Sadə zona quruluşlu yarımkeçiricinin elektrik keçiriciliyi
Cırlaşma olmayan hal üçün izoenergetik səthləri sfera olan bircins ( F = 0 ) yarımkeçiricinin keçiriciliyini təyin edək . Bunun üçün fərz edək ki kristala xarici maqnit sahəsi təsir etmir ( =0 ) və temperatur qradiyenti sıfırdır ( T = 0 ) . Aydındır ki, sərbəst yükdaşıyıcıları olan kristalda elektrik keçiriciliyinin baş verməsi üçün təkcə xarici elektrik sahəsinin təsir etməsi kifayətdir . Qeyd olunan şərtləri nəzərə alsaq ,
= - VB f ( ) d k (1)
(1)-ifadəsindən alarıq :
`n = n `n = n (- ) = n (2)
burada - elektrik sahəsinin intensivliyidir. Onda
n = < n > = . (3) alınar.
Beləliklə , Om qanununu almış olduq . - elektrik keçiriciliyidir , qiyməti isə (3) –dən göründüyü kimi , belə təyin olunur :
= < n > . (4)
Buradan aydın olur ki , keçiricilik relaksasiya müddətinin enerjiyə görə hesablanmış orta qiyməti ilə təyin olunur . -nin dreyf yürüklüyü ) vasitəsi ilə məlum ifadəsindən istifadə etsək :
= ne n. (5)
(4) və (5)- in müqayisəsindən alarıq :
n = < n > . (6)
Deməli , dreyf yürüklüyü bütün yükdaşıyıcıların enerjisinə görə ortalanmış ( relaksasiya müddəti vasitəsi ilə ) bir kəmiyyətdir . Xüsusi halda enerjidən asılı olmasa :
n = (7)
Deşiklərin yaratdığı cərəyan üçün də eyni cür ifadələri ala bilərik . Onda iki növ yükdaşıyıcısı olan yarımkeçirici üçün :
= e (n n + p p ) . (8)
və
= e (n n + p p ). (9)
-nın temperaturdan asılılığını bilmək üçün n, p, n və p –nin temperaturdan asılılığını bilməliyik . Elektron və deşiyin konsentrasiyasının temperaturdan asılılığı bizə artıq məlumdur . Yürüklüyün ifadəsini açıq şəkildə almaq ( və eləcə də onun temperaturdan asılılığını bilmək ) üçün , (6)- dan göründüyü kimi , relaksasiya müddətinin enerjiyə görə ortalaşdırılmış qiymətini < > bilmək tələb olunur . Bunun üçün isə -nun yükdaşıyıcıların enerjisindən necə asılı olduğunu tapmaq lazımdır . -nun E – dən asılılığı səpilmə mexanizmindən asılıdır .
Dostları ilə paylaş: |