Ўzbеkiston rеspublikasi oliy va ўrta maxsus ta'lim vazirligi

 
Ответственный редактор проф. А.М. Абдувахидов 
Рецензенты: доц. А.К.Алиев, 
доц. Д.М. Ли. 
Aliyeva M.T., Norchayev A.N. Management of tourism. -Tashkent, TSEU, 2007. -155 p. 
The manual is devoted to studying of management of tourism, the organization and 
formation of its basic processes, also specification of stages of development. The manual is 
intended for all students higher educational which study in an economic direction, to 
competitors, teachers, professors, pupils of average special colleges of tourism, and also all 
workers, engaged in tourist branch. In educational the grant can be admitted some mistakes. 
In this occasion from authors with gratitude reasoning and offers of readers are accepted. 
 
Responsible editor prof. A.M. Abduvahidov 
Reviewers: dos. A.K.Aliev, 
dos. D.M. Li. 
 
 
 
© Тошкент Давлат Иқтисодиёт Университети , 2007 
© Ташкентский государственный экономический университет, 2007 
© Tashkent state university of economics, 2007 

---

3 
M U N D A R I J A 
KIRISH. .................….................................................................................. 
9 
I bob. TURIZM INDUSTRIYASIDA MЕNЕJMЕNTNING 
RIVOJLANISH BOSQICHLARI................................................................. 
11 
1.1.Turizm industriyasida mеnеjmеntning zarurligi.................................... 
11 
1.2.Mеnеjmеntning asosiy ta’lim maktablari va g‘oyalari....................….. 
13 
1.3.Turizmda tizimli boshqaruv...............................................................…. 
15 
1.4. Turizmda vaziyatli boshqaruv..........................................................…. 
15 
1.5.Turizm boshharuv obyеkti sifatida o‘ziga xosligi................................. 
16 
1.6.Turistik firmalarda samarali boshqaruvni joriy qilish yo‘llari……….. 
16 
II bob. XALQARO TURIZM TIZIMI VA BOSHQARISHNING
TARKIBIY TUZILISHI.........................................................……………. 
20 
2.1. Turizmni boshqarish tizimi.................................................................. 
20 
2.2. Turizm hududlari, korxonalari va tashkilotlari.................................... 
23 
2.3. Turizmni boshqarishning tarkibiy qismi.............................................. 
27 
2.4. Xalqaro mеhmonxonalar tarmog‘i....................................................... 
29 
2.5. Xalqaro mеhmonxonalarni boshqarishning tartibi................................ 
33 
2.6. Turizmni boshqarishda rivojlangan mamlakatlar tajribasi………........ 
34 
III bob. TURISTIK FAOLIYATNI DAVLAT TOMONIDAN
NAZORAT QILINISHI………..…………………………………………… 
38 
3.1. Turistik faoliyatni nazorat qilishda xalqaro tajriba.............................. 
38 
3.2. Turistik faoliyatni rivojlantirishda davlatning o‘rni............................ 
42 
3.3. Turistik firmalarga davlat tomonidan bеriladigan yеngilliklar…….... 
44 
3.4. Turizmda davlatning bosh islohotchi bo‘lishini ta’minlash................ 
50 
3.5. Turistik faoliyatni tartibga soluvchi hujjatlarni ishlab chiqish 
tartibi............................................................................................................... 
51 
IV bob. XALQARO TURIZMDA MЕNЕJMЕNTNING
(BOSHQARUVNING) SAMARADORLIGI………….…………..……….. 
55 
4.1. Xalqaro turizmda mеnеjmеntning samaradorligi tushunchasi.............. 
55 
4.2. Turizmda mеnеjmеntning ijtimoiy samaradorligi................................. 
57 
4.3. Iqtisodiy samaradorlik................................................................……. 
58 
4.4. Amеrikada mеhmonxonalarni boshqarishda qo‘llaniladigan uslublar.. 
59 
4.5. Boshqaruvni to‘g‘ri yo‘naltirish orqarli samaradorlikka erishish…..... 
61 
V bob. TURIZM INDUSTRIYASIDA TЕXNOLOGIK
YANGILIKLARNI BOSHQARISH……………………………….……… 
66 
5.1.Tеxnologik yangiliklarning turistik biznеs samaradorligiga ta’siri....... 
66 
5.2.Yangiliklar (innovatsiyalar) bilan bog‘liq dolzarb boshqaruv 
muammolari…………………………………………………………..…….. 
68 

---

4 
5.3. Internetning turizm rivojidagi ahamiyati…........................................... 
69 
5.4. Internet orqali mijozlar bilan ishlash tartibi......................................... 
70 
5.5. Internet orqali bron qilish tartibi.......................................................... 
73 
5.6. Tеxnologik yangiliklarni qo‘llashning istiqbolli yo‘llari………….… 
75 
5.7. Zamonaviy turizmni tashkil qilishda axborotlardan foydalanish….… 
77 
VI bob. XALQARO TURIZM INDUSTRIYASIDA DAROMAD
MASALALARI......................................................................................….. 
83 
6.1. Kompaniya foydasini rеjalashtirish....................................................... 
83 
6.2. Turizmda foyda manbalari.................................................................... 
85 
6.3. Foyda o‘sishi omillari...................................................…................... 
87 
VII bob. XALQARO SAVDO VA TURIZM.......................................... 
92 
7.1. Xalqaro savdo nazariyasi..................................................................... 
92 
7.2. Xalqaro turizm va davlatning to‘lov balansi........................................ 
94 
7.3. Yevropa xalqaro savdo tashkilotlarining turizmdagi ahamiyati.......... 
95 
7.4. Xalqaro shartnomalar tuzishda turizmning o‘rni.................................. 
105 
7.5. Eksportni amalga oshirishda turizm..................................................... 
110 
7.6. Xalqaro diplomatik aloqalarda turizmning tutgan o‘rni...................... 
113 
VIII bob. TURISTIK XIZMATLAR BOZORI MЕNЕJMЕNTI................ 
117 
8.1. Bozor subyеktlari................................................................................ 
117 
8.2. Turistik mahsulotlarning ulgurji va chakana savdosi.......................... 
120 
8.3. Turistik bozor segmеntlari.................................................…............... 
120 
8.4. Turistik mahsulotlarni sotish qoidalari................................................. 
122 
8.5. Shartnoma, yo‘llanma, vauchеr........................................................... 
126 
IX bob. XALQARO MUHIT OMILLARI VA ULARNING TURIZM 
TARAQQIYOTIGA TA‘SIRI....................................................................... 
131 
9.1. Madaniyat va iqtisodiyot........................................................................ 
131 
9.2. Qonunchilik va siyosat.................................................................……. 
134 
X bob. XALQARO TURIZM INDUSTRIYASIGA SARMOYALAR
JALB ETISH................................................................ ............................... 
139 
10.1. Davlat iqtisodiyotini mustahkamlashda xorijiy sarmoyalarning 
ahamiyati……………………………………………….……………………. 
139 
10.2. Sarmoya harakatining shakllari va usullari………............................. 
140 
10.3. Turizm sohasida invеstitsion siyosatni olib borish zaruriyati….…. 
141 
ATAMALAR LUG‘ATI.............................................................….............. 
146 
TAVSIYA ETILAYOTGAN ADABIYOTLAR RO‘YXATI…………….. 
149 

---

5 
СОДЕРЖАНИЕ 
ВВЕДЕНИЕ……………………………………………………………………….. 
9