Turistik mahsulotni ishlab chiqish va rejalashtirish. Amaliy mashg

---

3.2- MAVZU: 
TURISTIK MAHSULOTNI ISHLAB CHIQISH VA 
REJALASHTIRISH. 
 
 
AMALIY MASHG’ULOT REJASI: 
3.2.1.Turistlik mahsulotni samarali rejalashtirish muammolari.
3.2.2. Turistik tovarlar bozorini marketingli rejalashtirish.
3.2.3. Turistik xizmatlarni sotish kanallarini shakllantirish. 
3.2.4.Turistik mahsulotni taqsimlash samaradorligi. 
Tayanch so’z va iboralar: 
Sikl, turmahsulot, o’sish bosqichi, yetuklik 
bosqichi, to’yinish bosqichi, pasayish bosqichi,
 
Galilea, Sabre, Amadeus, Gabriel, 
Serina, kuchli tomonlar, kuchsiz tomonlar, samarali reklama, jozibodor, 
raqobatchi, moddiy resurs, imkoniyat, xavflar, xalqaro bozor, strategiya, joriy 
rejalashtirish, turistik taklif, turistik talab, sayohat, marshrut, menejment 
kontseptsiyasi, turistik tovar, transport, joylashtirish, ekskursiya, reklama. 
 
3.2.1.Turistlik mahsulotni samarali rejalashtirish muammolari.
Firma turistik mahsulotni sotishni va foyda olishni oshirishni ta’minlashga 
urg’u berganligi sababli, menejer mahsulotni iqtisodiy nuqtai nazardan tahlil qilishi 
va bozor imkoniyatlarini aniqlashi kerak. Ko’pgina tajribali mahsulot menejerlari 
o’z ishlarini hech qachon o’z tarkibiga nimani olish kerakligini to’liq 
tushunmaganligi sababli yaxshi amalga oshirmaydi. 
Agar rejalashtirish jarayonida topshiriq chegarasi va yakuniy natija batafsil 
aniqlanmagan bo’lsa, unda adashish yuzaga keladi. Firma oliy rahbariyatining bosh 
majburiyati - rejalashtirishni amalga oshirish uchun menejerni ta’riflangan nizom 
va mos ravishdagi vazifaviy ko’rsatmalar bilan ta’minlashdan iborat. Bundan 
tashqari rahbariyat rejalashtirish bo’yicha menejer o’z majburiyatlarini aniq 
tushunishi va bajarilishi ustidan kuzatish va nazorat qilishi kerak. 
Rejalashtirish mahsulot menejeri ishining mohiyati kabi aniqlashi sababli, u 
boshlovchi holatni egallashi kerak. O’zbekiston turfirmlari faoliyati tahlili 
rejalashtirish bo’yicha menejment kontseptsiyasi va rejalashtirishga qiziqishning 
ortib borishdan dalolat bermoqda. Ammo u ham ma’lum kamchiliklardan holi 
emas.
Rejalashtirishda eng muhim masala bo’lib quyidagilar hisoblanadi: 
belgilangan rejalarni hayotga tadbiq etishga munosabat, hamda mos ravishdagi 
usuldan foydalanish bilan bog’liq bo’lgan muammolarga nisbatan jur’atsizlik. 
Shuni qayd qilish kerakki, rejalashtirish bo’yicha topshiriqlarni bajarishda menejer 
qobiliyati, firmaning rahbariyati samarali faoliyat ko’rsatish uchun mos ravishdagi 
sharoit yaratganiga bog’liq bo’ladi. Qo’yida firma rahbariyati e’tiborni jalb qilishi 
zarur bo’lgan asosiy tamoyillar keltirilgan: tajribali personalni tanlashdan 
boshlanadi, uning majburiyatlarini batafsil aniqlab mos ravishdagi instruktsiya 
bilan ta’minlash, uning ish faoliyatini shunday taqsimlash kerakki, mintaqa-
lashtirish uchun uning vaqti qolsin. Ko’pgina firmalar mazkur tamoyillarga amal 

---

qilmaydi, shu bilan birga samarali rejalashtirishdan oladigan muhim afzalliklardan 
foydalana olmaydi.