Mustaqil ish Mavzu: Xavfsizlikni taminlash tamoyillari va uslublarini tahlil qilish. Bajardi

O`zbekiston Respublikasi Oliy va
o`rta maxsus ta`lim vazirligi Qoraqalpog’iston davlat universiteti “Matematika” fakulteti
“Amaliy matematika va informatika” yo’nalishi Hayot faolyati xavfsizligi fanidan

Mustaqil ish

Mavzu:Xavfsizlikni taminlash tamoyillari va uslublarini tahlil qilish.
Bajardi: Kalanova Jasura
Tekshirdi: Atashov Ajiniyaz

Nukus-2022

Reja:
1.Hayot faoliyati xavfsizligi ni taminlash asoslari.
2. Xavfsizlik va tirikchilikni ta'minlashning tashkiliy asoslari
3. Xavfsizlik tushunchasi va Xavfsizlik tamoyillari va usullari
4. Mehnat xavfsizligini ta’minlovchi tamoyillar uslublar va vositalar 

Insoniyat taraqqiyotining XX nchi asri o ‘tib, XXI nchi asriga qadam qo‘ydik. O‘tgan asrda yuz bergan ijobiy o'zgarish ilm -fan taraqqiyotining yuqori bosqichlarga ko'tarilganligi, yangi texnika va texnologiyalarning paydo bo‘lganligidir. Ma’lumki, fan-texnikaning rivojlanishi birinchi navbatda ishlab chiqarish kuchlarini qayta taqsimlashga olib keladi. Yangi texnologiya bilan ishlab chiqarish samaradorligi oshadi, ishlab chiqarilayotgan mahsulotlar sifati yaxshilanadi, dunyo bozoridagi raqobatni vujudga keltiradi. Shuning uchun ham davlatimiz siyosatining asosiy yo‘nalishlaridan biri bo'lgan ilm-fan tizim ini isloh qilish hozirgi vaqtda dolzarb masalalar qatorida turibdi.

Hayot faoliyati xavfsizligini taminlash asoslari.
Xavfsizlik umumiy nazariyasining tuzilishida asoslar va usullar ko’rilayotgan sohadagi aloqalar to’g’risida to’liq tasavvur qilishda metodologik ahamiyatga ega.
Asos - xavfsizlikni taminlash asoslari, usullari mantiq hamda dialektikaga xos umumiy usullarga tegishli bo’lmay, maxsus va ayrim usullardan hisoblanadi.
Usul - eng umumiy qonuniyatlarni bilish orqali maqsadga erishish yo’lidir.

Xavfsizlikni taminlash choralari, bu – usullarni va asoslarni amaliy, tashkiliy moddiy gavdalantirib amalga oshirishdir.

Xavfsizlikni taminlash choralari, bu – usullarni va asoslarni amaliy, tashkiliy, moddiy gavdalantirib amalga oshirishdir.

• 
  Xavfsizlikni taminlash choralari, bu – usullarni va asoslarni amaliy, tashkiliy, moddiy gavdalantirib amalga oshirishdir.
  
• 
  Usullar va asoslar o’zaro bog’liqdir.
  
• 
  Asoslar, usullar, choralar xavfsizlikni ta’min etishdagi mantiqiy pog’onadir. Ularni tanlab olish faoliyatning aniq sharoitlariga, xavfning darajasiga va boshqa mezonlarga bog’liq.
  
• 
  Xavfsizlikni taminlash yo’llari ko’p.
  
• 
  Ularni belgilariga qarab bir necha sinfga ajratish mumkin : yo’naltiruvchi, tashkiliy, boshqaruv, texnik,
  

Yo’naltiruvchi belgilari:

• 
  Yo’naltiruvchi belgilari:
  
• 
  blokirovkalash,
  
• 
  vakuumlash,
  
• 
  germetiklash,
  
• 
  masofadan boshqarish,
  
• 
  mahkamlash,
  
• 
  to’siqlar orqali himoyalash,
  
• 
  ojiz zveno qo’llash,
  
• 
  siqilgan havo qo’llash,
  
• 
  harakatlarni sekinlashtirish.
  

Texnik belgilari:

• 
  Texnik belgilari:
  
• 
  vaqt bilan himoyalash,
  
• 
  axborot (ma’lumotlar),
  
• 
  zahiralash,
  
• 
  mos kelmaslik,
  
• 
  me’yorlash,
  
• 
  xodimlar tanlash,
  
• 
  ergonomiklik.
  

Tashkiliy belgilari

• 
  nazorat,
  
• 
  qarshi aloqa,
  
• 
  javobgarlik,
  
• 
  rejalilik,
  
• 
  rag’batlantirishlar,
  
• 
  samaradorlik,
  
• 
  boshqarish.
  

Me’yorlash tamoyili

• 
  Insonni turli xavflardan qutqarish maqsadida xavfli va zararli faktorlarning kelib chiqishini oldini olish.
  

Ma’lumot berish ta’moyili

• 
  Ishchiga ish davrida xavfsizlikni ta’minlash bo’yicha yo’l – yo’riqlar, ko’rsatmalar berishga asoslangan. Bunga kurs o’qishlari, yo’riqnomalar o’tish, xavfsizlik belgilari, ogohlantiruvchi belgilar va boshqalar kiradi.
  

Xafsizlikni taminlash usullari

• 
  Xavfsizlikni taminlashga quyidagi usullar orqali erishiladi:
  
• 
  Hayot faoliyati xavfsizligi to’g’risida tushuncha.
  
• 
  Hayot faoliyati favfsizligi uslubiy va boshqaruv masalalarining xavfsizlik darajasi va «T(tavakkal)»ga ob’ektiv ta’siri katta. Hayot faoliyati xavfsizligi boshqarilishida inson-muhit tizimi tushuniladi. Hayot xaoliyati xavfsizligini boshqarish ob’ektiv xavfli holatdan kam xavfli holatga o’tkazishdir. Bunga iqtisodiy va texnik maqsadga muvofiqlik shartlariga amal qilinadi.
  

Mehnat jarayoni davrida xavfsizlikni ta’minlash uslublarini 3 guruhga ajratamiz :
a) gomosfera va nososferani fazoviy va vaqt bo’yicha ajratib kuyish, buni hal qilish uchun masofadan boshqarish, avtomatlashtirish, rabotlashtirish vositalari yordamidan foydalaniladi;
b) xavflarni yo’qotish yo’li bilan noksosferani me’yorlashtirish. Bu usulga ishchilarning shovqin, gaz, changdan jarohatlanishidan saqlovchi shaxsiy va birgalikdagi himoya vositalarini qo’llashi kiradi;
d) bu usul ishchilarni tegishli muhitga moslashtirishga, ularni himoyalash darajasini ko’tarishga yo’naltirilgan har xil vositalar va usullar: kasbiga qarab tanlash ruhiy ta’sir va (shaxsiy) himoya vositalari qo’llashni o’z ichiga oladi. Amalda esa yuqorida aytilgan usullar birgalikda qo’llaniladi.