95
27-§. Hasharotlarning kelib chiqishi va ahamiyati
1
4
2
3
1
2
55-rasm. Kolorado qo‘ng‘zining
rivojlanishi:
1 – qo‘ng‘izlar; 2 – qurtlari; 3 – barg
ostidagi tuxumlari; 4 – tuproqdagi
g‘umbagi
rotlar ro‘y
xatiga hasharotlarning
700 dan ortiq turi kiritilgan.
Donli
ekinlarga osiyo chi-
girtkasi va xasva, sab
zavot
va poliz ekinlariga shiralar,
mevalarga olma qurti (54-
rasm), g‘o‘zaga g‘o‘za tunlami,
kartosh
kaga kolorado qo‘ng‘izi
(55-rasm) katta ziyon keltiradi.
Omborlarda saqlanadigan
oziq-ovqat
mahsulotlariga mita
qo‘ng‘izi katta zarar yetkaza-
di. Mita va uning lichinkasi
donlarning ichki qismini yeb
bitiradi.
Xonadonlarda xona
kuyasi kapalagining qurti jun
va jundan to‘qilgan kiyim-ke-
chaklarni buzadi.
Yog‘ochdan qurilgan in-
shootlar,
shahar va qishloqla-
rimizdagi binolarning yog‘och-
lik qismlari, shuningdek, tarixiy
obidalarga termitlar katta
ziyon
keltiradi. Termitlar zararlagan
binolar zilzila, toshqin kabi
tabiiy ofatlarda tez qulab tu-
shadi.
Parazit va kasal tar
qatuvchi
hasharotlar.
Bitlar va burgalar
(56-rasm)
turkumiga mansub
barcha
hasharotlar, ko‘pchilik
chivinlar, ayrim pashshalar,
to‘shak qandalalari odam va
hayvonlar qonini so‘rib, bezovta qiladi. Qon so‘ruvchi hasharotlar,
shuningdek, pashshalar bir qancha kasalliklarni tarqatadi. Bitlar
terlama, kalamush burgasi o‘lat, bezgak chivini bezgak kasalligini
odamlarga yuqtiradi. Uy pashshalari oziq-ovqat va idish-tovoqlar
orqali ichburug‘, sarg‘ayma va sil kabi kasalliklarni tarqatadi.
