Zərİf məqamlar (Böyük Rəhbər Ayətullah Xameneinin 1979-2004-cü illərdə müəllim və tələbələr qarşısında çıxışlarından seçmələr) İkinci cild Tərtib edən: Həsən Qüddusizadə Çevirən: Maqsud Əzizoğlu Birinci fəsil

95. Musiqini məqsədyönlü, mənalı bəstələyib səsləndirin və ondan “ləhv” rəngini təmizləyin.

Mənim siz musiqiçilərdən, bu mühüm sahənin bilicilərindən istəyim budur ki, məsuliyyət hiss edin və musiqini xilas edin. Əlbəttə, mən istəmirəm ki, məfhumlar bir-biri ilə qarışsın. Bəzi ənənəvi musiqi biliciləri deyirlər: “Musiqi inqilabdan öncə bayağı idi. Lakin inqilabdan sonra, şükürlər olsun ki, bu bayağılıq aradan getdi”. Bir mütəxəssisə görə, musiqi bayağı idi. Xoşbəxtlikdən inqilabın təbii məhdudiyyətləri o bayağılığı musiqinin əndamından təmizlədi. Mən digər bölgüdən danışmaq istəyirəm. Çünki yalnız bayağılığın aradan getməsinə qane olmuram. Mən deyirəm ki, siz həmin qeyri-bayağı ənənəvi alimanə musiqinin özünə də cəhət verməyə borclusunuz. Mənim sizdən umacağım, musiqini məqsədyönlü etmənizdir. Mən bunu siz bəstəkarlardan, musiqiçilərdən umuram. Əgər siz bunu edə bilsəniz, elə bir iş görmüş olacaqsınız ki, tək İslam İran sivilizasiyası üçün yox, bütün dünya üçün uğurlu olacaqdır. Hətta ola bilər ki, gələcəkdə başqaları da sizin bu səyinizin nəticəsindən bəhrələnəcəklər.

Dediyim kimi, Uzaq Şərqdə, Hindistanda, Çində musiqinin vəziyyətindən xəbərim yoxdur. O haqda muhakimə yürütmək istəmirəm. Sizin musiqini məqsədyönlü edəcəyiniz təqdirdə əgər ərəb dünyası və digər İslam ölkələrinin musiqiləri də bundan faydalanacaqdır. Musiqini məqsədyönlü, mənalı bəstələyib səsləndirin və ondan “ləhv” rənglərini təmizləyin. İnsan sənəti sonsuzdur. Əgər bu prinsipə inanırsınızsa, fiziki təhriklər icad edən “ləhv” tərəfini ondan ayırmamağın nə lüzumu var. Siz dağıdıcı cəhətlərini ondan ayırmaqla yeni cəhərlər meydana gətirin.

Vaxtı ilə bu cəhətləri yaradanlar, icad edənlər sizdən yüksəkdə idilərmi? Əlbəttə, zövqlu, bilikli insanlar olmuşlar. Necə ki, siz də istedadlı, bilikli insanlarsınız. Mən sizi qəmginliyə, zövqsüzlüyə çağırmıram. Mənim çağrışım, dəvətim ülviliyə, musiqi hadisəsini bəşəriyyətin maddi problemlərindən kənara çəkməyə, yüksəyə qaldırmağa doğrudur. Ümidvaram ki, bu dəvətə cavabınız müsbət olacaq və musiqini ülviliyə sövq edəcəksiniz. Əgər siz də etməsəniz, nəhayət, digərləri gəlib bu təkamül üsulunu həyata keçirəcəklər. Hər halda bəşər həyatda təkamül etməyə məcburdur. Musiqi sahəsində elə əsərlər ərsəyə gətirmək lazımdır ki, xalqların, müdrik zəkalı insanların yolunu açsın. Hər əlsiz-ayaqsız, əyyaş adam musiqidən həzz alıb onun üçün səsləndiyini təsəvvür edirsə, əhəmiyyəti, dəyəri yoxdur. O musiqi dəyərlidir ki, ondan müdrik, mütəfəkkir, bəzən bir addımı, bir mövqeyi dünyanı silkələyən insanlar bəhrələnir, istifadə edirlər.

