FİZİk tedavi ve rehabiLİtasyon kliNİĞİ Şef: Dr. M. Hayri ÖZGÜzel postür analiZİnde symmetrigraf ile orthoröntgenogram sonuçlarinin değerlendiRİlmesi

2.2.5. Omurganın Postür Bozuklukları

2.2.5.1. Torasik kifoz

Omurganın   normal   sınırlar   dışında   sagital   planda   posterior   sapması   olarak   tanımlanır. 

Torasik kifoz kardiyak ve pulmoner organların uyumunu sağlar. Servikal lordoz, torakal 

kifoz, lomber lordoz omurgaya postüral bir esneklik vermekle ona hareket, koşma ve diğer 

fiziksel   aktiviteleri   kazandırır.   Aşırı   sagital   eğrilik   ya   fonksiyoneldir   ya   yapısaldır. 

Fonksiyonel   eğrilikler;   anterior   ve   posterior   spinal   ligament   ve   kas   yapıların   zayıflığı 

sonucu ortaya çıkar. Spinal ekstansör kasların zayıflığı konveksite üzerindeki gerginliğin 

azalması   ile   kifoza   yol   açar.   Fonksiyonel   postüral   eğrilikler   germe   egzersizleri   ile 

düzeltilebilmektedir.

Torasik kifoz artışı göğüs kafesi genişlemesini azalttığı gibi, omuz kavşağındaki hareketi 

de azaltır. Bu durum akromiyonun öne ve aşağı çekilmesine, kolun internal rotasyonuna 

yol açarak glenohumeral eklem mekanizmasını bozar. Bu postür bozukluğu rotator manşon 

tendonlarının sıkışması ve bozulması ile sonuçlanır (1, 23, 

30).   Skolyoz   Araştırma   Grubunun   önerisine   göre   kifoz 

açısı   ölçümü   için   “Cobb   metodu”   önerilmektedir.   Bu 

ölçüme   göre   dorsal   lateral   grafilerde   en   üst   dorsal 

vertebranın   üst   kenarından   en   alt   dorsal   vertebranın   alt 

kenarından çizilen  paralel  çizgileri  dik  kesen  doğruların 

arasındaki   açı,   dorsal   kifoz   açısını   vermektedir. 

Omurganın dorsal bölgedeki normal eğimi 20–40 derece 

kifoz şeklindedir (31).

Şekil–8: Kifoz açısı ölçümü (Cobb metodu)

2.2.5.2. Skolyoz

Omurganın frontal planda yani sağ ve sol yanlara doğru olan eğriliği ve eğrilikle birlikte 

rotasyonunu ifade eder. Normal bir vertebral kolonda, vertebralar koronal ve transvers 

düzlemlerde   nötral   pozisyonda   yer   alırlar.   Bu   dizilimin   herhangi   bir   nedenle   koronal 

29

planda   bozulması   sonucu   ortaya   çıkan   eğriliğe   skolyoz   adı   verilir   (Şekil–9).   Skolyoz, 

bükülme veya eğri anlamına gelmektedir (32). 

Skolyoz Sınıflandırılması

Skolyozun sınıflandırılmasında şimdiye kadar pek çok yöntem denenmiştir. Amerika’daki 

Skolyoz Araştırma Cemiyeti standardizasyonu sağlamak ve karışıklığı önlemek amacıyla 

etiyolojiye dayalı bir sınıflandırma önermiş ve bir skolyoz terimleri sözlüğü yayınlamıştır. 

Buna göre skolyoz ikiye ayrılır;

1. Yapısal skolyoz

2. Yapısal olmayan skolyoz (4).

30

Şekil–9: Skolyoz

                                  YAPISAL SKOLYOZ

I- İdiyopatik

    B- Segmentasyon yetersizliği

    A- İnfantil (0–3 yaş)

       1- Unilateral

1- Gerileyen tip

       2- Bilateral

              2- İlerleyici tip

    C- Mikst

    B- Juvenil (3–10 yaş)

IV- Nörofibromatozis

    C- Adolesan (10 yaş-Olgunluk)

V- Mezenkimal bozukluklar

    D- Adult (Olgunluk-yaşlılık)

     A- Marfan sendromu

II- Nöromüsküler

     B- Ehler-Danlos sendromu

   A- Nöropatik

     C- Diğerleri

         1- Üst motor nöron lezyonu

VI- Romatizmal hastalıklar

              a- Serebral palsi

VII- Travma

              b- Spinoserebellar dejenerasyon

    A- Kırık

                1. Friedreich hastalığı

    B- Cerrahi

                2. Charcot-Marie-Tooth hastalığı

       1- Laminektomi sonrası

                3. Rossy- Levy hastalığı

       2- Torokoplasti sonrası

              c- Siringomiyeli

     C- İrradyasyon  

              d- Spinal kord tümörü 

VIII- Ekstraspinal kontraktürler

              e- Spinal kord travması

    A- Ampiyem sonrası

              f- Diğerleri 

    B- Yanık sonrası

         2- Alt motor nöron lezyonu

IX- Osteokondrodistrofiler

              a- Poliomiyelit 

     A- Diyastrofik dwarfizm

              b- Diğer viral myelitler 

     B- Mukopolisakkaridozlar

              c- Travmatik

     C- Spondiloepifizyal displazi

              d- Spinal müsküler atrofi  

     D- Multipl epifizyal displazi

                  1- Werdnig-Hoffman

     E- Diğerleri

                  2- Kugelberg-Welander

X- Kemik infeksiyonu

              e- Miyelomeningosel(Paralitik)

     A- Akut

         3- Disotonomi(Riley-Day)

     B- Kronik

         4- Diğerleri

XI- Metabolik bozukluklar

   B- Myopatik

      A- Raşitizm

         1- Artrogripozis

      B- Osteogenezis imperfekta

         2- Müsküler distrofi

      C- Homosistinüri

              a- Duchenne(psödohipertrofik)

      D- Diğerleri

              b- Ekstremite kuşak tip

XII- Lumbosakral bölgeyle ilişkili olanlar

              c- Fasiyoskapulahumeral

      A- Spondilolizis ve spondilolistezis

         3- Lif tipi oransızlığı

      B- Konjenital anomaliler

         4- Konjenital hipotoni

XIII- Tümörler

         5- Miyotonik distrofi

      A- Vertebral kolon

         6- Diğerleri

            1- Osteoid osteoma

III- Konjenital

            2- Histiyositozis X

   A- Formasyon yetersizliği

            3- Diğerleri

         1- Kama vertebra

       B- Spinal kord

         2- Hemivertebra

    

YAPISAL OLMAYAN SKOLYOZ

I- Postüral skolyoz

II- Histerik skolyoz

III- Sinir kökü irritasyonu

   A- Nükleus pulpozus herniasyonu

   B- Tümörler

IV- İnflamasyona bağlı

V- Bacak boyu eşitsizliğine bağlı

VI- Kalça kontraktürlerine bağlı

Omurgadaki   eğrilik   S   ve   C   şeklinde   olabilir.   Skolyoza   eşlik   eden   vertebral   rotasyon 

nedeniyle göğüs kafesinde asimetri farkedilir. Belin öne fleksiyonu ile simetri bozukluğu 

belirgin   hale   gelir.   Skolyoz   strüktürel   veya   fonksiyoneldir.   Strüktürel   skolyoz   sabit 

31

deformitedir. Aktif ya da pasif tam düzeltilmesi mümkün değildir. İlerleyici niteliktedir. 

Fonksiyonel skolyozda deformite mobil niteliktedir, yatma sırasında ortadan kalkar ya da 

hastalar ayakta duruş pozisyonunda konveksiteye doğru lateral fleksiyon yaparsa skolyoz 

ortadan   kalkar.   Postüral   skolyozda   lomber   lordoz,   dorsal   kifoz   artar.   Postüral   skolyoz 

ilerlemez ve strüktürel olmaz. Klinik önemi azdır ve genellikle tedavisi gerekmez. 

Adölesan dönemde skolyoz, kızlarda 4–8 kat fazla olup, ilerleme riski de daha fazladır. 

Erken   dönemde   ayakta   dik   dururken   skolyoz   görülmeyebilir.   Muayene   edilecek   kişi, 

kalçalardan 90 derecelik açı yapacak şekilde öne doğru eğilir dizler ekstansiyonda, kollar 

birbirine paralel ve avuç içleri birbirine bakacak pozisyonda sarkıtılır. Bu şekilde arkadan, 

yandan gözlemek suretiyle skolyoz erken dönemde tespit edilebilir. Postüral skolyoz için 

genel postüral egzersizler düzenlenebilir. Skolyoz pelvis eğikliği, bacaklarda uzunluk farkı, 

disk   lezyonu   gibi   nedenlere   bağlı   olabilir.   Pelvik   eğrilik   varsa   esnek   olup   olmadığı 

saptanmalıdır. Fleksiyon kontraktürünün olması skolyoza eşlik eden lordotik postüre yol 

açabilir.   Skolyozlu   kişilerde   nörolojik   muayene   yapılmalıdır.   Kas   gücü   tayini   tanı   ve 

tedavinin planlanması yönünden önemlidir (24, 33, 34).

