Muxammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti nukus filiali

Aralash topologiya (hybrid). Aralash topologiya o‘zida ikki yoki undan ortiq topologiyani birlashtiradi ba shu bilan tugallangan tarmoq tuzilmasini hosil qiladi. Hozirda bu topologiya eng keng tarqalgan bo‘lib, ko‘pincha yulduzsimon va shina topologiyasi birga qo‘llanadi. Bunda yulduz topologiyasiga ega bir nechta tarmoq bir shinaga ulanadi.
Bu topologiyada bir kompyuterdagi nosozlik tarmoq ishiga xech qanday ta‘sir ko‘rsatmaydi, lekin agar markaziy component (konsentrator) ishdan chiqsa, tarmoqlar boshqa aloqa qilolmaydi. Yulduz-halqa topologiyasida kompyuterlar markaziy komponentga yulduzsimon tarmoqdagi kabi ulanadi. Shu bilan birga barcha komponentlar tarmoq bilan halqa topologiyasi bo‘yicha birlashgan. Avvalgi holatga o‘xshash bu holatda ham tarmoqdagi biror kompyuterning ishdan shiqishi tarmoq ishiga ta‘sir ko‘rsatmaydi. Bo‘sh markerni uzatish usuliga ko‘ra tarmoqning barcha kompyuterlari ma‘lumot uzatishda teng imkoniyatga ega, bu esa tarmoq ichidagi axborot oqimlarining soni ortishiga olib keladi.
3D Torus topologiya. Zamonaviy yuqori tezlikdagi aloqa tarmoqlarini rivojlantirish ko‘plab yo'nalishlarni qamrab oladi. Bulardan biri – superkompyterlar. Torus tarmoqlari eng yaxshi ishlaydigan superkompyuterlarda ishlatiladi. Ularning ma'lum kamchiliklari bor, lekin ularning asosiy foydasi – xarajat tejalishi, va bu ularni juda katta miqyosda qo‘llanilishini moslashtiradi. Bundan tashqari, ba'zi hisoblash algoritmlarida hisoblash tugunlari asosan o'zlarining eng yaqin qo'shnilari bilan ma'lumot almashishadi va bu holda torus topologiyasi algoritm bilan yaxshi mos keladi. Torus misoli quyidagi rasmda keltirilgan.

3D torus ko‘rinishi (chapda) va Fujitsu kompaniyasi yaratgan 3D torus topologiyali superkompyuter (o‘ngda). 3D torusda har bir hisoblash tuguni oltita ‗qo'shniga‘ ulangan. Torusning "chetida" joylashgan tugunlar hali ham 6 ta qo'shniga ulangan, shunchaki ular uzun o'ralgan bog'lanishlardan foydalanadilar. Supero'tkazuvchilarning hisoblash quvvati tugunlar, protsessorlar, yadrolar sonining ko'payishi va turli xil tezlatgichlarning kiritilishi hisobiga tez o'sib bormoqda, ammo superkompyuterlardan foydalanish samaradorligi va ularning ko'pgina vazifalar bo'yicha real ishlashi aloqa tarmoqlarining amalga oshirilishiga bog'liq.
Xulosa
Zamonaviy jamiyat postindustrial davrga kirdi, bu esa axborotning iqtisodiyot va jamiyat rivojlanishining eng muhim resursiga aylanganligi bilan tavsiflanadi. Yuqori texnologiyalarning umumiy rivojlanishiga mos ravishda, hayotning barcha sohalarini axborotlashtirishga kompyuter texnologiyalari asosiy hissa qo'shmoqda.
Axborot texnologiyalari rivojining hozirgi bosqichining xarakterli belgilaridan biri "unifikatsiya" yoki "integratsiya" so'zlari bilan belgilanishi mumkin. Analog va raqamli, telefon va kompyuter birlashtirilgan, nutq, ma'lumotlar, audio va video signallar bir oqimda, texnika va san'at (multimedia va gipermedia) yagona texnologiyada birlashtirilgan. Ushbu jarayonning ikkinchi tomoni - "almashish" yoki "almashish". Bu jarayonning ajralmas qismi kompyuter tarmoqlarini rivojlantirish hisoblanadi.
Kompyuter tarmoqlari asosan taqsimlangan tizimlardir. Bunday tizimlarning asosiy xususiyati bir nechta ma'lumotlar markazlarining mavjudligidir. Hisoblash tarmoqlari yoki ma'lumotlarni uzatish tarmoqlari deb ham ataladigan kompyuter tarmoqlari zamonaviy sivilizatsiyaning ikkita eng muhim ilmiy-texnik tarmog'i - kompyuter va telekommunikatsiya texnologiyalari evolyutsiyasining mantiqiy natijasidir. Bir tomondan, tarmoqlar taqsimlangan hisoblash tizimlarining alohida holati bo'lib, unda bir guruh kompyuterlar bir-biriga bog'liq bo'lgan vazifalar guruhini izchil bajaradi, avtomatik rejimda ma'lumotlar almashadi. Boshqa tomondan, kompyuterlar va ma'lumotlarni multiplekslash turli telekommunikatsiya tizimlarida rivojlandi. Axborot tarmog‘ini murakkab tizim sifatida uni ko‘plab tizimlarga ajratish yo‘li bilan tasniflash mumkin. Bu tizimlar tarmoqni ko‘rib chiqilayotgan muvofiq qatlamlarida ajratilgan elementlarni o‘z tarkibiga oladi.

Foydalanilgan adabiyotlar

1. 
   www.intuit.ru
   
2. 
   http://tuitfiles
   
3. 
   http: //www.ru.wikipedia.org sayti
   
4. 
   Kompyuter tarmoqlari. O'quv kursi [Matn] / Microsoft korporatsiyasi. Per. ingliz tilidan - M .: "Rossiya nashri" MChJ "Channel Trading Ltd.", 1998. - 696s.
   
5. 
   Maksimov, N.V. Kompyuter tarmoqlari: Darslik [Matn] / N.V. Maksimov, I.I. Popov - M .: FORUM: INFRA-M, 2005 .-- 336p.
   
6. 
   V.M. NIS “Kompyuter tarmoqlari va telekommunikatsiyalar” fanidan ma’ruzalar, 2008 y.
   
7. 
   Подробнее: https://sukachoff.ru/uz/noutbuki/tehnologii-postroeniya-lokalnyh-kompyuternyh-setei-lokalnaya-set/