Reja: Xorijiy mamlakatlarda ta'limni boshqarish, ta’lim tizimini boshqarish maqsadi

2 - Mavzu: Chet el mamlakatlari ta’lim tizimini boshqarish
Reja:
1. Xorijiy mamlakatlarda ta'limni boshqarish, ta’lim tizimini boshqarish maqsadi.
2. Ta’lim jarayonini rejalashtirish. Ta’lim jarayonini tashkil etish va uning tarkibiy tuzilishi.
3. Ta’lim jarayonida qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari, o’qitish texnologiyalari va texnik vositalar.
Tayanch so’z va iboralar:
Boshqaruv, Iqtisodiy boshqaruv, Ijtimoiy-siyosiy boshqaruv, Ma'naviy rivojlanishni boshqaruvi, Ta’limdagi yondashuvlar va usullar, markazlashuv nomarkazlashuv, AQSH ta’lim tizimidagi yondashuvlar, chet davlat ta’lim tizimidagi o’zgarishlar, ta'lim tizimini boshqarishning makro darajasida butun ta'lim tizimini rejalashtirish, ta'lim sohasidagi umumiy siyosat, o'rta va uzoq muddatli maqsadlarga erishish bo'yicha strategik qarorlar qabul qilish, Aqliy hujum.
1.Xorijiy mamlakatlarda ta'limni boshqarish, ta’lim tizimini boshqarish maqsadi
Ta'lim tizimi to'g'ri faoliyat yuritishi va shuning uchun kutilgan natijalarni berishi uchun yetarli moliyaviy, moddiy va inson resurslariga egami? Unda ta’lim xizmatlari iste’molchilari yetarlimi va tizim ularning ta’limga bo‘lgan ehtiyojlarini qay darajada qondira oladi? Bu savollarga berilgan javoblar ta’lim tizimining ichki va tashqi samaradorligini kuzatish va baholash imkonini beradi.
Boshqaruv faoliyatining maqsadi ishning umumiy yo’nalishi, mazmuni, shakli va metodlarini aniqlash. Boshqaruvda asosiy maqsad aniqlanganidan keyin, unga erishish uchun qo'shimcha maqsad qo'yiladi. Talim muassasasini boshqarishni rejalashtirish pedagogik tahlil asosida belgilangan dasturiy maqsadga muvofiq qaror qabul qilishdir. Bunday qarorlar ma'lum bir muddat davridagi ma'lumotlarni tahlil qilish orqali yoki yakuniy ishlarni bajarib bo'lgandan so'ng qabul qilinishi mumkin.
Boshqarish deganda, odatda rahbarlik lavozimiga rasman tayinlangan shaxslarning ishigina tushuniladi. Boshqarishga shuningdek, murabbiylik ishi ham taalluqli hisoblanadi. Boshqarish bu mavjud minimal imkoniyatlardan maksimal natijalarga erishish maqsadida alohida bir xodim, guruhga ta'sir qilish, ular bilan hamkorlik qilish jarayonidir. Ta'limni boshqarish jarayoni eng muhim va murakkab mehnat turi deb e'tirof qilingan. Ta'lim rivojlanib borgan sari, boshqaruv nafaqat rivojlanadi, balki murakkablashib ham boradi.
Ta'limni boshqarish masalalari bir tomondan jamiyat ijtimoiy- iqtisodiy rivojining obyektiv qonunlariga bevosita bogliq bo'lsa, ikkinchi tomondan rivojlanayotgan jamiyatning ijtimoiy ehtiyojlari talablariga ham ko'p jihatdan bog'liqdir. Jamiyat taraqqiyotida ta'lim va kadrlar tayyorlash roli katta.
Ta'lim muassasalarida qonun xujjatlariga muvofiq faoliyat ko'rsatadigan jamoat boshqaruvi organlari tashkil etilishi mumkin. Ma'lumki, jamiyat asosiy uch sohani: iqtisodiy, ijtimoiy-siyosiy va ma'naviy sohalarni o'z ichiga oladi. Shunga ko'ra boshqarishning ham uchta asosiy turi mavjuddir.
1)Iqtisodiy boshqaruv.
2)Ijtimoiy-siyosiy boshqaruv.
3)Ma'naviy rivojlanishni boshqaruvi.
