Ўzbekiston respublikasi

Kognitiv tarkibiy qismlar odamlarning huquqiy ongi, huquqiy tarbiyasi, ularning qonunlar haqidagi bilimlarini qamrab oladi. Shaxsning huquqiy tayyorgarligi, shuningdek, uning qonunga hurmatini shakllantiradigan hissiyotlar, hissiyotlar, stereotiplarga asoslanadi.
Qiymatga yo'naltirish tarkibiy qismlar yuridik nuqtai nazarni, huquqiy qadriyat yo'nalishlarini, xulq-atvorning shaxsiy tuzilishiga aylanib, yuridik faoliyat yo'nalishini belgilaydi, huquqiy ma'lumotlarni ijobiy qabul qilish, uni baholash va shakllangan munosabat asosida harakat qilish istagini tashkil etadi. Huquqiy madaniyat ushbu darajada o'zini qonunlarni bajarishga va bajarishga tayyorlikda, adolatni hurmat qilishda, o'z huquqlarini himoya qilish uchun sudga murojaat qilishda namoyon bo'ladi.
Faoliyat tarkibiy qismlar sub'ektiv huquqlar va qonuniy majburiyatlarni bajarish, bajarish, ulardan foydalanishga qaratilgan qonuniy xatti-harakatlarning barqaror shakllarini o'z ichiga oladi. Huquqiy madaniyatning xulq-atvor tomonining eng yuqori namoyon bo'lishi yuridik faoliyat nizolarni hal qilishda noqonuniy kuch ishlatishni istisno qiladigan qonuniy xatti-harakatlar shaklidagi qasddan xulq-atvor reaktsiyasi sifatida.


Xulosa
Shaxsning kamol topishi, unda mustahkam iymon-e’tiqodning shakllanishi individ uchun g’oyat mashaqqatli va ziddiyatli jarayon sifatida kechadi. Shaxs olamni bilish orqali o’zligini angiashga, o’z «men»hg’ini bilish orqali olam mohiyatini chuqurroq bilishga erishadi. Shaxs o’z-o’zini tarbiyalovchi, o’z faoliyatiga tanqidiy baho beruvchi, o’z-o’zini nazorat qiluvchi sifatida muttasil ravishda kamolotga intiladi.
Milliy madaniyatimiz tarixida chuqur iz qoldirgan ulug’ mutafak-kirlar inson shaxsi kamol topishining eng umumiy qonuniyatlarini ochishga harakat qilganlar. Buyuk mutasavvuf Abduholiq G’ijduvoniy o’z «Vasiyatnoma»sida ma’naviy kamolotga erishmoq uchun «kam uxlash, kam so’zlash, kam ovqatlanish» lozimligini, yuqori lavozimlarga intilmaslik zarurligini ta’kidlagan edi. Тurkistonning shayxul mashoyixi sifatida ulug’langan Ahmad Yassaviy inson shaxsi shakllanishining zarur sharti sifatida nafsni tiyish, ayshu ishrat va molu dunyo vasvasasidan yuz o’girish, yetimparvar, odil va halol bo’Iish lozimligini ko’rsatadi. Abdurahmon Jomiy, Alisher Navoiy, Abduqodir Bedil, Mashrab va Huvaydo singari ulug’ allomalar zohidlik, tarkidunyochilikka qarshi odamlar mushkulini osonlashtirish, ilm-ma’rifatli bo’lish, ilohiy kamolotga erishmoq uchun shariat ahkomlarini puxta egallash, piru murshid etagini mahkam tutish, diniy ma’rifatni puxta egallash muhimligini ko’rsatganlar. Хalqimiz o’rtasida ko’p asrlar mobaynida navoiyxonlik, bedilxonlik, huvaydoxonlik an’analarining davom etishi jarayonida ma’naviy barkamol shaxslar yetishib chiqqan.
Bunday narsa kishining ma'naviy dunyosi, quloqqa doimo. Va shunga o'xshash barcha intuitiv hayotimizning bu qismi juda muhim va targ'ib qilinishi kerak, deb tushunaman. Lekin bir necha bu tushunchaning aniq ta'rif berish mumkin. bir marta ularning ma'naviyatini, ularning rivojlanishi va bo'lish o'z ma'nosida haqida o'ylamadi, hech kishi yo'q. Bu ma'naviy komponenti hayvonlardan bizga ajratadigan bo'ladi.
Aslida, shaxsning ma'naviy dunyo inson ruhi yadro sifatida belgilanishi mumkin. Nima biz shaxsini bu jihatini qiladi? Shubhasiz, bu inson jamiyat va madaniyat bilan bir murakkab bog'laning hisoblanadi. In ijtimoiylashtirish jarayonida, jamiyat shaxs bir qismi sifatida shaxs shakllanishi muayyan e'tiqodini, ideallarini, kasb , ma'naviy qadriyatlarni. nima deb so'raganida , ma'naviy olami, aniq javob berib falsafasi. Bu shaxs, uning bir mikrokozmozudur ichki dunyo. insonning alohida dunyo bir tomondan, o'zining betakror, noyob xususiyatlari, aks, boshqa tomondan - inson va jamiyat birlashtirish ba'zi ball. Faylasuflar shaxsning ma'naviy dunyosini o'rganib bo'lgach, birinchi navbatda, yodda jon tushuncha bor. jismoniy tanasi ularning sabab bo'lishi mumkin emas, chunki qadimgi falsafa u, irodasi, fikrlar, tuyg'ular paydo bo'lishi uchun asos sifatida qabul qilingan. Keyinchalik, jon inson ongi markaziga aylandi, uning ichki dunyosiga aylandi. muddatli "ruh" fanidan fikri va "xalq ma'naviy dunyo" deb ko'rgan edi - inson yangi ijodiy g'oyalar eski o'zlashtirish va yaratish kabi. Ma'naviyat, albatta axloq mavjudligini nazarda tutadi va iroda va bir kishining aqli o'zlari ma'naviy yo'naltirilgan.
Shunday qilib, shaxs ma'naviy dunyo individual va kollektiv, jamoatchilik va shaxsiy odamning bir simbiotik munosabatlar sifatida bizga ko'rinadi. Uning asosi sosyalizasyon e'tiqodi, ideallari va xulq normalari bilan darslarni bir qator murakkab sifatida dunyo. Outlook individual afzalliklarini va o'z ichiga oladi guruh normalarini. ma'naviy dunyoni his-tuyg'ular, fikrlar axloqiy yo'naltirilganligiga va sub'ektning xohishi bilan belgilanadi