Zoologiya uzb 2017. indd

Parazit chuvalchanglarni o‘rganish. 
Parazit chuvalchanglarni gel-
mintologiya fani o‘rganadi. Gelmintlarni o‘rganish va ularga qarshi 
kurash choralarini ishlab chiqishda K.I. Skryabin boshchiligida 
gelmintolog olimlar ko‘p ishlarni amalga oshirishgan. Gelmintlarni 
o‘rganishga bizning vatandoshlarimiz ham katta hissa qo‘shishgan. 
Ibn Sino o‘zining «Tib qonunlari» asarida dorivor giyohlar yor-
damida odam ichagidan parazit chuvalchanglarni haydab chiqarish 
haqida yozgan. O‘zbek olimlari A. T. To‘la 
ganov o‘simlik gelmint-
larini, M. A. Sultonov, J. A. Azimov, E. X. Er 
gashev yovvoyi va 
uy hayvonlari hamda o‘simlik gelmintlarini o‘rganishgan. Olimlar 
olib borgan tadqiqotlar parazit chuvalchanglar yetkazadigan zararni 
keskin kamaytirishga imkon berdi.
11-§. Parazit chuvalchanglarning xilma-xilligi

---

44
1. Exinokokk qanday tuzilgan?
2. Exinokokk qanday rivojlanadi?
3. Bolalar gijjasi qanday ko‘payadi?
4. Cho‘chqa tasmasimon chuvalchangi qanday rivojlanadi?
5. Bo‘rtma nematoda qanday zarar yetkazadi?
6. Chuvalchanglarning parazit yashashga moslanish belgilari nimadan iborat?
7. Parazit chuvalchanglar yuqmasligi uchun nima qilish lozim?
1. Exinokokkning oraliq xo‘jayini: 
2. Bolalar gijjasi yuqadi:
a) odam, o‘txo‘r hayvonlar; 
a) iflos qo‘l orqali;
b) yirtqich hayvonlar; 
b) qaynatilmagan suv orqali;
d) umurtqasiz hayvonlar. 
d) sabzavot, meva, oziq-ovqat orqali.
Chuvalchanglar va ular xo‘jayinlarini juftlab yozing.
a) askarida; 
1) yirtqich hayvonlar;
b) exinokokk; 
2) chuchuk suv shillig‘i;
d) qoramol tasmasimoni; 
3) qoramollar;
e) jigar qurti. 
4) odam.
Lug
‘at daftaringizga yozib oling.
Exinokokk, bolalar gijjasi, cho‘chqa tasmasimon chuvalchangi, bo‘rtma nema-
toda, serpushtlik, shaxsiy gigiyena.
Jumboqni yeching. Bolalar gijjasi yosh bolalar organizmida kun kechiradi. Bu 
parazit katta yoshdagi odamlarga ham yuqishi mumkinmi?
Tasdiqlovchi javoblar: 1a, 2a.
Juftlab yozish javoblari: a-4, b-1, d-3, e-2.
IV bob. Yassi va to‘garak chuvalchanglar tiрlari
?!

---

45
V
BOB