Ozgiir yemegini en once bitirir, Selma en sonra. Ravishlarda kuchaytiruv. F e ’l va sifatlardan oldin kelib, ish-
harakat kuchayadi. Ular shaklan sifatning orttirm a darajasiga mos
keladi. Hatto bunday shakllarni sifat darajasi deyish ham mumjdn:
busbutiin haksiz (to ‘la nohaq), giipegundiiz soy так (kuppa-kunduz tunab ketmoq), dosdogru копщтак (to ‘ppa-to 'g ‘ri gapirmoq) kabi.
Xuddi sifatlarda b o ‘Igani kabi ravishlarda ham kuchaytiruv
shakli ravishlarning ikkilanishi y o i i bilan ham yasaladi:
az az, erken erker% yava§ yava$, giizel giizel, sabah sabah (Sabah sabah nereye boyle? -
Saharmardondan yo 7
bo ‘Isin endi?). Shuningdek. turk tilida
otlar ham ikkilanish y o ‘li bilan kuchaytiruv ravishlariga aylanishi
mumkin:
adim adim (izlemek), diikkan dukhan (dolasmak), tane tane (saymak), pa$apa§a (oturmak) kabi.
Ravishlarda kichraytiruv. F e’l va sifatlardan oldin kelib.
ish-harakat yoki belgisining kichraytirib, ozaytirib k o ‘rsatilishiga
kichraytiruv deyiladi. Ravishning bunday shakllari xuddi kichraytiruv
sifatlari kabi so ‘z negiziga
-ce, -rek, -cik, -cek yasovchi qo‘shimchalar
q o ‘shilib yasaladi. Kichraytiruv shakllari, sifatlar kabi darajalanadi:
K isaca =
biraz kisa =
oldukga kisa = р е к док kisa. M asalan:
Oturup, kisaca anlatti ( 0 ‘tirib, qisqacha so'zlab berdi). Biraz kisa yapabilir misin? (Biroz qisqa qila olasanmi?) Ogrenci konuyu oldukga uzim 69
anlatti (Talaba mctvzuni ancha uzoq so 'zlabdi). P ekkisa olmasin (Juda
