‘zbekiston respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

N A Z O R A T SAVO LLARI
1. S o g 'liq n i sa q la sh iq tis o d iy o tin in g aso siy vazifalari n im a d a n ib o rat?
2. T e ja m k o rlik d e y ilg a n d a n im a n i tu sh u n a siz ?
3. Iq tiso d iy s a m a ra d o rlik d e y ilg a n d a n im a n i tu s h u n a siz ?
4. 100 ta o 'tk i r y u ra k in fa rk ti b ila n k a sa lla n g a n b e m o r la r n i d a v o la s h n in g
iq tis o d iy s a m a ra d o rlik k o e ffits ie n tin i an iq lan g :
Yil
B ir b e m o rg a sa rflan g an
x a ra ja tla r
T ib b iy x iz m a t 
k o 'rs a tis h x a ra ja tla ri
1985
2 5 6 9
443
1986
691
215
1987
4 3 8
200
8 .2 . SogMiqni saqlash tizimini rejalashtirish va
mablag4 bilan ta’minlash
8.2.1. Sog‘liqni saqlash tizimini rejalashtirish usuli
H a r b ir tib b iy o t m uassasasining faoliyatini iqtisodiy to m o n - 
larini oqilona rejalashtirish m uhim aham iyatga ega. Boshqa sohalarda 
b o ‘lgani kabi, tib b iy o t m uassasalarida h am yillik va kelajak rejalari 
tu ziladi. Yil o x irid a m u assasan in g sh a rt-sh a ro iti va keyingi yildagi
Iq tis o d iy
s a m a ra d o rlik
=
k o e ffits ie n ti
175

---

ish faoliyati in o b atg a o lin ib reja tu zila d i ( o ‘rin la r so n i va u larn i 
b o ‘lim b o ‘y ic h a taq sim la sh , shifo o ^ in la rin in g b a n d b o ‘ladigan 
kunlari, k u tiladigan b e m o rla r soni, x o d im larn in g sh ta t lavozim lari 
va h.k.). Reja k o ‘rsatkichlari m uhim moliyaviy aham iyatga ega b o ‘lib, 
yil m o b ay n id a sh ifo x o n ag a sarflan ad ig an m ab la g ‘larni h isoblash 
im k o n in i beradi.
Y uqori ta s h k ilo tla rn in g sog‘liq n i sa q la sh n i riv o jlan tirish t o ‘g ‘- 
risidagi va n o rm a tiv la r h aqidagi direktiv k o ‘rsa tm a la rin i, m ahalliy 
ho k im iy at ajratg an m ab la g ‘ning tax m in iy m iq d o rin i, a h o lin in g
tibbiy y o rd am g a b o ‘lgan tala b in i (ah o li so n i va so g ‘lig‘ini tavsif- 
n om asi), m uassasaning o ‘tgan yilgi rejasi tahlili n atijalarin i hisobga 
olib yangi reja tu z ilm o g ‘i lozim .
Misol.
Q a rsh i sh a h ri ah o lisin in g te ra p e v tik
0
‘rin la rg a b o ‘lgan 
e h tiy o jin i h iso b la n g ( o ‘rin la r b a r qaysi m u tax assislik lar u c h u n
alohida aniqlanadi):
B - P - D
A " l OO-' G
bu yerda, 
К —
Q arshi s h a h a r ah olisining terap ev tik o ‘rinlariga 
bo ‘lgan talabi; 
B —
1000 kishiga nisbatan terapevtik kasallik tarqalishi; 
P —
shifoxonaga yo tad ig an b e m o rlar ulushi, foiz; 
D —
b ir be- 
m o m in g sh ifo x o n ad a yotish m u d d ati; 
G —
o ‘rin la rn in g o ‘rtach a 
bandligi; 
H —
s h a h a r aholisi, 100 — foizlardagi k o ‘rsatkichlarni 
m u tla q n is b a tla r d a q a y ta h iso b la s h k o e ffits ie n ti. 
В
= 4 0 0 fo iz , 
P — 10 foiz, 
D— \2
k u n , G—340 kun, / / —300 m ing.
^
4 0 0 -1 0 -1 2 - лл
K , e r =
Ю 0 - 3 4 0
• 3Q0 = 4 2 3 ° n n -
Q arshi shahrida aholi 423 ta terapevtik o ‘ringa m uhtoj, shaharda 
esa 150 ta o ‘rin bor. Reja tuzilayotganda aholining terapiya b o ‘yicha 
o ‘rinlarga b o ‘lgan talab in i q ondirish u c h u n b a rc h a im k o n iy atlam i 
ishga solish zaru r. M avjud o ‘rin lar so n in i va a h o lin in g o ‘rinlarga 
b o ‘lgan ta la b in i in o b a tg a olib rejada m u tax assislik lar b o ‘yicha 
taqsim langan o ‘rinlarni o ‘zgartirish im koniyati b o ‘lishi kerak. Rejada 
m uassasadagi o ‘rin la r soni m a ’lum b o iis h i shifo o ‘rin la r bandligini 
h iso b la sh im k o n in i b e ra d i. Bu k o ‘rs a tk ic h la r m u ta x a ssislik la r 
b o ‘yicha hisoblanib, so‘ngra shifoxona b o ‘yicha q o ‘shib chiqiladi.
176

---

Misol.
R eja b o ‘y ich a tera p ev tik o ‘rin lar so n i 210 ga teng. Yil 
dav o m id a optim al o ‘rinlar bandligi o ‘rtach a 340—345 kunni tashkil 
q iladi. S h ifo x o n a n in g tera p iy a m utaxassisligi shifo o ‘rin larn in g
bandligi darajasi rejada 210 • 340=71400 ga teng. A na shu ikki m uhim
k o ‘rsatk ich m oliyaviy aham iyatga ega (o ‘rin lar soni, shifo o ‘rinla- 
rin in g b a n d lik darajasi). U la r m a ’lum b o ‘lg andan so ‘ng b e m o rlar 
ovqati va d o ri-d a rm o n la rg a ketadigan m ablag‘lar hisoblanadi.