Yadımdadır keçənlərdə biz mübarizə ilə məşğul idik. Bir vaxt Bethovenin musiqisindən, sinfoniyasından söhbət düşdü. Bəzi məlumatlı adamlardan eşitdim ki, Əliyev şürü Sovetin xilas olmasına səbəb olub. Sovet məkanında bir bəstəkar, musiqiçi sizin şur ladınızdan bir musiqi hazırlayır və böyük bir milləti silkələyir.

Mən Əliyevi tanımıram və onun şurunu eşitməmişəm. Amma şurun nə olduğunu bilirəm və bilirəm ki, istedadlı insan bir musiqi ilə bir milləti dəyişə, silkələyə bilər. Musiqi vadisində bu məsələlərin ardınca gedin. Musiqi bu istiqamətə yönlənməlidir. Tele-radio şirkəti bu sahədə üzərinə daha çox məsuliyyət düşən orqandır. Tele-radio şirkətinin adını çəkməyim Mədəniyyət Nazirliyini unutmağım demək deyil. Mədəniyyət Nazirliyi də bu sahədə ən çox məsuliyyət daşıyan idarələrdəndir. Amma siz üzərinə ən çox öhdəlik, məsuliyyət düşənlərdənsiniz. Elə isə bu işin ardınca gedin⁹⁶.

96. Univeristetlərdə musiqi yayılmamalıdır.

Hazırda ölkənin univeristetlərində musiqi geniş yayılır. Belə olmamalıdır. Musiqi yaymaq İslamın istəyinə zidd işdir. Doğrudur, bütün musiqilər haram deyil. Amma musiqini yaymağın mənası bu deyil ki, diqqətlə araşdırıb, qeyri-haram musiqini tapsınlar və onu öyrətsinlər, yaysınlar.⁹⁷

1^ Böyük Rəhbərin universitet müəllimlərilə görüşündə çıxışından: 16 dekabr 2004.

2^ Böyük Rəhbərin ölkə universitetlərinin rektorları ilə görüşündə çıxışından: 25 fevral 1998.

3^ Böyük Rəhbərin universitet cihadı ekspertləri və elmi şura üzvlərilə görüşündə çıxışından: 21 iyun 2004.

4^ Böyük Rəhbərin bütün ölkə üzrə universitet müəllimlərinin görüşü zamanı etdiyi çıxışdan: 30 oktyabr 2003.

5^ Böyük Rəhbərin bütün ölkə üzrə universitet müəllimlərilə görüşündə çıxışından: 30 oktyabr 2003.

6^ Böyük Rəhbərin universitet və elmi hövzə tələbələrinin toplantısında çıxışından: 20 dekabr 1989.

7^ Böyük Rəhbərin bütün ölkə üzrə universitet rektorları ilə görüşündə çıxışından: 25 fevral 1998.

8^ "Səff"/9.

9^ Böyük Rəhbərin Şərqi Avropa İslam təşkilatları ittifaqının bir qrup tələbəsilə görüşündə çıxışından: 10 avqust 2002.

10^ Böyük Rəhbərin Şəhid Behişti unversitetinin müəllimlərilə görüşündə çıxışından: 12 may 2003.

11^ Böyük Rəhbərin Təhsil naziri və unversitet rəhbərlərilə görüşündə çıxışından: 6 yanvar 2005.

12^ Böyük Rəhbərin Əmir Kəbir adına sənaye universitetinin müəllim və tələbələri ilə toplantısında çıxışından: 27 fevral 2001.

13^ Böyük Rəhbərin əmir Kəbir adına sənaye universitetinin müəllimləri və tələbələri ilə toplantısında çıxışından: 27 fevral 2001.

14^ Böyük Rəhbərin Həmədan universitetlərinin müəllim və tələbələri və həmədanlı gənclərlə görüşündə çıxışından: 7 iyul 2004.

15^ Böyük Rəhbərin Təhsil naziri və unversitet rəhbərlərilə görüşündə çıxışından: 6 yanvar 2005.

16^ Böyük Rəhbərin ramazan ayında tələbələrlə görüşündə çıxışından: 31 oktyabr 2004.

17^ Böyük Rəhbərin Təhsil naziri və unversitet rəhbərlərilə görüşündə çıxışından: 6 yanvar 2005.

18^ Böyük Rəhbərin bütün ölkə üzrə universitet müəllimlərilə görüşündə çıxışından: 13 noyabr 2002.

19^ Böyük Rəhbərin bütün ölkə üzrə universitet müəllimlərinin görüşü zamanı etdiyi çıxışdan: 30 oktyabr 2003.

20^ Böyük Rəhbərin bütün ölkə üzrə universitet müəllimləri ilə görüşündə çıxışından: 17 dekabr 2003.

21^ Böyük Rəhbərin bütün ölkə üzrə universitet müəllimləri ilə görüşündə çıxışından: 13 noyabr 2002.

22^ Böyük Rəhbərin universitet və hövzə tələbələrinin toplantısında çıxışından: 9 dekabr 1990.

23^ Böyük Rəhbərin Mədəni İnqilab Ali Şurasının üzvlərilə görüşündə çıxışından: 11 dekabr 1991.

24^ Böyük Rəhbərin Əmir Kəbir adına sənaye universitetinin müəllim və tələbələri ilə toplantısında çıxışından: 27 fevral 2001.

25^ Böyük Rəhbərin 2001-2002-ci illərdə ali məktəblərə qəbul imtahanlarının nümunəvi abituriyentləri, dünya və ölkə üzrə olimpiyada qaliblərinin toplantısında çıxışından: 25 sentyabr 2002.

26^ Böyük Rəhbərin Həmədan universitetlərinin müəllim və tələbələri və həmədanlı gənclərlə görüşündə çıxışından: 7 iyul 2004.

27^ Böyük Rəhbərin unversitet cihadı ekspertləri və elmi şura üzvlərinin görüşündə çıxışından: 21 iyun 2004.

28^ Böyük Rəhbərin Şərqi Avropa İslam təşkilatları ittifaqının bir qrup tələbəsilə görüşündə çıxışından: 10 avqust 2002.

29^ Böyük Rəhbərin unversitet cihadı ekspertləri və elmi şura üzvlərinin görüşündə çıxışından: 21 iyun 2004.

30^ Böyük Rəhbər Şəhid Behişti unversitetinin tələbələrinin suallarını cavablandırarkən: 12 may 2003.

31^ Böyük Rəhbərin universitet cihadı ekspertləri və elmi şura üzvlərilə görüşündə çıxışından: 21 iyun 2004.

32^ Böyük Rəhbərin universitet cihadı ekspertləri və elmi şura üzvlərilə görüşündə çıxışından: 21 iyun 2004.

33^ Böyük Rəhbərin universitet cihadı ekspertləri və elmi şura üzvlərilə görüşündə çıxışından: 21 iyun 2004.

34^ Böyük Rəhbərin universitet cihadı ekspertləri və elmi şura üzvlərilə görüşündə çıxışından: 21 iyun 2004.

35^ Böyük Rəhbərin İslam birliklərinin bir qrup tələbəsi ilə iftar görüşündə çıxışından: 1376.2.1.

36^ Böyük Rəhbərin tələbə birliklərinin məsul nümayəndələri ilə görüşündə çıxışından: 1383.6.9.

37^ Böyük Rəhbərin Tehran universiteti Bəsicinin üzvləri ilə görüşündə çıxışından: 1376.11.11.

38^ Böyük Rəhbərin universitetlərdəki nümayəndələri ilə görüşündə çıxışından: 1376.7.16.

39^ Böyük Rəhbərin “Gənclər həftəsi” münasibəti ilə gənclərlə görüşündə çıxışından: 1377.2.7.

40^ Böyük Rəhbərin “Gənclər həftəsi” münasibəti ilə gənclərlə görüşündə çıxışından: 1377.2.7.

41^Böyük Rəhbərin 13 aban münasibəti ilə şagirdlərlə, tələbələrlə və xalqın müxtəlif zümrələri ilə görüşündə çıxışından: 1376.8.14.

42^ Böyük Rəhbərin İslam birliklərinin bir qrup tələbələri ilə İftar mərasimindəki çıxışından (Ramazan ayının iyirmi ikinci gecəsi): 1376.11.1.

43^ Böyük Rəhbərin “Gənclər həftəsi” münasibəti ilə gənclərlə görüşündə çıxışından: 1377.2.7.

44^ Böyük Rəhbərin Tehran universiteti tələbələrinin müxtəlif birlikləri ilə görüşündə çıxışından: 1377.10.24.

45^ Böyük Rəhbərin tələbələr və fərqlənən gənclərlə görüşü zamanı söylədiyi nitqdən: 1383.7.5.

46^ Böyük Rəhbərin İsfahan gəncləri ilə görüşündə çıxışından: 1380.8.12.

47^ Böyük Rəhbərin İsfahan gəncləri ilə görüşündə çıxışından: 1380.8.12.

48^ Böyük Rəhbərin İsfahan gəncləri ilə görüşündə çıxışından: 1380.8.12.

49^ Böyük Rəhbərin gənclərlə görüşündə çıxışından: 1377/11/13.

50^ Böyük Rəhbərin Təhsil naziri və universitet rəhbərləri ilə görüşündə çıxışından: 1383.10.17.

51^ Böyük Rəhbərin 13 aban münasibəti ilə bir qrup tələbə və şagirdlərlə görüşündə çıxışından: 1370.8.15.

52^ Böyük Rəhbərin 13 aban münasibəti ilə bir qrup tələbə və şagirdlərlə görüşündə çıxışından: 1368.8.10.

53^ Böyük Rəhbərin 13 aban münasibəti ilə bir qrup tələbə və şagirdlərlə görüşündə çıxışından: 1368.8.10.

54^ Böyük Rəhbərin vilayəti-fəqihin universitetlərdəki nümayəndələri ilə görüşündə çıxışından: 1377.7.18.

55^ Böyük Rəhbərin Məşhəddə bir qrup ölkə tələbələri ilə görüşündə çıxışından: 1377.5.20.

56^ Böyük Rəhbərin 13 aban münasibətilə bir qrup tələbə və şagirdlərlə görüşündə çıxışından: 1368.8.10.

57^ Böyük Rəhbərin 13 aban münasibətilə bir qrup tələbə və şagirdlərlə görüşündə çıxışından: 1368.8.10.

58^ Böyük Rəhbərin İslami birliklərin bir qrup tələbəsi ilə iftar görüşündə çıxışından: 1376.2.1.

59^ Böyük Rəhbərin birlik üzvləri və fərqlənən tələbələrlə görüşündə çıxışından: 1382.8.15

60^ Böyük Rəhbərin birlik üzvləri və fərqlənən tələbələrlə görüşündə çıxışından: 1382.8.15.

61^ Böyük Rəhbərin dini elm mərkəzləri və universitet tələbələri ilə görüşündə çıxışından: 1369.9.28.

62^ Böyük Rəhbərin Bəsic üzvü olan şagird və tələbələrlə görüşündə çıxışından: 1378.6.13.

63^ Böyük Rəhbərin “Gənclər həftəsi” münasibəti ilə gənclərlə görüşündə çıxışından: 1377.2.7.

64^ Böyük Rəhbərin ikinci günlər ümumi görüşləri zamanı söylədiyi çıxışından: 1377.1.31.

65^ Böyük Rəhbərin Bəsic üzvü olan şagird və tələbələrlə görüşündə çıxışından: 1378.6.12.

66^ Böyük Rəhbərin Bəsic üzvü olan şagird və tələbələrlə görüşündə çıxışından: 1378.6.13.

67^ Böyük Rəhbərin Bəsic üzvü olan şagird və tələbələrlə görüşündə çıxışından: 1378.6.13.

68^ Böyük Rəhbərin “Gənclər həftəsi” münasibəti ilə gənclərlə görüşündə çıxışından: 1377.2.7.

69^ Böyük Rəhbərin hegomonluğa qarşı milli mübarizə münasibəti ilə şagird və tələbələrlə görüşündəki nitqindən, 1372.8.12.

70^ Böyük Rəhbərin İsfahan gəncləri ilə görüşündə çıxışından: 1380.8.12.

71^ Böyük Rəhbərin İsfahan gəncləri ilə görüşündə çıxışından: 1380.8.12.

72^ Böyük Rəhbərin İsfahan gəncləri ilə görüşündə çıxışından: 1380.8.12.

73^ Böyük Rəhbərin “Əmir Kəbir” sənaye universitetinin tələbələri ilə görüşündə çıxışından: 1379.12.9.

74^ Böyük Rəhbərin İsfahan gəncləri ilə görüşündə çıxışından: 1380.8.12.

75^ Böyük Rəhbərin bir qrup tələbə və müxtəlif zümrələrə mənsub xalqla görüşündə çıxışından: 1378.4.21.

76^ Böyük Rəhbərin gənclərlə görüşündə çıxışından: 1377.11.13.

77^ Böyük Rəhbərin gənclərlə görüşündə çıxışından: 1377.11.13.

78^ Böyük Rəhbərin “Əmir Kəbir” instutunun müəllim və tələbələri ilə görüşündə çıxışından: 1379.12.9.

79^ Böyük Rəhbərin mədəniyyət işçiləri, incəsənət xadimləri və fikir adamları ilə görüşündə çıxışından: 1380.5.1.

80^ Böyük Rəhbərin “Gənclər həftəsi” münasibəti ilə gənclərlə görüşündə çıxışından: 1377.2.7.

81^ Böyük Rəhbərin mədəniyyət işçiləri, incəsənət xadimləri və fikir adamları ilə görüşündə çıxışından: 1380.5.1.

82^ Böyük Rəhbərin Mədəni İnqilab Ali şurasının üzvləri ilə görüşündə çıxışından: 1381.9.26.

83^ Böyük Rəhbərin Mədəni İnqilab Ali Şurasının üzvləri ilə görüşündə çıxışından: 1380.05.1.

84^ Böyük Rəhbərin ölkənin məədəniyyət işçiləri, incəsənət xadimləri və fikir adamları ilə görüşündə çıxışından: 1380.5.1.

85^ Böyük Rəhbərin ölkənin məədəniyyət işçiləri, incəsənət xadimləri və fikir adamları ilə görüşündə çıxışından: 1380.5.1.

86^ Böyük Rəhbərin Mədəni İnqilab Ali Şurasının üzvləri ilə görüşündə çıxışından: 1381.9.26.

87^Böyük Rəhbərin ölkənin məədəniyyət işçiləri, incəsənət xadimləri və fikir adamları ilə görüşündə çıxışından: 1380.5.1.

88^ Böyük Rəhbərin ölkənin məədəniyyət işçiləri, incəsənət xadimləri və fikir adamları ilə görüşündə çıxışından: 1380.5.1.

89^ Böyük Rəhbərin ölkənin məədəniyyət işçiləri, incəsənət xadimləri və fikir adamları ilə görüşündə çıxışından: 1380.5.1.

90^ Böyük Rəhbərin mədəniyyət işçiləri, incəsənət xadimləri və fikir adamları ilə görüşündə çıxışından: 1380.5.1.

91^ Böyük Rəhbərin ölkənin məədəniyyət işçiləri, incəsənət xadimləri və fikir adamları ilə görüşündə çıxışından: 1380.5.1.

92^ Böyük Rəhbərin gənclərin suallarını cavablandırarkən söylədiyi çıxışından: 1377.11.13.

93^Böyük Rəhbərin Teleradio şirkətinə baxış keçirərkən musiqiçilər üçün söylədiyi nitqdən: 1375.5.9.

94^ Böyük Rəhbərin Teleradio şirkətinə baxış keçirərkən musiqiçilər üçün söylədiyi nitqdən:1375.5.9.

95^ Böyük Rəhbərin Teleradio şirkətinə baxış keçirərkən musiqiçilər üçün sözylədyi nitqdən: 1375.5.9.

96^ Böyük Rəhbərin Teleradio şirkətinə baxış keçirərkən musiqiçilər üçün söylədiyi nitqdən: 1375.5.9.

97^ Böyük Rəhbərin Mədəni İnqilab Ali Şurasının üzvləri ilə görüşündə çıxışından: 1381.9.26.