Mavzu: O’zbekistonda erkin iqtisodiy hududlar va uni mamlakat iqtisodiyotini rivojlantirishdagi o’rni Erkin iqtisodiy hududlar (eih) tushunchasi

Mavzu: O’zbekistonda erkin iqtisodiy
hududlar va uni mamlakat iqtisodiyotini
rivojlantirishdagi o’rni
Erkin iqtisodiy hududlar (EIH) tushunchasi.
XX asrning ikkinchi yarmida jaxon iqtisodiyotidagi eng muxim xodisalarning biri erkin iqtisodiy xududlar (EIH) faoliyati xisoblanadi.
Bu xududlarning kupchiligida qullaniladigan iqtisodiy qoidalar, dastaklar, maxsus ma’muriy qonunlar ma’lum xuquqiy va xujalik rejimidan ozod qilmaydi, balki uni egallashtiradi va tadbirkorlikni ragbatlantiruvchi imtiyozlar beradi, xolos.
Bu bilan amalda davlat uzining iqtisodiy jarayonlarga aralaShuvini kamaytiradi. YAponiyaning Kioto shaxrida 1973-yil 18-mayda qabul qilingan «Bojxona jarayonlarini soddalashtirish va uygunlashtirish buyicha Xalqaro konvensiya»ga muvofiq erkin xudud deganda mamlakatning Shunday xududi tuShuniladiki, bu erga olib kirilgan tovarlar milliy bojxona nazorati va soliqqa tortishdan ozod etiladi
EIH ning asosiy ko’rinishlari.
Erkin iqtisodiy hududlarning tashkiliy-funktsional
tuzilmasi etarli darajada turli-tumandir.
Ba’zan u yoki bu erkin iqtisodiy xududlarni
bir suz bilan guruxlarga ajratib bulmaydi,
chunki ular kuplab xududlarning xususiyatlarni
uzida jamlash mumkin. erkin iqtisodiy
xududlar mutaxassislar tomonidan xududda
xujalik Yurituvchi kuplab firmalarning faoliyat
soxasiga xujalik Yuritishning ixtisoslashuviga
kura taxminan guruxlashtirilgan.
Erkin iqtisodiy xududlarni yaratishda ikkita
kontseptual yondashish mavjud: xududiy
va nuqtaviy. Birinchi xolatda erkin
iqtisodiy xududga barcha rezident-korxonalar
xujalik faoliyatining imtiyozli rejimidan
foydalanadigan maxsus territoriya sifatida qaraladi.
Ikkinchi yondaShuvga kura esa, erkin
iqtisodiy xudud-bu firmalar mamlakatning
qaysi qismida joylashishidan qat’iy nazar
tadbirkorlik faoliyatining ma’lum turiga
qullaniladigan imtiyozli rejimdir
1.Savdo xududlari 2. Sanoat ishlab chiqarish xududlari
3. Texnikaviy ilmiy ishlab chiqarish xududlari
4. Servis xizmat kursatish xududlari.Erkin bojxona xududlari.
Bond omborlari. erkin portlar. erkin savdo
xududlari.Importning urnini bosuvchi maxsulot
ishlab chiqarish xududlari. eksport sanoati xududlari.
Sanoat parklari. Ilmiy-sanoat parklari Makildoras
(Meksika)Tenopolislar. Texnoparklar.YAngi va
Yuqori texnologiyalarni rivojlantirish xududlari
.Offshor xududlar. Moliya markazlari. Bank xizmati
xududlari. Turizm xizmati xududlari.ekoparklar