Xozirgi vaqtda respublikaning moddiy-texnika bazasini mustahkamlash va ishlab chiqarish munosabatlarini shakllantirish iqtisodiyotni boshqarish oldiga qo'yilgan maqsaddir. Ijtimoiy-siyosiy boshqarish kishilarning turli jamoalari o'rtasidagi munosabatlarni ham, ana shu jamoalar ichida kishilar o'rtasidagi munosabatlarni ham boshqarishdir. Jamiyat va uning har bir a'zosining ma'naviy rivojlanishini boshqarish – boshqarishning yana bir asosiy turidir. U umumiy o'rta ta'lim maktablari, maktabgacha, maktabdan tashqari ta'lim muassasalari, maktab ta'limi, o'rta maxsus, kasb – hunar ta'limi, oliy o'quv yurtlari, malaka oshirish institutlari, fan, adabiyot, san'at, madaniyat kabi sohalarni boshqarishni o'z ichiga oladi. Boshqaruv vazifalariga: rejalashtirish, tashkil qilish, so’zlash, muvofiqlashtirish, nazorat va hisob-kitob qilish kiradi. Barcha ishlab chiqarish xodimlarini, jumladan, maktab xodimlarini boshqaruv apparatiga va o'quv tarbiya hamda maktabning boshqa ishlari jarayonida bevosita ishtirok qiluvchi xodimlarga bo'lish mumkin. Maktabda boshqaruv faoliyati bilan shug'ullanuvchi kishilari (maktab direktori, direktorning o'quv tarbiya va xo'jalik ishlari bo'yicha o'rinbosarlar, tarbiyaviy ishlar tashkilotchisi, metodik birlashma rahbarlari, kasaba uyushma tashkiloti raisi) boshqaruv apparatini tashkil qiladi.
Ta'lim sohasida boshqaruvchiga tanlovni to'g'ri amalga oshirishni va oqilona qarorni qabul qilishni o'rgatuvchi fandir. Uning asosiy maqsadi bozor munosabatlari sharoitida ta'limning barcha bo'g'inlarda samarali ishlay oladigan yuqori malakali boshqaruvchilarni tayyorlashdan iborat. Shundan kelib chiqib, talim menejmenti predmeti quyidagilarni o'rganadi:
• ta'limda boshqarish nazariyasi va amaliyoti;
• ta'limda boshqarish obyekti va subekti;
• ta'limda boshqarish printsipi va usullari;
• ta'limda boshqarish madaniyati;
• ta'limda menejer va uning fazilatlari;
• menejer reytingi;
• boshqarishda kurashuvchanlik va qaror qabul qilish;
• boshqarish funktsiyalari;
• xodimlarni boshqarish;
• ishlab chiqarishni boshqarish,
• samaradorlikni boshqarish;
• o'z-o'zini boshqarish;
• hududiy boshqarish va hokazolar.
Boshqaruv obyekti haqida so'z yuritganda, eng avvalo, obyekt so'zining lug'aviy ma'nosiga e'tibor berish kerak bo'ladi. Shu ma'noda obyekt bu bizdan tashqarida va bizning ongimizga bog'liq bo'lmagan holda mavjud bo'lgan borliq, voqelik, moddiy dunyo, mavjudot, kishilar faoliyati, diqqat-e'tibori qaratilgan xodisa, narsa, shaxs, xo'jalik yoki mudofaa ahamiyatiga ega bo'lgan korxona, qurilish, ayrim uchastka va h.k.
Boshqarishning o'rganish obyektini boshqaruv faoliyatiga doir iqtisodiy hodisa va jarayonlar, firma ishini samarali tashkil etish xususiyatlari, boshqaruvning amaldagi zamonaviy shakl va usullari, uning kelajak istiqbollari tashkil etadi. Bunda menejment nazariyasining rivojlanish tendentsiyasi, uni tashkil etish tamoyillari va usullari, motivatsiya va boshqaruv samaradorligi masalalari obyekt sifatida o'rganiladi. O'zbekistonning birinchi Prezidenti Islom Karimov ta'kidlaganidek, “Davlat boshqaruvida davlatning istiqbolini odamlar yaratmaydi, uni odamlar gullatib yashnatmaydi, balki bu ishni tizim bajaradi. Tizim yaratilsa, iqtidorli ijrochilar eng muhim joylarga qo'yilsa ish yurishib ketaveradi”¹ .
Shunday qilib har qanday hodisa yoki jarayon negizi boshqariladigan obyekt va boshqaruvchi subyekt tizimlaridan tashkil topadi.