Hiçbir nedene bağlı olmayan skoloza idiyopatik skolyoz denir. İdiyopatik skolyoz, skolyoz 

tipleri arasında   %80 ile en sık görülen grubu oluşturur. İdiyopatik skolyozun etiyolojisi 

konusunda çok sayıda teori olmasına rağmen, yapılan çalışmalardan elde edilen sonuçlar 

tatmin   edici   değildir.   Çeşitli   çalışmalar   yetersiz   propriosepsiyon   gibi   posterior   kolon 

anormalliklerinin   ve   diğer   merkezi   sinir   sistemi   patolojilerinin   skolyozla   ilişkili 

olabileceğini akla getirse de henüz bu görüşler kanıtlanmış değildir.

Skolyoz, eğriliğin yer aldığı  anatomik bölgeye ve konveksitenin bulunduğu yöne göre 

adlandırılır. Eğrilikte en çok rotasyona uğrayan vertebraya apikal vertebra denilir. Buna 

göre   apeksi   C1-C6   arasında   olan   eğriliklere   servikal,   C7-T1   arasında   olanlara 

servikotorasik, T2-T11 arasında olanlara torakal, T12-L1 arasında olanlara torakolomber, 

L2-L4 arasında olanlara lomber, L5 ve aşağıda olanlara lumbosakral eğrilik adı verilir (4).

KLASİFİKASYON

APEKS VERTEBRA

Servikal

C1-C6

Servikotorasik

C7-T1

Torakal

T2-T11

Torakolomber

T12-L1

32

Lomber

L2-L4

Lumbosakral

L5-S1

Tablo–1: Lokalizasyona göre skolyoz sınıflaması

Skolyoz   tanısı   konurken   en   fazla   kabul   gören   ölçüm 

metodu   Cobb   açısı   ölçümüdür   (Şekil–10).   Bu   açının 

ölçüm   yöntemi   şöyledir.   Eğriliğin   üst   ucundaki 

vertebranın üst kenarına horizontal bir çizgi, alt uçtaki 

vertebranın alt ucuna ikinci bir horizontal çizgi çekilir. 

Horizontal   çizgilerin   her   birinden   çıkan   dik   çizgilerin 

kesişmesiyle oluşan açı ölçülür (35).

Şekil–10: Skolyotik eğriliğin Cobb yöntemiyle ölçülmesi

Eğriliğin derecesinin ölçümünde kullanılan diğer yöntem Risser-Ferguson metodudur. Bu 

ölçümde, üst ve alttaki son vertebraların merkezinden apeks vertebranın merkezine çekilen 

iki çizginin kesişmesiyle oluşan açı ölçülür (32).

2.2.5.3. Çukur bel (artmış lordoz)

Normal   konveks   lomber   eğriliğin   artması   durumudur.   Fizyolojik   öne   eğrilik   pelvis 

eğikliğinden etkilenir. Kalça eklemleri üzerindeki pelvik balans bir tahtaravalli gibidir. Bu 

balans abdominal, spinal, kalça kasları ve ligamentler tarfından sağlanır. Pelvisi posterior 

eğik pozisyona getirerek lomber lordozu azaltmak için abdominal, gluteal ve hamstring 

kasları birlikte çalışır. Aynı anda kalça fleksörleri ve spinal ekstansörler pelvisi öne iterek 

lomber   eğriyi   artırırlar.   Bu   kaslar   arasında   dengesizlik   ve/   veya   artmış   karın   hacmi 

abdominal ve gluteal kaslarda uzama ve zayıflığa, iliopsoas ve spinal extansör kaslarda 

gerginliğe, sonuçta karın bölgesinin öne çıkmasına sebep olur (4).

Lomber Lordoz Açısının Ölçümü:

33

Lateral lomber grafide birinci lomber vertebranın üst 

kenarından paralel bir çizgi, birinci sakral vertebranın 

üst   kenarından   paralel   bir   çizgi   çizilir.   Paralel 

çizgilerin   her   birinden   çıkan   dik   çizgilerin 

kesişmesiyle oluşan açı ölçülür. (Şekil–11)

Ortalama   lomber   lordoz   açısı   50   ila   60   derece 

arasındadır.   Bazı   araştırmacılar   beşinci   lomber 

vertebranın altkenarını kullanarak sakral pozisyonun 

etkilerini   elimine   etmeyi   tercih   etmektedirler   (32).

Şekil–11: Lomber lordoz açısının ölçümü

2.2.5.4. Kifolordotik postür

Bu postürde, baş öne doğru çıkık, servikal vertebralar 

hiperextansiyonda, skapula abduksiyonda, dorsal kifoz ve lomber lordoz  artmış, pelvis 

anterior pelvik tiltte, kalça eklemi fleksiyonda, diz eklemi hafifce hiperekstansiyonda, ayak 

bileği hafifce plantar fleksiyondadır.

Boyun   ekstansörleri,   kalça   fleksörleri   ve   lomber   ekstansör   kaslar   kısalmış   ve 

kuvvetlenmişlerdir.   Boyun   fleksör,   üst   torasik   ekstansör   ve   ekstansör   oblik   kaslar   ise 

zayıflamış ve uzamışlardır. Hamstringler hafifçe uzamışlardır, fakat zayıf olmayabilirler.

2.2.5.5. Düz sırt postürü

Baş öne doğru çıkık, servikal vertebralar hafifçe ekstansiyonda, üst torakal vertebraların 

fleksiyonu artmış, alt torakal vertebralar ise düzleşmiştir, lomber lordoz düzleşmiş, pelvis 

posterior   pelvik   tiltte,   kalça   ve   diz   eklemi   ekstansiyonda,   ayak   bileği   hafifce   plantar 

fleksiyondadır.

 

Kalça fleksör kasları zayıflamış ve uzamışlardır. Sırt ekstansörleri ise hafifce uzamıştır. 

Hamstring   grubu   kaslar   kısalmış   ve   kuvvetlenmiş,   abdominal   kaslar   ise   sadece 

kuvvetlenmişlerdir.

2.2.5.6. Yuvarlak sırt postürü

34

Baş   öne   doğru   çıkık,   servikal   vertebralar   hafifce   ekstansiyonda   torakal   vertebraların 

fleksiyonu artmış, lomber lordoz düzleşmiş, pelvis posterior tiltte, kalça eklemi pelvisin 

anteriora yer değiştirmesi ile hiperekstansiyonda, diz hiperekstansiyonda ayak bileği nötral 

pozisyondadır.

Kalça fleksör, ekstansör oblik, torasik ekstansör ve boyun fleksör kasları zayıflamış ve 

uzamışlardır. Hamstring ve internal oblik kasların üst lifleri kısalmış ve kuvvetlenmişlerdir 

(26).

 

2.2.6. Postür Analizi

Postür analizinin amacı; hastada mevcut postural deviasyonların saptanarak buna uygun 

tedavi   programlarının   verilebilmesi,   ayrıca   gelecekte   olabilecek   değişikliklerin 

değerlendirilebilmesidir.

Analizde; çekül, postür tahtaları, Symmetrigraf, özel cetveller, değişik yükseklikte tahta 

bloklar, mezura, deri bölgelerini işaretlemek için özel kalemler kullanılmaktadır. Analiz 

hastanın çıplak ayakla ve uygun giysilerle kendini rahat hissettiği pozisyonda durmasıyla 

yapılır.

Erişkin postürünü etkileyen birçok faktör olmakla birlikte bunlardan üçü sıklık bakımından 

önem kazanmıştır.

1. Ailesel ve kalıtımsal belirgin dorsal kifoz ve aşırı lomber lordoz,

2.   Doğuştan   ya   da   sonradan   olma   yapısal   bozukluklar;   sinir,   kas,   kemik   ve   bağ 

dokusunda duraklamış ya da ilerleyici anomaliler,

3. Gelişme döneminde alışkanlıklar ya da yanlış eğitimle edinilmiş bozuk postürler.

Postürde ailesel, kalıtımsal ya da hastalıklardan kaynaklanan sapmalar, dikkatli anamnez, 

klinik muayene ve laboratuar desteğiyle ortaya konulabilir.

35

İdeal   postür,   stres   ve   gerilmenin   minimum   olduğu   ve   vücudun   muhtemelen   maksimal 

verimde çalıştığı durumdur (36, 37).

Basmajiyan   insanın   memeliler   arasında   antigravite   için   en   az   efor   sarf   eden   varlık 

olduğunu ifade etmiştir (38). Kasta enerji harcanmasının en kötü olduğu durumda bile en 

ekonomiktir. Standart postürde omurga normal eğime sahiptir ve alt ekstremite kemikleri 

ağırlık taşımaya ideal diziliştedir.

Pelvisin   nötral   pozisyonunda,   karın   ve   alt   ekstremitenin   iyi   dizilimde   olması   gerekir. 

Göğüs ve sırtın pozisyonu, solunum organlarının optimal fonksiyonunu kolaylaştıracak 

şekildedir. Dengeli bir pozisyonda baş diktir, yani boyun kaslarına minimal stresin bindiği 

dengeli bir durumdur (37).

Standart postürde ayağın zeminle temasta olduğu düzlem referans noktası olmalıdır. Baş 

sabit olmadığı için, ideal duruşta kulak lobu referans alınmamalıdır. Dış maleolun hafifçe 

önü referans noktadır ve vücudun midkoronal düzleminin taban noktasını oluşturur. 

Arkadan görünüşte referans nokta, ideal vücut duruşunda topuklar arası orta noktadır ve 

midsagital düzlemin taban noktasını oluşturur. Şakül hattı topuklar arası orta noktadan 

başlayarak   bacakların   arasından   yukarı   doğru   pelvis,   omurga,   sternum   ve   baş   orta 

noktasından uzayarak yükselir.

Postür analizinde Cureton ve Clark metodunda aşağıdaki değerlendirmeler yapılmaktadır:

 Vücut tipi,

 Vücut dengesi,

 Vücut kısımlarının düzeni,

 Kas kısalığı testleri,

 Bacak uzunluğu ölçümü (4).

Vücut tipi

Üç çeşit vücut tipi mevcuttur. Ektomorfik (uzun ve ince), endomorfik (kısa ve şişman) ve 

mezomorfik (atletik ve kaslı).

Vücut dengesi

36

a. Antero posterior balans: Vücut ağırlığının anormal şekilde ayağın ön kısmına veya 

arkaya   topuklara   verilmesine   göre   anterior   veya   posterior   dengeden   bahsedilir. 

Lateralden   sarkıtılan   çekül   hattına   göre;   referans   noktalarının   çekül   hattının 

arkasında kalması dengenin posteriora kaydığını ifade eder. 

b. Lateral balans: Vücut ağırlığının sağ veya sol ayak üzerine daha fazla verilmesi 

anormal olarak değerlendirilir. Posteriordan sarkıtılan çekül hattına göre; referans 

noktalarının   çekül   hattının   sol   tarafında   kalması   sola   lateral   denge   olarak 

değerlendirilir (4).

Vücut kısımlarının düzeni

Vücudun; sağ ve sol lateralinden, anterior ve posteriorundan postür analizi yapılır.

Lateral Postür Analizi:

a. Baş: lateral bakışla omuz eklemi tepe noktası kulak kepçesi ilişkisine göre öne veya 

geriye   eğim   değerlendirilir.   Ayakta   yan   duruşta,   yerçekimi   çizgisi   kulak 

memesinden geçer. Boyunda normal bir anterior konvekslik vardır.

b. Omuzlar: Omuzların yuvarlaklaşarak öne gelmesine protraksiyon, omuzların aşırı 

miktarda geriye çekilmesine omuz retraksiyonu denir. Omuzların protraksiyonu ve 

retraksiyonu   analiz   edilmelidir.   Gerekiyorsa   pektorallere   kısalık   testi   yapılarak, 

görülen postür hatası kesinleştirilmelidir. Lateral duruşta yerçekimi çizgisi omuz 

ekleminin ortasından geçer. Omuz ve kolların pozisyonu, skapulaların pozisyonuna 

bağlıdır.

c. Kolumna   vertebralis:   Kifoz,   lordoz,   kifolordoz,   yuvarlak   sırt,   düz   sırt 

değerlendirilir. İdeal dizilişte torasik omurga hafifçe posteriora doğru eğimlidir. 

Torasik omurganın pozisyonu baş ve boyun pozisyonunu etkilemektedir. Pelvis ve 

lomber omurga ideal dizilişte ise, torasik omurganın da ideal pozisyonda olduğu 

farzedilebilir.   Lordoz   artışı   mevcutsa   sırt   bölgesinin   posterior   eğimi   azalma 

37

eğilimindedir, başka bir deyişle alışkanlıklar, tekrarlayan aktiviteler sonucu kifoz 

ve lordozda artma olmaktadır.

d. Pelvis: Pelvis, kalça eklemi Ligamentler ile desteklenir. Bir ahenk içinde çalışan 

kalça   eklemleri,   kapsülün   ön   bölümünün   kalınlaşmasıyla   oluşan   iliopektineal 

ligamanın (Bigelow’un Y bandı) engellemesiyle nötralden daha fazla ekstansiyon 

yapamaz.   Dizler,   arka   popliteal   ligamanlar   ve   kapsül   üzerinde   ekstansiyonda 

kilitlenir. Bu aşamada, bacağın ve gövdenin erekt pozisyonunun korunmasında, 

kuadrisepsin rolü yoktur. Desteği yalnız bağlar sağlar. Pelvis, tensor fasiya lata 

tarafından da desteklenir, bu fasia krista iliakadan aşağı arkaya doğru giderek dizde 

iliotibial   banda   yapışır.   Hem   kalçaya   destek   verir   hem   de   dizin 

hiperekstansiyonunu önler. Lateral analizde anterior pelvik tilt, posterior pelvik tilt 

değerlendirilir.   Pelvik   inklinasyon   açısının   artması   anterior,   azalması   posterior 

pelvik tilt olarak değerlendirilir.

e. Dizler: Dizlerde fleksiyon ve hiperekstansiyon(genu rekurvatum) değerlendirilir. 

Ayakta   dik   duruşta,   yandan   bakıldığında   normalde   uyluk   ve   bacak   eksenleri 

arasında,   önde  bir  açı  gelişmesine  ve   dizin   hiperekstansiyonda  durmasına   genu 

rekurvatum   denir.   Hafif   genu   rekurvatum   yani   10   dereceye   kadar   dizde 

hiperekstansiyon   normaldir.   Özellikle   kadınlarda   bağ   gevşekliği   nedeniyle   bu 

durum   görülebilir.   Anterior   krusiyat   ligament   rüptürlerinden   sonra   ve   büyüme 

dönemindeki   kızlarda   üst   tibia   epifizinde   oluşan   gelişme   geriliğinde,   baleyle 

uğraşanlarda ya da erken adolesan dönemde yüksek topuklu ayakkabı giyenlerde 

diz hiperekstansiyonu görülür (16, 39, 40).

f. Ayaklar: Ayağın arklarını, intrensek ve ekstrensek kasların ligamanları ile kısmen 

de tibialis anterior ve posteriorun ligamanları ile desteklenen kemiklerin mekanik 

olarak yerleşmesi oluşturur. Her ayak 2 longitüdinal ve 2 transvers arka sahiptir. 

Postür   yönünden   longitudinal   ark   çok   önemlidir.   Arkın   azalması   pes   planus, 

artması   pes   kavus   olarak   adlandırılır.   Pes   planus   longitudinal   arkın   hafif 

düşüklüğünden tam kollapsına kadar dört değişik derecede görülebilir. Anatomik 

olarak naviküler ve küneiform kemiklerde alçalma, talusta kalkaneusa göre aşağı 

mediale doğru bir rotasyon görülür. Ayak düzleşir, topuk pronasyona giderken ön 

kısım abduksiyona gelir. Ayakta metatars çizgisi hizasında bir genişleme olur. Pes 

planus   deformitesi   varsa,   önce   ayakta   dururken,   sonra   ayak   havada   iken 

38

inspeksiyon tekrarlanır. Her iki durumda pes planus deformitesi aynı ise kemiksel 

bozukluklar sonucu gelişmiş sert pes planus vardır. Yük verildiği zaman deformite 

meydana   geliyor   yük   verilmediği   zaman   ayak   normal   görünüyorsa,   o   zaman 

yumuşak   doku   laksitesi   sonucu   gelişmiş   esnek   pes   planus   söz   konusudur.   Pes 

kavusta   ise   medial   longitudinal   arkın   yüksekliği   normalden   fazladır.   Metatars 

başlarına   düşen   yük   artar   metatarslar   düşer   ve   metatarsalji   görülür.   Ayak 

supinasyona gider. Genellikle pes kavusla birlikte parmaklarda pençeleşme vardır. 

Pes kavus genellikle nörolojik bozukluklar sonucunda ortaya çıkar (34, 35, 39, 40, 

41).

Anterior Postür Analizi:

a. Baş: Anterior bakışla çene ile suprasternal çukur arası ilişkiye göre sağa veya sola 

eğiklik değerlendirilir. Başın sağa eğikliğinde başın üst kısmı sağa doğru, çene sola 

doğru dönmüştür. 

b. Omuzlar: Her iki omuzun yükseklik farkı değerlendirilir. Omuzlardan birinin daha 

düşük veya yüksek olduğunu söyleyebilmek için farkın açık olarak göze çarpması 

gerekir. Kas gerilimi eşit değilse, bir tarafta uzun süreli ağır yük taşındığı zaman ve 

skolyozda, bir omuz daha yüksek olmaktadır.

c. Göğüs kafesi: Göğüs bölgesinde olabilecek postüral deviasyonlar; 

 Çökük göğüs: Anterior torasik duvarın konkavlığı veya düzleşmesidir.

 Fıçı   göğüs:   Toraksta   yuvarlaklaşma   ve   genişleme   olarak   tanımlanır.   Tam 

inspirasyon anındaki gibi, kostalar ve sternum yükselmiştir.

 Pektus ekskavatum: Anterior toraksın belirgin depresyonudur. Sternum ve birleşik 

kostalar içe doğru çökmüştür.

 Pektus   karinatum:   Toraksın   ön   arka   çapının   arttığı,   sternumun   öne   doğru   yer 

değiştirdiği bir deformite olarak tanımlanır.

 Harrison   oluğu:   Toraksın   alt   bölgesinde   görülen   boylu   boyunca   bir   transvers 

çöküntüdür.

d. Abdominal   bölge:   Abdominal   yağ   dağılımı,   yaş,   cinsiyet   gibi   faktörler   dikkate 

alınarak, karın kaslarının genel gücü değerlendirilerek protrüzyon veya abdominal 

39

çöküklük üç dereceli olarak değerlendirilir. Protrüzyon; habitüel relaksasyon veya 

abdominal   kas   güçsüzlüğünden   kaynaklanır.   Abdominal   çöküklük;   üst   abdominal 

duvarda normalde bir miktar çöküklük vardır. Fakat göğüs kafesinin hemen altındaki 

derin ve belirgin çöküklük not edilmelidir (4).

 

e. Pelvis: Sağ ve sol tarafta yükseklik farkı (alt ekstremite kısalığı) değerlendirilir. Sağ 

veya sol kalça daha yukarda olabilir. Spina iliaka anterior superiorlar palpe edilir ve 

buradan yere veya medial malleollere olan uzunluk farkı ölçülür.

f. Dizler:

 

 Tibial torsion: Normalde tibianın sagital düzlemi ile vücudun horizontal düzlemi 

arasında 0–40 derecelik bir açı vardır. Eğer tibia alt ucu, üst tibia ucuna göre, dışa 

bundan   fazla   dönerse   torsion   anomalisi   olarak   tanımlanır.   Ayaklar   birbirinden 

hafifçe   ayrı   ve   paralel   olarak   ayakta   durulduğu   zaman,   patellalar   içe   dönük 

görünümdeyse, tibial torsion vardır.

 Genu   varum:   Diz   ekleminin   dışa   doğru   açılanmasıdır.   Femur   ve   tibianın   uzun 

eksenleri içe doğru deviasyon yapar. 

 Genu   valgum:   Dizin   içe   doğru   açılanması   ve   tibia   ile   femur   hattının   dışa 

deviasyonu olarak tanımlanır. En çok ayağın pronasyonu ve pes planus ile birlikte 

görülür (42).

g.           Ayaklar: İnversiyon veya eversiyon değerlendirilir. Ayak parmaklarında hallux 

valgus veya çekiç parmak deformitesi bulunabilir. Hallux valgus, ayak başparmağının 

ayak   orta   hattına   doğru,   metatarsofalangial   eklemden   itibaren   deviasyondur.   Çekiç 

parmaklar,   ayak   parmaklarının   metatarsofalangeal   eklemden   hiperekstansiyon, 

interfalangeal eklemlerden fleksiyonu ile kıvrık bir görünüm almalarıdır.