1.
Moliyaviy nazoratning mazmuni va ahamiyati
Nazorat iqtisodiy tizimning zarur elementi sifatida butun insoniyat
sivilizatsiyasi bilan birga rivojlanadi, evolyutsion taraqqiyot va inqilobiy to‘fonlar
jarayonida,
jamiyat iqtisodiy formatsiyasi, siyosiy tizimi, davlat va xo‘jalik
boshqaruvi, qonun chiqaruvchi, ijroiya va sudlov hokimiyati organlari almashinuvi
jarayonida o‘zgarib boradi.
Nazorat - jamiyat iqtisodiy hayotidagi obyektiv hodisa va har qanday davlat
boshqaruvining muhim bo‘g‘inidir. Shu bilan birga u ko‘p
ming rahbar va
mutaxassislar, mehnat jamoalari, jamoat va davlat tashkilotlarining
subyektiv ijod
sohasidir.
Moliyaviy nazorat - butun nazorat tizimining tarkibiy qismi bo‘lib, uning
yo‘nalishi davlat moliya siyosatini
muvaffaqiyatli amalga oshirish, tarmoqlar
iqtisodiyotidagi barcha soha va bo‘g‘inlarda moliyaviy resurslarni shakllantirish va
samarali foydalanishga qaratilgan bo‘ladi. Bozor
munosabatlari rivojlangan
taqdirda ham moliyaviy nazoratning salohiyati pasaymasdan, balki oshib boradi.
Moliyaviy nazorat - moliyaning nazorat funksiyasini amalga oshirish
ko‘rinishida namoyon bo‘lib, u moliyaviy nazoratning mazmuni va yo‘nalishini
belgilab beradi. Shunday bo‘lsada, moliyaviy nazoratning mazmuni va yo‘nalishi
jamiyatdagi ishlab chiqarish kuchlari va munosabatlarining o‘zgarishidan
kelib
chiqqan holda o‘zgarib turadi. Masalan, korxonalarning xo‘jalik yuritish
huquqlarining
kengayishi, ularning moliyaviy faoliyatini olib borishdagi
mustaqilligi, tadbirkorlikning rang-barang ko‘rinishdagi
mulk shakllarining
vujudga kelishi moliyaviy nazoratning mazmunini boyitishga olib keladi.