1. 
   Sistemali yondashuv -boshqariluvchi obyekt yaxlit tizim tarzida olib qaraladi. Bu yondashuv turlicha bo’lishi mumkin:
   

Sistemali – kompleks yondashuv,
Sistemali – funktsional yondashuv,
Sistemali – tarkibiy yondashuv,
Sistemali - kommunikatsion yondashuv,

2. 
   Kompleks yondashuv- boshqariluvchi obyekt boshqa obektlar bilan o'zaro bog'lanishda va aloqadorlikda qaraladi.
   
3. 
   Tarkibiy yondashuv – boshqariluvchi obyekt tarkibiy qismlarga bo'lib o'rganiladi.
   
4. 
   Vaziyat (situatsiya) li yondashuv – boshqariluvchi obektning konkret sharoitdagi ichki va tashqi vaziyatga qarab boshqarishning ma'qul uslubi qo’llaniladi.
   
5. 
   Integratsion yondashuv – boshqariluvchi obyekt yuqoridagi uslublar (vaziyatli, kompleks, tarkibiy yondashuvlar)ni birgalikda qo'llash yordamida boshqariladi.
   
6. 
   Modellashtirish usuli- boshqariluvchi obyektni boshqarish bo'yicha turli sxema, grafik va chizmalar, xomaki materiallar tayyorlanadi.
   
7. 
   Iqtisodiy matematik yondashuv- optimal qaror qabul qilish maqsadida matematik uslublar va hisoblash mashinalarini keng miqyosda qo'llash.
   
8. 
   Kuzatish usuli – boshqariluvchi obyekt to'g'risidagi ma'lumotlarni rejali, ilmiy, uyushtirilgan asosda to'plash usuli.
   
9. 
   Eksperiment (tajriba) usuli- boshqarish jarayonida boshqariluvchi obektga nisbatan namunaviy tajribadan o'tgan usullarni qo'llash.
   
10. 
    Ijtimoiy (sotsiologik) kuzatuv usuli – boshqarish maqsadida turli anketali so'rovlar, suhbatlar, testlar, infratuzilmaviy tahlillarni o’tkazish.
    

Ilmiy jihatdan asoslangan boshqaruv qayd qilingan usullarning hammasidan uzviy bog'liklikda foydalanishni taqozo etadi.
Xorijiy mamlakatlarda ta’limni boshqarish tizimlari ham umumiy, ham muayyan davlatning tarixiy, madaniy, ijtimoiy-siyosiy xususiyatlari bilan bog‘liq bo‘lgan o‘ziga xos, o‘ziga xos xususiyatlarga ega. Bir necha o‘n yilliklar davomida shakllangan ta’limni boshqarish mexanizmlari ko‘pgina mamlakatlarda, bir tomondan, milliy ta’lim tizimini isloh qilish bo‘lsa, ikkinchi tomondan, ushbu mamlakatlarda turli darajada amalga oshirilgan ma’muriy islohotlar tufayli jiddiy o‘zgarishlarga duch kelmoqda. Davlat boshqaruvi - federal, subfederal (mintaqaviy) va munitsipal. Yevropa qit'asida so'nggi paytlarda kuchaygan millatlararo integratsiya jarayonlari milliy ta'limni boshqarish tizimlariga sezilarli ta'sir ko'rsatmoqda. Boloniya jarayoni doirasida ayniqsa yaqqol namoyon bo'lgan zamonaviy ta'lim huquqining yevropalashuvi nafaqat G'arbiy va Sharqiy Yevropada, balki Rossiya Federatsiyasida va postsovet hududida shakllangan boshqa davlatlarda ham boshqaruv tizimlarining konturlarini belgilaydi. 1989-yildan beri Belgiyada uchta avtonom ta'lim tizimi - frankofon, flamand va nemis tilida so'zlashuvchi jamoalar uchun birgalikda mavjud bo'lib, ular belgiyalik talabalarning mos ravishda 42%, 57,5% va 0,5% ni tashkil qiladi. Belgiya federal hukumatining vakolatlari majburiy ta'lim uchun yosh chegaralarini, ta'lim to'g'risidagi yakuniy sertifikat olish uchun minimal talablarni, shuningdek, o'qituvchilar uchun pensiya miqdorini belgilashni o'z ichiga oladi. Ushbu vakolatlar Belgiya bosh vaziri huzuridagi Fan, texnika va madaniyat masalalari bo'yicha xizmat tomonidan amalga oshiriladi. Belgiyada federal ta'lim vazirligi mavjud emas.
Boshqa federatsiya - Kanada ham yuqori darajada markazlashmagan ta'lim tizimining namunasini taqdim etadi. Kanada Konstitutsiyasi federatsiya sub'ektlari - viloyatlarga ta'lim sohasida mutlaq huquqlarni beradi. Natijada Kanadada 10 ta avtonom ta'lim tizimi shakllandi. Federal hukumatning yurisdiktsiyasiga faqat Kanadaning tub aholisi (hindlar va shimoliy xalqlar) ta'limi kiradi, uni hal qilish Hindiston va Shimoliy ishlar departamentiga yuklangan. 1967-yilda viloyatlar ta'lim vazirlari tashabbusi bilan Kanada ta'lim vazirlari kengashi tuzildi, uning vazifasi ta'lim bilan bog'liq eng muhim muammolarni muhokama qilish, viloyatlar va hududlar o'rtasida ta'lim bo'yicha hamkorlik va maslahatlashuvlarni tashkil etish edi va federal hukumat va xalqaro darajadagi vakillik bilan hamkorlik qiladi. Belgiya va Kanada misollari, ehtimol, shtatdagi siyosiy vaziyat bilan bevosita bog'liq bo'lgan markazlashtirilmagan boshqaruvning eng "radikal" modellarini ifodalaydi.
Ko'proq "yumshoq" shakllarda boshqaruvni markazsizlashtirish tendentsiyasi hozirgi vaqtda ko'plab shtatlarda mavjud bo'lib, rivojlanayotgan davlatlar bundan mustasno, davlat boshqaruvida markazlashuv hali ham kuchli.
Germaniyaning asosiy qonuniga muvofiq, ta’lim muassasalari faoliyatini tashkil etish, nazorat qilish va moliyalashtirish bo‘yicha eng muhim vakolatlar federatsiya sub’ektlariga – yerlarga berilgan. Bu mamlakatda Federal Ta'lim vazirligi faqat 1969-yilda tashkil etilgan. Shu vaqtga qadar federal darajada ta'lim siyosatini muvofiqlashtirish yerlar ta'lim va madaniyat vazirlarining doimiy konferentsiyasi tomonidan amalga oshirildi. Ushbu organ Federal Ta'lim vazirligi tashkil etilgandan keyin ham o'zining ko'pgina vakolatlarini saqlab qoldi. Doimiy konferentsiyaning konsensus asosida qabul qilingan qarorlari Germaniya Federativ Respublikasi tarkibiga kiruvchi barcha shtatlar uchun majburiydir.
Frantsiya ta'limda boshqaruvning yuqori darajada markazlashgan davlat bo'lib qolmoqda. Biroq, markazsizlashtirish jarayonlari bu yerda ham paydo bo'la boshladi.
1982-yilda qaror qabul qilingan Frantsiya ta'lim tizimini markazsizlashtirish vakolatlarni markazdan mahalliy hokimiyatlarga bosqichma-bosqich qayta taqsimlashni nazarda tutadi. Har bir hududiy-ma'muriy tuzilma - kommuna, bo'lim, viloyatdagi mahalliy ta'lim organlariga ma'lum darajadagi maktab (universitetgacha) ta'limni boshqarish yuklangan. Shu bilan birga, kommunalarga bolalar bog‘chalari va boshlang‘ich maktablar, kollejlar bo‘limlari (asosiy umumiy o‘rta ta’lim), viloyatlar litseylar va maxsus ta’lim muassasalari (to‘liq umumiy o‘rta va kasb-hunar ta’limi) uchun mas’uldir. Ta’lim siyosatini shakllantirish va amalga oshirish jarayonida vazirliklararo (idoralararo) muvofiqlashtirishni kuchaytirish davlat boshqaruvi apparatida takroriylikni kamaytirish, ta’limga davlat xarajatlarining yuqori samaradorligini ta’minlash, boshqaruv qarorlari sifatini oshirish imkonini beradi. Bunday holda, ta'limni boshqarish masalalarini muhokama qilish turli bo'limlar pozitsiyasidan kelib chiqadi, bu, albatta, tor idoraviy manfaatlarning ustunligi xavfini kamaytiradi. Bundan tashqari, institutsional jihatdan idoralararo hamkorlik ta’limni boshqarish sohasida dastur-maqsadli metodni qo‘llashga yordam beradi.
Ta’limni boshqarish mexanizmida ilmiy va oliy o‘quv yurtlari hamjamiyatlari, fuqarolik jamiyati institutlari, biznes tuzilmalari, kasaba uyushmalari, talabalar va yoshlar tashkilotlari vakillari bo‘lgan maslahat organlari, ekspert markazlarining rolini oshirish, bir tomondan, ishonchlilikni oshiradi.
Qo'shma Shtatlardagi ta'limni boshqarish tizimi diversifikatsiyalangan. Mamlakatda ellikdan ortiq mintaqaviy ta'lim organlari mavjud bo'lib, ular shtatlarning ta'lim siyosatini belgilaydilar va shu bilan birga ushbu barcha mintaqaviy tizimlarning o'ziga xos ehtiyojlari uchun ajratilgan federal byudjet mablag'larining o'tkazgichlari hisoblanadi. AQSH taʼlim vazirligi, asosan, AQSH federal byudjeti mablagʻlaridan maqsadli va samarali foydalanishni boshqarish va nazorat qilish sohasida vakolatlarga ega.
Aksariyat maktablar, oliy o'quv yurtlari shuningdek barcha shtatlar o'zlarining moliyaviy resurslari yo'qligi sababli federal byudjet mablag'larini oluvchilardir, shuning uchun qo'shimcha moliyalashtirish evaziga federal hokimiyatlar AQSh federal byudjeti mablag'larini oluvchilardan talablarga rioya qilishni talab qiladilar.
Mahalliy va kundalik boshqaruv, birinchi navbatda, maktab yoki oliy ta’lim okruglari, okrug va shahar hokimiyatlari (agar maktablar ular tomonidan boshqarilsa), nizom maktablari ma’muriyatlari va mustaqil universitet ma’muriyatlari tomonidan amalga oshiriladi.
Ta'limni boshqarish mexanizmining bir qismi sifatida federal va mintaqaviy qonun chiqaruvchi organlar alohida ajralib turadi, ular tegishli ravishda butun mamlakatda va ma'lum bir davlatda umumiy va oliy ta'limni tartibga soluvchi asosiy huquqiy normalarni belgilaydi. Ushbu organlarning ko'pgina aktlari, xususan, qonunlar eng yuqori yuridik kuchga ega. Aynan ularda davlatlarning ijro etuvchi organlari va mahalliy organlarning vakolatlari belgilanadi.
Amerika Qo'shma Shtatlari Prezidenti va uning ma'muriyati Kongressga federal byudjet loyihasini taqdim etadi, xususan, qaysi federal ta'lim dasturlari va kelgusi moliya yilida qanday hajmda moliyalashtirilishini belgilaydi. Bundan tashqari, Qo'shma Shtatlar Prezidenti Kongressga qonun loyihalarini taqdim etish orqali ta'lim sohasiga ta'sir qiluvchi yangi federal dasturlar va majburiyatlarni boshlash huquqiga ega. So‘nggi yillarda ta’lim sohasidagi umummilliy jiddiy islohotlar ham kongressmenlar tomonidan emas, balki AQSh prezidenti tashabbusi bilan amalga oshirildi.
AQSHning 44-prezidenti B.Obama maʼmuriyati taʼlimni boshqarish sohasida taʼlim siyosatini toʻgʻriladi. 2010-yil iyul oyida boshlang'ich va o'rta ta'lim to'g'risidagi qonunchilikni isloh qilish rejasining asosiy nuqtalari quyidagilardan iborat edi:
a) har bir o'quvchi va talabaning faoliyatiga bo'lgan e'tiborni ajratish va kuchaytirish;
b) tenglikni, birinchi navbatda, imkoniyatlar tengligini ta'minlash;
c) islohot standartlarga va takomillashtirilgan javobgarlikka asoslanishi kerak.
Ushbu asosiy tamoyillarga ko'ra, shartli ravishda bir necha bloklarga bo'lingan quyidagi islohotlar taklif etiladi.
1. Davlat standartlari orasida "poygadan pastga" dan kasbiy rivojlanish va martabaga qaratilgan kollej standartlarini davlatlar tomonidan qabul qilinishigacha.
2. “Tajribaga urg‘u berish”dan (ilg‘ayish ko‘rsatadigan maktablar ko‘pincha haqiqatda rivojlanmaydi) har bir o‘quvchining individual rivojlanishi va umuman maktab taraqqiyotiga qarab maktablarni differensiallashtirishgacha.
3. "Muvaffaqiyat uchun mukofotsiz muvaffaqiyatsizlikka ko'plab qamchi" dan to'g'ri ta'minlanmagan maktablar, tumanlar va shtatlar uchun haqiqiy moliyaviy rag'batlantirishlar, ayniqsa, kam ta'minlangan va yaqin "muammo" hududlarni o'qiydiganlar.
4. "Testlarga ustuvor e'tibor berish, o'quv dasturlarini toraytirish va ixtisoslashtirish" dan yanada tabaqalashtirilgan baholash tizimlarini qurish va rivojlantirishgacha.
5. "Qo'shimcha ta'lim xizmatlari uchun mandatlar va tanlovlilik" dan maktablarning rivojlanish darajasini baholashda moslashuvchanlik va mahalliy xususiyatlarni hisobga olish, qo'shimcha ta'lim xizmatlari uchun mandatlarni bekor qilish.
6. "Maktablar ustidan o'ta batafsil nazorat" dan faqat o'ta zarur bo'lganda oqlangan aralashuvgacha.
