Zoologiya uzb 2017. indd

Lug‘at daftaringizga yozib oling.
Polið, simmetriya, ektoderma, endoderma, teri-muskul hujayra, otuv 
chi hu-
jayra, nerv hujayra, oraliq hujayra, regeneratsiya, spermatozoid.
Quyidagi savolga javob toping. Ko‘p hujayralilarning xivchinli bir hujayralilardan 
kelib chiqqanligi taxmin qilinadi. 12 va 13-rasmdan foydalanib, gidra tuzili-
shining qaysi xususiyatlari xivchinlilarga o‘xshashligini aniqlang.
Quyidagi topishmoqni toping va unga tavsif bering.
5. Bir og‘izga o‘n xizmatkor.
Qanday o‘lja unga darkor?
Tasdiqlovchi javoblar: 1d, 2a.
Juftlab yozish javoblari: a-4, b-6, d-1, e-2, f-3, g-5.
III bob. Ko‘p hujayrali hayvonlar: bo‘shliqichlilar tiрi
?!

---

27
7-§. Dengiz bo‘shliqichlilari
7-§. Dengiz bo‘shliqichlilari
Dengiz bo‘shliqichlilariga dengizlar tubida yakka o‘troq yashay-
digan aktiniyalar va o‘troq koloniya hosil qiladigan korall poliplar 
hamda suv qa’rida erkin suzib yurib hayot kechiradigan meduzalar 
kiradi.
Yakka o‘troq yashovchi aktiniyalar
tanasining tuzilishi va shak-
li gidraga o‘xshash bo‘ladi. Lekin ancha yirik (tana diametri 
0,5 m gacha) va rangli bo‘lishi bilan gidradan farq qiladi (15-
rasm, 4) aktiniyalar). Paypaslagichlari og‘iz teshigi atrofida bir 
necha qator bo‘lib joylashgan. Aktiniyalar suv tubidagi narsalar-
ga yopishib yashaydi, ba’zan tovonida asta-sekin harakat qiladi. 
Gidra singari ular ham o‘ljasini otiluvchi tolalari bilan jarohatlab, 
paypaslagichlari yordamida og‘ziga soladi (9-video. Aktiniyaning 
oziqlanishi). Ayrim aktiniyalar zohid qisqichbaqalar va baliqlar 
bilan simbioz yashashga moslashgan. Simbioz yashash har ikkala 
hayvon uchun ham foydali bo‘ladi. Ulardan biri, masalan, aktiniya 
qisqichbaqa chig‘anog‘iga o‘tirib olib, uni yirtqich hayvonlardan 
himoya qiladi. Qisqichbaqa esa aktiniyani o‘zi topgan ozig‘iga 
sherik qiladi.