Respublikamizda pul-kredit siyosatini samarali amalga

---

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
№4 2022 
70 
RESPUBLIKAMIZDA PUL-KREDIT SIYOSATINI SAMARALI AMALGA 
OSHIRISH YOʻLLARI 
 
Oʻrinov Komiljon Tolibjon o‘g‘li 
Qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti 
“Bank ishi va auditi” yoʻnalishi 2-bosqich talabasi
https://doi.org/10.5281/zenodo.7258613
 
Annotatsiya: Mamlakatimizda samarali pul-kredit siyosatini olib borishda 
rivojlangan davlatlarda qoʻllaniladigan tizimlarni tanishtirish va ularning amaliy 
ahamiyatini asoslashga xizmat qiluvchi ilmiy-amaliy xulosa va tavsiyalarni 
shakllantirish zarur boʻlib qoladi. Ushbu tadqiqotda samarali pul-kredit siyosatini 
oʻrganish boʻyicha chora-tadbirlar ilmiy asosga ega. 
Kalit so‘zlar: pul-kredit siyosati, milliy valyuta, inflyatsiya, valyuta kursi, qayta 
moliyalashtirish stavkasi, talab qilinadigan rezerv nisbati, ochiq bozor siyosati. 
 
Kirish 
Oʻzbekiston Respublikasining "Markaziy bank toʻgʻrisida"gi Qonuniga 
muvofiq, Markaziy bankning strategik maqsadlari bank tizimi va toʻlov tizimlari 
barqarorligini taʼminlovchi infratuzilmaga qarshi kurashish hisoblanadi [1]. Ushbu 
strategik maqsadga erishish uchun pul-kredit siyosatining taktik maqsadlari sifatida 
inflyatsiya maqsadi va pul taʼminotining oʻsish surʼati qoʻllanilmoqda. 
Ayni paytda Oʻzbekistonda pul-kredit siyosatini takomillashtirish bilan bogʻliq 
dolzarb masalalar mavjud. Hozirgi muammolarga pul taʼminotining oʻsish surʼatlari 
va milliy valyutaning devalvalyatsiya darajasining yuqoriligi, iqtisodiyotga pul 
taʼminotining past darajasi, tijorat banklarining kreditlari boʻyicha milliy valyutadagi 
nisbati yuqori foiz stavkalari kiradi. Oʻz navbatida, pul-kredit siyosatini 
takomillashtirish bilan bogʻliq hozirgi muammolarning ilmiy jihatdan toʻgʻri 
еchimini topish еtakchi pul tushunchalarining tamoyillarini oʻrganish va ularning 
amaliy ahamiyatini baholashni zarur qiladi. 
Monetarizm pullik nazariyasining asoschisi AQShning Chikago universiteti 
professori, 
Nobel 
mukofoti 
laureati 
M.Fridmandir. 
M.Fridman 
iqtisodiy 
adabiyotlarda birinchi boʻlib pul taʼminotining yillik oʻsishini qatʼiy indikator sifatida 
belgilash va unga erishish jarayonini Markaziy bank tomonidan nazorat obʼekti qilib 
qoʻyish zarurligini ilmiy asoslab berdi. Uning xulosasiga koʻra, pul taʼminotining 
oʻsishi yakuniy mahsulot narxining uzoq muddat davomida barqaror oʻsishiga 
asoslanishi kerak [2]. 
J.Keynsning fikricha, foiz stavkasi pul tushunchasida muhim rol oʻynaydi va 
foiz stavkalariga taʼsir koʻrsatish orqali ishsizlik va iqtisodiy oʻsishga bevosita taʼsir 

---