Zil o L a X u do y ber g a n o V a X a yru lla h a m id o V turk tilining

док
giizel yazi, р е к док giizel
birikm alaridagi 
док
va 
р е к
so ‘zlarini b a ’zi 
olim lar ravish deb, b a’zilari esa sifat deb atashgan.
So’z birikmasi ichida ravishlar fe ’l 
(yukan cikmak)
yoki 
sifatning 
(рек giizel)
ta ’siri ostida boTadi. Ravishlar asl fe ’ldan 
oldin kelib. unga ta ’sir etib, m a’nosini o ‘zgartiradi ham da f e i bilan 
m unosabat o'rnatishda tuslanm aydi yoki turlanm aydi. M asalan: 
ileri
gitmek
birikm asida 
ileri
so 'zi ravish b o is a , 
ileriye gitm ek
birikm asida 
ileriye
so ‘zi ravish emas, kelishik qo'shim chasi olgan ot hisoblanadi. 
R avishlar kelib chiqishi, tuzilishi va vazifalariga ko 'ra guruhlarga 
ajratiladi:
I. 
Kelib chiqishiga k o ‘ra 
(Kokenleri bakimmdan zarjlar);
II. Tuzilishiga k o ‘ra 
(Yapi bakimmdan zarjlar);
III. Vazifasiga k o ‘ra 
(t^levleri bakimmdan zarflar);
Ravishlar kelib chiqishiga k o 'ra
(Kokenleri bakimmdan zarjlar)
ikki turga b o iin a d i: 1. S o f turkcha ravishlar; 2. 0 ‘zlashgan ravishlar;
1. 
S o f turkcha ravishlar.
Turkcha ravishlar son jihatdan 
k o ‘pchilikni tashkil etadi. Ular jum lasiga 
agik agik, agikga, artik,
yeniba§tan, birden, birazdan, p ir ilp in l
va b. kiradi.
2 . О ‘zlashgan ravishlar.
0
‘zlashgan ravishlar uch xil b o ia d i:
a) arab tilidan o'zlashgan ravishlar: 
aynen, bazen, daima. evvela,
hdla, gavri, hayran havran, ilelebet, nihayet, rahat
va b. Bulardan 
b a ’zilari turk tilida sifat vazifasida ham q o ilan ilad i.
63

---

b) fors tilidan o'zlashgan ravishlar: