Zil o L a X u do y ber g a n o V a X a yru lla h a m id o V turk tilining

kirish konstruksiya 
deyiladi. Aytiluvchi fikrga qo‘ shimcha 
yangi m aium ot, fikr orttiruvchi kiritma so‘ zlar, gaplar esa 
kiritma
konstruksiyalardir. 
A w a l kirish konstruksiyalarni, so‘ ngra kiritma 
konstruksiyalarni ko‘ rib chiqamiz.
KIRISh KONSTRUK SIYALAR
Tayanch so‘z va iboralar: kirish so 'zlar, kirish birikmalar,
kirish gaplar, holli kirish birikmalar, sifatlovchili kirish birikmalar,
kiritma konstruksiyali gaplar.
Turk tilidagi kirish konstruksiyalarni tuzilishiga ko'ra uch 
guruhga ajratish mumkin: 
1
. Kirish so‘zlar. 
2
. Kirish birikmalar.
3
, Kirish gaplar.
K irish so ‘zlar. 
Kirish so‘zlar bir so‘zdan iborat b o iib , ular 
m orfologik tarkibiga k o ‘ra biror so‘z turkumi bilan bogianadi. Ot 
tipidagi kiritma bo iaklarga quyidagi so'zlar kiradi: 
hasih, velhasil
- xullas, hayret - taajjub, genelde — odatda
, 
halbuki - holbuki.
268

---

madem(ki) - modomiki, hakikaten, gergekten - darhaqiqal, herhalde
-
aftidan, ozellikle
 — 
ayniqsa, ornegin - masalan.
 
Masalan: 
Ornegin,
yunusbaligi док sik esner. — Masalan, delfin ju d a ко ‘p esnaydi.
Ot tipidagi kirish so'zlar asosan bosh kelishik shaklida bo'ladi, 
avrim kirish so‘zlar yo chiqish yoki o'rin-payt kelishigi shaklida bo'- 
ladi: 
Gergekten, size bu kadar gerekiyor muyum?
-
Haqiqatan, sizga
shunchalik kerakmanmi?
Olmosh tipidagi kirish so‘zlarga 
hence - menimcha, i$te
 -