Mif- tarixan madaniyatning eng birinchi shakli. Inson afsonalardan odamlarni, tabiatni va jamiyatni bog'lash uchun foydalangan.
Din ma'naviy madaniyatning bir shakli sifatida odamlarni tabiatdan ajratish va ehtiroslar va elementar kuchlardan tozalashni nazarda tutadi.
Ahloqiy- erkinlik sohasidagi shaxsning o'zini o'zi baholashi va o'zini o'zi boshqarishi. Bularga uyat, or-nomus va vijdon kiradi.
Art- badiiy obrazlarda voqelikning ijodiy takrorlanishini ifodalaydi. U o'ziga xos "ikkinchi voqelik"ni yaratadi, bu orqali inson hayotiy tajribalarini ifodalaydi.
Falsafa- dunyoqarashning alohida turi. Ma’naviy madaniyat sohasi nimalarni o‘z ichiga olishini aniqlagan holda, insonning dunyo va uning qadriyatlari bilan munosabatini ifodalovchi falsafani ham unutmaslik kerak.
Fan- mavjud naqshlar yordamida dunyoni takrorlash uchun ishlatiladi. Falsafa bilan chambarchas bog'liq.
Moddiy madaniyatga kelsak, u inson tomonidan o'z mehnati, aqli va texnikasi yordamida yaratilgan narsa-narsa dunyosidir. Ko'pchilikka moddiy va ma'naviy madaniyat ikki tushuncha bo'lib tuyulishi mumkin, ular orasida tubsizlik bor, ammo bu unday emas.
Har qanday moddiy ob'ekt odam o'ylab topib, o'ylab topgandan keyin yaratilgan, g'oya esa ma'naviy mehnat mahsulidir.
Boshqa tomondan, ma'naviy ijod mahsuli ahamiyatli bo'lishi va odamlarning faoliyati va hayotiga ta'sir qilish qobiliyatiga ega bo'lishi uchun u, masalan, harakatga aylanishi yoki kitobda tasvirlanishi kerak.
Moddiy va ma’naviy madaniyat o‘zaro bog‘liq va bir-birini to‘ldiruvchi ikkita tushuncha bo‘lib, ular bo‘linmasdir.
Inson qanday qilib ma'naviy rivojlanishi mumkinligini tushunish uchun ushbu tizimning ta'sir doiralariga e'tibor qaratish lozim. Ma'naviy madaniyat va ma'naviy hayot axloqiy, iqtisodiy, siyosiy, diniy va boshqa sohalarda ijtimoiy va shaxsiy rivojlanishga asoslanadi. Fan, san’at va ta’lim sohasida yangi bilimlarga ega bo‘lish insonga rivojlanish, yangi madaniy cho‘qqilarni zabt etish imkoniyatini beradi.
Doimiy ravishda o'z ustingizda ishlash orqali takomillashtirish istagi. Kamchiliklarni bartaraf etish va ijobiy tomonlarini rivojlantirish.
Ufqlaringizni kengaytirish va rivojlantirish kerak.
Mulohaza yuritish, tahlil qilish va xulosalar chiqarish uchun film tomosha qilish yoki kitob o‘qish kabi ma’lumotlarni olish.