Мцяллиф адлы кимйяви реаксийалар

---

Kimya məktəbdə 
39
 
KİMYƏVİ REAKSİYALAR ZAMANI ENERJİ DƏYİŞMƏSİNİN 
ÖYRƏNİLMƏSİNDƏ TERMODİNAMİKANIN ROLU 
 
M.S. Nuriyeva
 
Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti
 
 
 
Enerji
– iş görmək qabiliyyətidir.
Kimyəvi sistemin enerjisi
– sistemdəki hissəciklərin kinetik və potensial 
enerjilərinin cəminə bərabərdir. 
Kinetik enerji:
Hissəciklər fırlanma, titrəyiş və daxil olduğu hərəkət 
nəticəsində kinetik enerjiyə malik olur. Sistemin temperaturundan asılı olaraq 
sistemdəki hissəciklərin enerjisi müəyyən qiymətlər diapazonuna malik olur. Bu 
qiymətləri Maksvel paylanması adlanan diaqramda təsvir etmək olar: 
Sistemin istiliyi, sistemin ümumi enerjisinin (kinetik və potensial) 
göstəricisidir. O, entalpiya adlanır və H işarəsi ilə işarələnir. Sistemin bütün 
hissəciklərinin bütün enerjilərini entalpiya ilə ölçmək mümkün deyil. Ona görə də 
standart şəraitlərdə 298 K temperaturda və 1 atm (101,3 kPa) təzyiqdə 
elementlərin entalpiyasının sıfır olduğu qəbul edilmişdir. Buna görə də entalpiya 
dəyişməsini ∆H, standart entalpiya əsasında ölçmək olar. 
Sistemin temperaturu – sistemdə hissəciklərin kinetik enerjisinin orta ölçüsü 
olub ixtiyari vahidlər şkalası ilə ifadə edilir. Beləliklə, 
2
mv
2
1
enerji
 
kinetik

Temperaturlar fərqi sistemin enerjisinin hansı istiqamətdə dəyişəcəyini 
göstərir. İstilik həmişə daha çox qızdırılmış cismdən, daha az qızıdırılmış cismə 
verilir. 
Potensial enerji
– sistemdəki vəziyyətindən asılı olaraq hissəciklər 
potensial enerjiyə malik olur. Qarşılıqlı cəzb olunan hissəciklərin yaxınlaşması 
onların potensial enerjisini azaldır: 

---

2(66)2019 
40