7. "Jazo choralari va qo'llab-quvvatlanmaydigan yorliqlar" dan past darajadagi maktablarga katta sarmoya kiritishgacha.
8. "Ta'sirni faqat maktabning boshlang'ich bosqichida baholash" dan tizimning barcha darajalari mas'uliyati, rivojlanish va qo'llab-quvvatlash uchun javobgarlik.
9. “O‘qituvchilar malakasini oshirishga va o‘qituvchilarning ovoziga e’tibor bermaslik”dan o‘qituvchilarning o‘z fikrlari va ovozlarini hisobga olish (ham mehnat sharoitlari, ham o‘qitish bo‘yicha) va ta’lim sharoitlarini, shu jumladan o‘qituvchilik kasbining istiqbollarini o‘rganishgacha.
Islohotlarning ikkinchi bloki o‘qituvchilik kasbi va yetakchilikni mustahkamlash va ommalashtirishga qaratilgan.
10. "Birgalikda ishlaydigan o'qituvchilarga e'tibor bermaslik" dan o'qituvchilarga o'qitishni rivojlantirish rejalarini birgalikda muhokama qilish imkoniyatini yaratishga sarmoya kiritishgacha.
11. “Teng taqsimlash talabiga befarqlik”dan tortib, eng yaxshi o‘qituvchilarni o‘sha fanlar bo‘yicha va ular eng zarur bo‘lgan joylarda ishga olishgacha.
12. "Ehtiyojni e'tiborsiz qoldirish" dan etakchilik va martaba o'sishi, tashabbuskor o'qituvchilarni sarmoya qilish va rag'batlantirish.
Islohotlarning uchinchi majmuasi boshlang‘ich va o‘rta ta’lim sohasidagi siyosatning asosiy tamoyillari va yondashuvlarini o‘zgartirish bilan bog‘liq.
13. "Ta'lim sharoitlarini va boshqa muhim omillarni e'tiborsiz qoldirish" dan nafaqat maktab okrugining ballari va baholariga, o'quv sharoitlarini hisobga olish va baholashga asoslangan mas'uliyatni kengaytirish.
14. “Maktablarning roliga tor nuqtai nazardan” yuqori sinflarda iqlimni va o‘rta maktab o‘quvchilarining bir-biriga munosabatini yaxshilash uchun keng imkoniyatlar yaratish.
15. "Moliyadan teng foydalanish muhimligini tan olmaslik" dan moliyadan teng foydalanishni rag'batlantirishgacha.
Boshlangʻich va oʻrta taʼlim toʻgʻrisidagi qonun hujjatlariga kiritilgan oʻzgartirishlar Amerikani jahon yetakchiligiga yetaklaydigan shunday taʼlim standartlarini yaratishga qaratilgan.
Bugungi kunda B. Obama prezidentligi davrida qabul qilingan asosiy qonun hujjati 2009-yil 17-fevralda Amerika Qo'shma Shtatlari Prezidenti tomonidan imzolangan 2009-yildagi Amerika tiklanish va qayta investitsiya to'g'risidagi qonunidir.
Amerika Qo'shma Shtatlari Prezidentining islohotlari va ta'lim siyosatining asosiy dirijyori 1979-yilda tashkil etilgan Ta'lim Departamentidir.
Ham davlat, ham xususiy maktablar boshlang'ich va o'rta ta'lim boshqarmasini boshqaradigan bo'lim boshlig'ining yordamchisi tomonidan boshqariladi. Ushbu direksiyaning tuzilmasida qonun hujjatlarida tegishli federal dasturlarni boshqaruvchi muhojirlarni o'qitish bo'limi tashkil etilishi ko'zda tutilgan. Aslida, bu atama bir qator vakolatlarni, xususan, mulkchilik shaklidan qat'iy nazar, istalgan darajadagi byudjet mablag'lari oluvchilarni tekshirish va tekshirishni tayinlash huquqini, byudjet mablag'laridan foydalanish to'g'risidagi hisobotlar bilan tanishish huquqini yashiradi.
Oliy ta’lim muassasalari Oliy (o‘rta ta’limdan keyingi) ta’lim boshqarmasi vakolatiga kiradi. Ushbu organ uchta asosiy funktsiyani bajaradi: