Zil o L a X u do y ber g a n o V a X a yru lla h a m id o V turk tilining


Gozle- rinde anlayan: katilan bir §efkat var ki bana onu hemen sevdirdi. -



Yüklə 10,44 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə181/333
tarix03.09.2023
ölçüsü10,44 Mb.
#141311
1   ...   177   178   179   180   181   182   183   184   ...   333
Turk tilining nazariy grammatikasi. Xudayberganova Z, Hamidov X

Gozle-
rinde anlayan: katilan bir §efkat var ki bana onu hemen sevdirdi. -
К о 'zlarida meni anglagan, hamdard b o ‘Igan bir shavqat bor ediki,
darhol uni menga sevdirdi.
Chiqish kelishigi qo'shimchasini olgan, predmet tushunchasini 
bildiruvchi hamda kim den? -
kim 
dan?, neden? - nim adan? so'roq- 
lariga javob bo'luvchi so'zlar gapda vositali to'ldiruvchi bo'lib kela­
di. Chiqish kelishigi ham to 'rt fonetik variantlidir(-dan, -den, -tan, 
-ten): 
О da 
benden док memnun gorunuyordu. — Uham mendan ju d a
xursanddek ко ‘rinardi.
Vositali to'ldiruvchi -ci: ki, 
-deki 
qo'shimchalarini olgan va 
kimdeki? - kimdagi?, neredeki (pred ?setlar uchun)? - nimada?
so'roqlaridan biriga javob bo'luvchi so'z bilan ifodalanishi mumkin: 
Birisi 
romanlarimdaki vakalari kendimden mi uydurdugumu, yoksa
sahiden оЪпщ §eyler mi yazdigum ogrenmek istedi. - B ittasi roman-
larimdagi voqealarni о ‘zim to ‘qib chiqarganmanmiyoki rostdan bo
7- 
gan voqealar haqida yazganmanmi - shuni bilishni istadi. 
Sendeki
$ejkat, muhabbet ihtiyaci su ihtiyacindan daha fazladir.
-
Sendagi
safqat, muhabbat ehtiyoji suvga bo ‘Igan ehtiyojdan ham ortiqdir.
Vositali to'ldiruvchilar quyidagi 
so'z turkumlari bilan 
ifodalanadi:
• ot bilan: 
Buyuk 
emetlere, buyuk fikirlere baglanmaga ruhu
musait degildi. - Buyuk maqsadlarga, buyuk g
‘oyalarga e ’tiqod
qilishga ruhan mos emas edi.
• otlashgan sifatlar: 
Cahile soz anlatmak deveye hedek
183



Yüklə 10,44 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   177   178   179   180   181   182   183   184   ...   333




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin