Krzysztof Kieślowski (Kənan İsaxanlı)



Yüklə 388,35 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə1/4
tarix24.04.2017
ölçüsü388,35 Kb.
#15623
  1   2   3   4

2

F İ L M   F İ C T İ O N

4

 

Krzysztof Kieślowski 



(Kənan İsaxanlı)

Edward Norton 



(Ayşə Eleanor)

10 


Amy Adams 

(Məlahət Qurbanəliyeva)

14

 

Paolo Pazolini 



(Fuad Alqayev)

17

 



İn Vino Veritos 

(Elmidar Süleymansoy)

19

 

Alejandro G. İnarritu 



(Şahin Xəlil)

22

 



Çağan Irmak 

(Tural Məmmədli)

26

 

Thomas Newman 



(Nuranə Axundzadə)

29

 



Carlos Reygada 

(Elmidar Süleymansoy)

31

 

Decalogue 



(Nurlan Həsənli)

33

 



Sen Aydınlatırsın Geceyi 

(Leyla Nənə)

36

 

Laslo Krasnahorkai 



(Şahanə Urfan)

İÇİNDƏKİLƏR

                                                                   


3

F İ L M   F İ C T İ O N



 

»

s.30



 

»

s.19



 

»

s.10



 

»

s.22



 

»

s.8



 

»

s.26



4

F İ L M   F İ C T İ O N



Filmlər heç 

bir şeyi 

dəyişdirə 

bilməz, amma 

insanların bir 

çox şeyi başa 

düşməsinə kömək 

edə bilər, dünyanı 

dəyişdirəcək olan 

şey filmlər deyil, 

o fimləri izləyən 

insanlardır.

Bir çıxışında Kieslowski’dən ən sevdiyi rejissorun kim olduğu 

barəsində sual soruşurlar. O da cavab olaraq Dostoyevski, Kafka, 

Şekspir deyə cavab verir. Jurnalistlər təəccüblənir və ondan bu 

saydıqlarının rejissor olub-olmadığını soruşurlar. Kieslowski “Xeyr, 

onlar yazıçıdırlar və bu da mənim üçün bir filmdən daha üstündür” 

cavabını verir. Mənə də ən sevdiyim şair kimdir deyə sual versələr, 

Kieslowski deyə cavab verərəm. Çünki onun sənəti mənim üçün 

kitabdan daha üstündür. Kieslowski  kinonun şairidir. Gəlin kinonun 

şairi olan bu insanı bir az yaxından tanıyaq... 

27 iyun 1941-ci ildə Varşavada dünyaya gələn Kieslowski atasının 

vərəmdən əziyyət çəkməsi səbəbilə Polşada bir çox şəhəri gəzmək 

məcburiyyətində qalmışdı. Atası bir sanatoriyadan digərinə 

göndərilərkən, Kieslowski demək olar ki, bir mühacir həyatı 

yaşamışdı. Buna görə də bu böyük rejissor Polşada yaşadığı 

qədər, Polşanı da yaşamışdır deyə bilərik. Uşaq yaşlarında 

yanğınsöndürən olmaq istəyən, sonradan Lodz Film Akademiyasına 

2 dəfə müraciət edən Kryzstof qəbul ola bilmədi. Bir müddət sonra 

rəsm akademiyasında oxuyan Kryzstof, nəhayət, 1965-ci ildə Film 

Akademiyasına qəbul oldu. Akademiyada gənc Kryzstofla bərabər 

təhsil alanların arasında Roman Polanski, Andrzej Wadja, Jerzy 

Skolimowski və Krzystof Zanussi tanış insanların adlarını çəkə 

bilərik. Belə bir mühitdə özünü inkişaf etdirən Kryzstof özünün 

“Tramvay” adlı ilk qısametrajlı filmini də çəkmək imkanı əldə etdi. 

Bu film ağ-qara formatda olub, tramvayda yalnız bir kişinin bir 

qadından xoşu gəlməsi və tovlamaq cəhdlərindən bəhs edir. Bu 

filmdən sonra gənc Kryzstof çəkdiyi “Ofis” filmi ilə o dövrdə ölkədə 

olan kommunist rejmini tənqid edir. 1970-ci ildə “Fabrik”, 1970-ci ilin 

ortalarında isə “İlk məhəbbət” adlı filmlərini bitirir. Polşada “əxlaqi 

narahatlıq” adı verilən 1970-ci illərin sonunda rejissor özünün 

“Kamuflaj” və “Mərmər adam” adlı növbəti qısametrajlı filmlərini 

ekranlaşdırır.

 Daha sonra çəkdiyi “Tərcümeyi-hal” filmində hökuməti 

tənqid etməsini deməsinə baxmayaraq, öz məsləkdaşları tərəfindən 

hökumətlə əməkdaşlıq etməsi ilə günahlandırıldı. Ümumiyyətlə, 

Kieslowski yaradıcılğını qısametrajlı sənədli filmlər və uzun- 

KRZYSZTOF 

KIEŚLOWSKI

   

K

İNO ESTETİKASINI DƏYİŞƏN REJİSSOR



 

                                                                 



5

F İ L M   F İ C T İ O N

metrajlı filmlər kimi iki hissəyə 

ayıra  bilərik  və  o,  1981-ci 

ildə  çəkdiyi  “Stansiya”  filmi 

məhkəmədə  əleyhinə  sübut 

kimi  göstərildikdən  sonra 

yaradıcılığının  qısametrajlı 

sənədli filmlər olan ilk hissəsini 

burda  dayandırdı.  Rejissorun 

ilk uzunmetrajlı filmi “Yara”dır. 

1979-cu ildə “Kamera düşgünü” 

filmini  lentə  almışdır.  Bir 

müsahibəsində  “Film  çəkmək 

əsəblərinizi korlayan bir şeydir 

və  yeri  gəldiyində  ailənizi, 

emosiyalarınızı, şəxsi həyatınızı 

və başqa hər şeyi ikinci plana 

atmağa  məcbursunuz”  deyən 

Kieslowski,  bu  filmdə  adi  bir 

işçinin  bir  kameraya  sahib 

olmasından sonra rejissorluğa 

gedən  yolu,  necə  bir  kamera 

düşkününə dönməsindən bəhs 

edir. Çoxlarının iddia etdiyi kimi 

bu  filmdə  Kieslowski  məhz 

öz  portretini  təsvir  etmişdir. 

Polşada  “Ümid  və  Məyusluq”  

(1980-ci  illər  sonrası)  adı 

verilən və kütləvi tətillər, işdən 

ayrılmalar  ilə  yaşanılan  bir 

dövrdə rejissor “Kor Tale” adını 

verdiyi filmini bitirmişdir. Daha 

sonra ekranlaşdırdığı “Sonsuz” 

adlı  filmində  isə  Kieslowski 

simvolik olaraq hərbi vəziyyət 

sonrası  dönəmdəki  Polşanı 

təsvir etmişdir.  

Nəhayət,  1988-ci  ildə  Polşa 

televiziyası üçün planlaşdırılan, 

rejissorun  şah  əsərlərindən 

sayılan Krzysztof Piesiewicz ilə 

senarilərini yazdıqları, 10 filmdən 

ibarət  “Dekalog”u  çəkməyə 

başlayır. Hər bölümün təqribən 

1 saat davam etdiyi “Dekalog” 

da  Hz.Musa’nın  “10  əmri” 

mövzusuna  toxunulmuşdur. 

Sonradan “Öldürməyəcəksən” 

maddəsinə  çəkilmiş  seriya  – 

“Ölüm haqqında qısa film”, “Zina 

etməyəcəksən”  maddəsinə 

çəkilmiş seriya isə “Məhəbbət 

haqqında  qısa  film”  adları  ilə 

ayrıca bədii film halına gətirildi. 

İlk baxışdan toxunduğu mövzu 

baxımından Kieslowski dindar 

hesab oluna bilər, lakin verdiyi 

müsahibələrdə  özünü  heç  bir 

dinə aid hesab etmədiyini, öz 

içində  dindar  biri  olduğunu 

bildirmişdir.  Kieslowski  öz 

içindəki  yaradıcıya  inanırdı 

və  başqa  hər  hansı  bir  dinin 

boyunduruğu altına girməkdən 

imtina edirdi.

Kieslowski’ni  məşhurlaşdıran  

“Veronikanın  İkili  Yaşamı”dır. 

1991-ci  ildə  ekranlaşdırdığı 

bu  filmin  ana  mövzusu, 

Kieslowski’nin  öz  sözləri 

ilə  desək,  “Daha  diqqətlə 

yaşayın,  çünki  elədiklərinizin 

nəticəsini  özünüz  də  bilm-

irsiniz,  tanıdığınız  və  ya 

tanımadığınız insanların nələr 

edə  biləcəyini  bilmirsiniz”dir. 

Nələr  yaşayacağımız  etdiy-

imiz  seçimlərin  nəticəsində 

müəyyən olunması və ya bəzən 

təsadüflərin (Kieslowskiy’ə görə, 

bu təsadüflərdə tanımadığımız 

milyonlarca insanın təsiri vardır) 

istiqamətləndirmiş  olması 

Kieslowski yaradıcılığının əsas 

dayaq nöqtəsidir. “Veronikanın 

ikili  yaşamı”  filmində  hakim 

olan  sirli  atmosfer  (həyatın 

gizli,  görünməyən  üzü) 

eyni  zamanda  həyatın  özü 

ilə  kəsişmişdir.  Kieslowski 

həyatın  kəsişmələrdən  ibarət 

olduğunu,  elədiklərimizin 

qarşılığını  ödəyəcəyimizi  və 

nəticə  etibarilə  məsuliyyət 

daşıdığımızı bildirir. Kieslowski 

bu  filmdə    Polşada  yaşayan 

Weronika ilə Fransada yaşayan 

Veronique’nin  hekayələrini 

bəlkədə ola biləcək ən maraqlı 

bir şəkildə tamaşaçılara təqdim 

edir.


1990-cı illərin ortalarında çəkdiyi       

“Üç rəng” trilogiyası Kieslowski 

yaradıcılığının  zirvəsi  hesab 

olunur.  Trilogiyanın  filmləri 

“Mavi”,  “Bəyaz”,  “Qırmızı” 

adlanır.  Adlarını  Fransa 

bayrağında  olan  rənglərdən 

alan  filmlərdə  müvafiq  olaraq 

azadlıq,  bərabərlik,  qardaşlıq 

mövzularına  toxunur.  Bu  üç 

filmdə  bəzi  ortaq  səhnələr 

mövcuddur.  Bunlardan  ən 

təsirlisi  əlindəki  şüşəni  təkrar 

emal üçün ayrılmış zibil qutu-

suna  atmağa  çalışan  yaşlı 

qadının  olduğu  səhnədir.  Bu 

qadın,  mavidə  şüşəni  qutuya 

ata  bilmir,  bəyazda  bir  az 

çətinlik çəkir, ama ata bildiyini 

görürük, qırmızıda isə filmin baş 

qəhrəmanı Valentin, yəni İrene 

Jacob,  yaşlı  qadının  yanına 

gedib, ona  şüşəni zibil qabına 

atmağa yardım edir. “Qırmızı”da 

baş qəhrəman olaraq qarşımıza 

İrene Jacob, “Mavi”də Juliette 

Binoche,  “Bəyaz”da  isə  Julie 

Delpy  çıxır.  Bu  trilogiyada 

bu  üç  –  azadlıq,  bərabərlik, 

qardaşlıq məfhumlarına günlük 

həyatda onların həqiqətən necə 

işlədiyi  barəsində  düşünərək, 

tamamilə  həyati  və  şəxsi 

pəncərələrdən  baxırıq.  Bu 

məfhumlar  insan  təbiəti  ilə 

təzadlıdır  və  insan  həyatda 

onlarla  tək-tək  qarşılaşdığı 

zaman  necə  yaşayacağını 

bilmirik. İnsanlar həqiqətənmi 

azadlığı, bərabərliyi, qardaşlığı 

bu  qədər  çox  istəyirlər  deyə 

soruşan  Kieslowski,  eynilə 

“Dekalog”dakı  kimi  mövzu-

lara  tək-tək  yanaşmış,  bu  üç 

rəngin insan həyatındakı rolu, 

həyatımızda  nə  qədər  var 

olduğu və bizim bu anlayışlar 

qarşısında  həyatımızı  necə 

istiqamətləndirib,  onlarla 

haralarda  qarşılaşdığımız 

kimi  nüanslara  toxunmuşdur. 

Kieslowski’nin bu trilogiyasında 

çox həssas, emosional səhnələr 

var. Amma Kieslowski bunla-



6

F İ L M   F İ C T İ O N

rın heç birində ifratçılığa getməmişdir. Bəlkə də 

bu trilogiyanın bir şah əsər hesab olunmasının 

əs əsas səbəblərindən biri də budur: təbiilik 

və səmimilik. Personajların hər birinin başına 

gələn hadisələr bizim yaşamımızdan bir 

parçadır. Ya da hələ yaşamamış olduğumuz, 

yaşayacağımız yaşamdan. Tale məfhumuna, 

”həyatın bizimlə bağlı heç vaxt başa düşə 

bilməyəcəyimiz planları var” kimi fikirlərə 

dərindən bağlı olan Kieslowski,  əvvəlki filmləri 

kimi bu filmdə də bunları bizə hiss etdirir. 

Həyata nə qədər yön verməyə çalışsaq da 

səmərəsizdir, əlimizdə olmayan hər hansı bir 

kiçik dəyişiklik hər şeyi dağıda, o ana qədər 

planladığımız hər şeyi məhv edə bilər. Və 

“Mavi”də toxunduğu azadlıq məfhumu ilə bağlı 

Kieslowski: “Əslində azadlıq və sevgi bir-biri 

ilə təzad təşkil edir. Əgər biri sevərsə, digərinin 

azadlığını məhdudlaşdırar. Bir qadını sevər, 

həyatınızı yaşayar və bilmədiyiniz yönlərinizi 

həmin qadının gözlərindən görə bilərsiniz. 

Azadlığımızı məhdudlaşdıran çox şey var: bir 

it, bir maşın, bir televizor. Filosofluq etmək 

istəmirəm ,amma bu nümunələrlə insan 

azadlıq məfhumunu düşünə bilər. Məhz bizim 

eləmək istədiyimiz şeyin də əsas məğzi budur 

”– deyə buyurmuşdu.

Filmləri haqqında danışarkən tez-tez kom-

munizm, Hitler, Lenin kimi adlar çəkən 

Kieslowski’nin yaradıcılığı üzərinə 2-ci 

Dünya Müharibəsinin və onun sonrasındakı 

vəziyyətin nə qədər təsiri olduğunu anlaya 

bilərik. Bu səbəblə özünün də dediyi kimi 

siyasətdən uzaqlaşmış və sənətinə apolil-

tik deyə biləcəyimiz bir münasibət bəsləmişdi. 

Amma bu apolitikal münasibət heç vaxt hər 

şeyə biganə tərzdə olmamışdır. O, dünyanın 

dəyişməsi və xəyal etdiyi ideallara çatması 

üçün ən əsas faktor olan insanı düşünmüş, 

yuxarıdan aşağıya doğru deyil, aşağıdan 

yuxarı doğru bir əlaqə yaratmaq istəmişdir. 

Məhz buna görə də Kieslowski özündən yüz 

illər öncə yaşamış filosoflar kimi kameranı bir 

fəlsəfə alətinə çevirmişdi. Kinonun ədəbiyyat 

qədər güclü olmadığını deyən Kieslowski yenə 

də gördüklərini, görmək istədiklərini ekrana əks 

etdirməyi üstün tutmuşdur. Bunun səbəbi isə 

əlbəttə ki, fikirərini insana daha rahat, və daha 

vizual bir üsulla çatdırmaq olmuşdur.

Əslində hər şeydən öncə Kieslowski kinonun 

şairidir. Çünki filmlərində istifadə etdiyi hər əşya 

başdan sona qədər çox təsirlidir. Hər səhnədə, 

hər dialoq və monoloqda, səssizlikdə belə çox 

vacib detallar gizlənir. Kieslowski filmlərinə bir 

dəfə də olsun boş səhnə əlavə etməmişdir. 

Kieslowski filmlərində səhnələrarası keçidlərlə, 

istifadə etdiyi filtrlərlə, musiqilərlə, məkanlarla 

inanılmaz bir əlaqə və özünün vizual qafiyəsini 

yaradıb. Bunlar bəlkə də tamaşaçılar tərəfindən 

ilk dəfə baxıldıqda aydın olmaya bilər, lakin 

filmlərə ikinci və ya üçüncü dəfə baxdıqda heç 

kim bu qafiyələrin qüsursuz uyğunluğundan 

zövq almaya bilməz. Rejissorun istifadə 

etdiyi çəkiliş texnikası da söz edilməyə dəyər 

başqa bir mözvzudur. Məsələn, “Mavi”nin 

başlanğıc səhnəsində maşının hidravlik 

yağının damla-damla sızıntısı insanın içində 

nəsə uğursuz, pis bir şey olacağına işarədir 

və insanın içində istər-istəməz bu kimi fikirlər 

oyadır. Rejissorun digər filmlərində bu kimi 

“xəbardarlıq” səhnələri boldur. Əlavə olaraq, 

birləşik səhnələrdə dəyişən incə detallar bir-

birini tamamlayır. Buna da bir nümunə olaraq 

“Dekalog 1”də həyatda hesablana bilməyəcək 

heç bir şey olmadığına inanan, ruhun varlığını 

qəbul etməyən bir atanın oğlunun ölümünə 

qədər qədər uzanan zaman aralığındakı 

çox incə bir detalı verə bilərik. Hər nəticənin 

hesablana biləcəyini düşünən və bunların 

maddi səbəblərdən olduğuna inanan bir riyazi-

yyat professoru bir gün oğlu ilə birlikdə öncəki 

günün hava məlumatlarını alır və növbəti 

gün üçün göldə buzun qalınlığını hesablayır. 

Donan göl təqribən 275 kiloluq bir kütləyə 

tab gətirə bilərdi. Lakin Kieslowski-nin tale 

və həyatın planları ilə bağlı fikirlərini yenidən 

düşünsək xatırlaya bilərik ki, bəzən bir çox şey 

planladığımız kimi getməz. Oğlu buz üstündə 

sürüşərkən ata evdə işləyirdi. Birdən mürəkkəb 

şüşəsi partlayır və professorun kağızları və 

qarşısında olan kitab  mürəkkəbə boyanır. 

Bu tamamilə əvvəlcədən görülə bilinməycək 

bir situasiya idi. Stolu təmizləyərkən qonşusu 

zəng edir və professorun oğlu ilə buz üzərində 

sürüşməyə gedən oğlu haqqında narahat 

olduğunu söyləyir. Mürəkkəb şüşəsinin duran 

yerdə partlaması ardından gələn daha böyük 

bir fəlakətin başlanğıcı... Kieslowski bəzən 

bunun tam tərsini edər. Gözlənilməyən gözəl 

bir sürprizdən sonra qəhrəmanımızın başına 

nəsə uğursuz bir şey gələr. Yəni həyatda bütün 

uğursuzluqlar və sürprizlər bir-biri ilə inanılmaz 

bir şəkildə bağlıdır və aralarında bir qafiyə 

mövcuddur.



7

F İ L M   F İ C T İ O N

Kieslowskinin sirri də belə səhnələrdə 

üzə çıxır, tamaşıçını detallarla 

bezdirmədən, saniyəlik təsvirlərlə və 

incəliklərlə mövzunu bütünlükə ələ 

alıb, bir film nədir sualına cavab verir.

Kieslowski filmlərində tamaşıçıları 

istədiyi kimi istiqamətləndirir və onlara 

personajlarla empati yaratması üçün 

şərait yaradır. Bəhs etdiyimiz bu 

empati müxtəlif yollarla yaradıla bilər. 

Lakin bunun ən əsas yaradıcısı, heç 

şübhəsiz, səmimiyyətdir. Əsərlərindəki 

səmimiyyətdən heç vaxt şübhə edə 

bilmədiyimiz bu böyük yazıçı-rejissor 

personajları başa düşməyimiz və 

mövcud situasiyanı onların gözləri ilə 

görməyimizi istədiyində bəzən Juliette 

Binochenin yaralı gözünün içinə soxar 

bizi və hər şeyi tutqun görməyimizi, və 

beləliklə Binochonun yaşadığı tutqun, 

dağılmış həyatı başa düşməyimizə 

yardım edər.

“Üç Rəng” trilogiyasını bitirdikdən 

sonra bir daha rejissorluq etməyəciyini 

açıqlayan Kieslowski “evimə gedib 

siqaret çəkəcəyəm” deyir.  Karyerasına 

son nöqtəni qoyan bu cümlənin belə 

altında çox gizli məqamlar vardır. 

Filmlərində toxunduğu azadlıq, 

bərabərlik, qardaşlıq məfhumlarına 

çox bağlı olan Kieslowski film çəkiliş 

meydançasında 4 fərqli – Almaniya, 

Polşa, Fransa, İngiltərədən olan insan-

larla işləmişdir. Amma Kieslowski 

“Özünüzü avropalı hiss edirsin-

izmi?” sualına bəlkə də sənətinin 

ruhunu açıqlayan bir cavab vermişdir. 

“Xeyr, özümü polşalı hiss edirəm, 

hətta özümü Polşanın şimal-şərqində 

yerləşən balaca bir kəndə sahib 

olduğum evə aid hiss edirəm, orada 

yaşamaqdan xoşbəxtəm, ama orada 

işləmirəm, film çəkmirəm, sadəcə odun 

toplayıram”. Bir gerçək sənət insanının 

özündən, aid olduğu yerdən qopmadan 

dünyəvi olması necə imkansızdırsa, 

Kieslowski də bu gerçəyin təməlləri 

ilə yaşadı və dünyaya böyük bir miras 

buraxdı.

Və insan övladı təəssüf ki, bu əlaqəni izah etməkdə 

acizdir. 

Vizual təsvirlərin yanında səslər və musiqi də 

Kieslowki filmləri üçün çox böyük önəm daşıyır. 

Kieslowski yaradıcılığından danışarkən Zbigniew 

Preisner’dən söz açmamaq çox böyük yanlışlıq 

olardı. Kieslowski’nin yaxın dostu olan bu bəstəkar 

bəstələdiyi musiqilər ilə rejissorun filmlərinə ölümsüz 

ruh qazandırmışdır deyə bilərik. Musiqilərdən əlavə 

bəzi səhnələrdə istifadə olunan səslər, bəzən bir 

personajın sadəcə nəfəs alıb verməsini eşitməyimiz, 

ya da bir uşağın boğuq səslə danışması hər zaman 

həm öz-özlüyündə həm də filmlə birlikdə çox böyük 

bir vəhdət yaradır. Kieslowski filmlərində təsvirlərin 

güzgülərdə, şüşələrdə əks olunması çox ayrıca 

bir özəllikdir. Şüşə insanları həm ayıran, həm də 

birləşdirən bir şeydir. Personajların güzgülərə düşən 

əksləri, onların üzərinə düşən işıqlar, kölgə oyunları o 

an personajların ruh hallarını bilməyimizə kömək olur.



8

F İ L M   F İ C T İ O N

Edward Norton 18 Avqust 

1969  –  cu  ildə  ABŞ-ın 

Massaçusets  ştatının 

Boston şəhərində anadan 

olub. Atası Edward Mower 

Norton  vəkil,  anası  Lydia 

Robinson  isə  müəllim 

olmuşdur. Aktyor,  uşaqlıq 

i l l ə r i n i   K o l u m b i y a d a 

k e ç i r m i ş d i r .  

K i ç i k 

yaşlarından etibarən ağlı və 

ciddiliyi ilə ətrafındakıların 

diqqətini  çəkən  Norton’un 

aktyorluğa  olan  marağı 

hələ beş yaşında olarkən, 

sonradan  özü  də  aktrisa 

olan baxıcısı Betsy True ilə 

birlikdə  getdiyi  “Sindrella” 

(“Cinderella”)  adlı  operet-

tada başlamışdır.

Bundan qısa müddət sonra 

Kolumbiyanın Orensteynov 

adlı  teatr  məktəbində 

oxumağa başlayan Norton, 

ilk səhnə həyəcanını səkkiz 

yaşında  dadmışdır.  Kiçik 

yaşına baxmayaraq, rolunu 

böyük  professionallıqla 

canlandıran Norton, bundan 

sonrakı rollarında da ciddili- 

yini davam etdirdi.

EDWARD

NOR TON 


   

BİOQRAFİYA                                                                   



9

F İ L M   F İ C T İ O N

L i s e y d ə n   s o n r a   Ye y l 

Universitetində  astronomiya, 

tarix  və  yaponca  təhsili  alan 

aktyor,  universitetin  teatr 

sahəsində  də  fəal  fəaliyyət 

göstərmişdir.

O,  tarix  diplomunu  aldıqdan 

sonra bir neçə ayını Yaponiyada 

keçirdi  və  burada  babasının 

“Enterprise  Foundation”  adlı 

şirkətində  işləməyə  başlayır. 

Bu dövrdə də aktyorluq möv-

zusunda  qarşısına  çıxan  hər 

fürsəti qiymətləndirməyə davam 

edən aktyor, nəticədə aktyorluğu 

peşə  olaraq  mənimsəməyə 

qərar verdi.

1994-cü ildə Edward Albeenin 

“Fraqmentlər”  (“Fragments”) 

adlı  tamaşası  üçün  aktyor 

seçmələrinə  qatıldı  və 

s e ç m ə l ə r d ə   s ə r g i l ə d i y i 

diqqətçəkici performansla rolu 

asanca  aldı. Ardınca  o,  Nyu-

Yorkun bir neçə teatr səhnəsində 

çıxış edir və nəticədə “New York 

Signature  Theater  Company” 

şirkətinə qəbul edilir.

Daha  sonra  aktyor,  2100 

adamın  qatıldığı  seçmələri 

keçərək  “Primal  Fear”də  rol 

aldı. Seçmələrə gələn rejissor, 

Norton’un qüsursuz bir Kentucky 

aksentiylə danışdığını eşitdiyi 

anda  (canlandırılacaq  xarak-

terin gəldiyi yer Şərqi Kentucky 

idi) rolu Nortona verməyə qərar 

vermişdi.

Deyilənə  görə,  Norton  bu 

aksenti  “Koal  Minerin  qızı” 

(“Coal  Miner’s  Daughter” 

(1980))  filmini    izləyərək 

öyrənmişdi. Seçmələrdə olanlar 

arasında,  aktyorun  səhnədə 

göstərdiyi  performansı  görüb 

təsirlənməyən adam yox idi.

1996-cı ildə rol aldığı “İlk qorxu” 

(Primal  Fear)  adlı  filmdəki 

roluyla  aktyorun  ulduzu  bir 

anda  parladı.  Filmdəki  nəfəs 

kəsən  performansı  ilə    “Qızıl 

Qlobus”  mükafatına  layiq 

görülüb, ardından da Oscar’a 

və BAFTA mükafatına namizəd 

göstərilən  Norton,  “Amerika 

tarixi  X”  (“American  History 

X”),  “Xalq  Larri  Flintə  qarşı” 

(“The People vs. Larry Flynt”) 

və “Döyüş klubu” (“Fight Club”) 

kimi  müvəffəqiyyətli  filmlərlə 

yoluna davam etdi. 

Eyni  ildə  (1996-cı  il)  Woody 

Allen’in  rejissoru  olduğu 

“Hər  kəs  səni  sevirəm  deyir” 

(“Everyone Says I Love You”) 

adlı  Hollywood  operettasında 

Drew Barrymore’nin nəzakətli 

nişanlısını  canlandıran 

aktyor,  rolundakı  mahnıları 

özü  söyləyərək  bu  sahədəki 

m ü v ə f f ə q i y y ə t i y l ə  

d ə 


tamaşaçıların  diqqətini  cəlb 

etməyi bacarmışdı.

Bir il içində bir-birindən bu qədər 

fərqli iki filmdə rol alan aktyor, 

Milos Forman’ın bəyənilən filmi 

“The  People  vs.  Larry  Flynt” 

adlı filmdə də əzmli vəkil roluyla 

diqqətləri üzərində yığmışdı.

1998-ci  ildə  Nortonun  iki 

ayrı  filmdəki  performansı 

yenə  kinosevərlər  tərəfindən 

bəyənildi. Bunlardan birincisi, 

“Rounders”  filmindəki,  Matt 

Damon’un  “Soxulcan”  ləqəbli 

yoldaşı rolu idi. Siqaret çəkməyə 

nifrət  edən  Norton,  bu  filmin 

ssenarisini dəyişdirərək xarak- 

terinin  siqaret  çəkməməsini 

təmin  etdi.  Film  haqqındakı 

şərhlərin  qeyri-kafiliyi  aktyo- 

run müvəffəqiyyətini də bir az 

kölgələdi.  Eyni  ildə  rol  aldığı 

“American  History  X”  filmi  də 

box-office’də çox müvəffəqiyyət 

əldə edə bilmədi, amma Norton 

filmdəki  roluyla  tamaşaçıları 

heyran  buraxaraq  Oscar 

namizədliyini əldə etdi.

1999-cu  ildə  Brad  Pitt  və 

Helena  Bonham  Carter  ilə 

birlikdə  “Döyüş  klubu”  (“Fight 

Club”) filmində rol aldı. Ardınca 

2000-ci il istehsalı olan “İman 

saxlanması”  (“Keeping  the 

Faith”) ilə rejissorluğa addım atan 

Norton, filmdə eyni zamanda ən 

yaxın  yoldaşıyla  eyni  qadına 

aşiq  olan  keşiş  rolunda  idi. 

2001-ci  il  istehsalı  olan  “The 

Score” filmində yenə tam fərqli 

bir  şəxsiyyətlə  -  təcavüzkar 

və  qabiliyyətli  gənc  bir  oğru 

olaraq  -  pərəstişkarlarının 

qarşısına  çıxdı.  Aktyorun 

filmdəki rol yoldaşları arasında, 

Hollywoodun  nəhəng  adları 

Robert  də  Niro  və  Marlon 

Brando da vardı.

2002-ci  il  istehsalı  olan 

“Smoochy-a ölüm” (“Death to 

Smoochy”)  komediya  janrlı 

filmində  Norton,  sadəlövh 

uşaq verilişinin aparıcısı rolunu 

oynamışdır. Həmin ildə “Frida” 

(2002)  filminin  ssenarisini 

tamamlayır və film çəkilir.

Aktyor “Qırmızı əjdəha” (“Red 

Dragon”  2002)  filmində  rol 

alır və filmdə oynadığı rolu ilə 

kinotənqidçilərin müsbət rəyini 

alır.

Yenə 2002-ci ildə çəkildiyi “25-ci 



saat” (“25th Hours” 2002) filmi 

ilə  də  izləyicilərin  rəğbətini 

qazanır.

2003-cü ildə “İtalyan işi” (“The 

Italian Job”) filmində Charlize 

Theron,  Mark  Wahlberg  kimi 

aktyorlarla birgə rol alır.

Az  bir  müddətə  yaradıcılıq 

məzuniyyətinə  çıxan  aktyor, 

həmin ərəfədə səyahət etmiş, 

pilot  təlimi  keçmişdir.  2005-ci 

ildə “Aşağı Vadidə” (“Down in 

the  Valley”)  filmi  ilə  prodüser 

və baş rol ifaçısı kimi səhnəyə 

qayıdır.      


Yüklə 388,35 Kb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin