8. So‘zlam i to‘g ‘ri talaffuz qilishga o‘rganish, shevalar ta ’siridan
qutulish uchun nima qilish kerak?
9. Mark Tulliy Sitseronning notiqligida talaffuzning ahamiyati.
A dabiyotlar
1. N.Mahmudov. 0 ‘qituvchi nutqi madaniyati. - Toshkent: Alisher
Navoiy nomidagi 0 ‘zbekiston Milliy kutubxonasi nashriyoti. 2007.
2. S.Inomxo‘jayev, A.Zunnunov. Ifodali o ‘qish asoslari. - Toshkent:
0 ‘qituvchi, 1978.
3. Sitseron. Notiqlik san’ati haqida ikki risola (Urfon
Otajon tarji-
masi). - Toshkent: Yangi asr avlodi, 2007.
4. H.Jamolxonov. 0 ‘zbek tilining nazariy fonetikasi. -Toshkent:
Fan, 2009.
5. R. Mahmudov. Degonimni ulusqa marg‘ub et... -Toshkent:
0 ‘zbekiston, 1992.
IFODALI 0 ‘QISH VOSITALARI
Reja
1. Urg‘u va urg‘u turlari.
2. Pauza. Pauza turlari.
3. Ifodali o ‘qishda pauzaning ahamiyati.
So‘z bo ‘g‘inlaridagi unli tovushlardan birining yoki gap tarkibidagi
ayrim bo ‘laklarning boshqalariga nisbatan kuchliroq ovoz bilan alohida
ta’kidlab aytilishi u r g ‘u deyiladi. Urg‘u so‘zlami to‘g ‘ri talaffuz qilish
va m a’noni to ‘g ‘ri anglashda muhim o ‘rin tutadi.
K o‘pgina lingvistik adabiyotlarda urg‘u, asosan,
ikki tipga ajra-
tib ko ‘rsatiladi: So‘z urg‘usi va mantiqiy urg‘u. Professor Hasanboy
Jamolxonov “0 ‘zbek tilining nazariy fonetikasi” kitobida urg‘u
haqi-
dagi fikr-qarashlarga yanada aniqlik kiritib urg‘uni quyidagicha uch
tipga ajratadi:
l)S o ‘z urg‘usi; 2) Sintagma urg‘usi; 3) Ayiruv (ta’kidlov) urg‘usi!.
Dostları ilə paylaş: 
