Üst-nin Ölümlə nəticələnməyən hamiləlik ağırlaşmaları və mamalıq
Yüklə 1,29 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Ölümlə nəticələnməyən hamiləlik ağırlaşmaları və mamalıq fəsadlarının tədqiqi metodikası
- © İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzi, Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyi , 2015 Mündəricat
- ÜST-nin "Ölümlə nəticələnməyən hamiləlik ağırlaşmaları və mamalıq fəsadlarının tədqiqi metodikası"
- ÜST-nin Ana Ölümü və Xəstəliklərin Təsnifatı üzrə İşçi qrupu
- ÜST-nin Ana və Yenidoğulmuş Sağlamlığının Tədqiqatı qrupunun Çoxsaylı Ölkələr üzrə Sorğusu
- 1.1. Metodik təlimatın məqsədi və hədəf qrupu
- 1.2. Əsas mülahizələr və prinsiplər
|
Hamiləlik ağırlaşmaları və mamalıq fəsadlarında tibbi yardımın keyyyətinin qiymətləndirilməsi
Hamiləlik ağırlaşmaları və mamalıq fəsadlarında tibbi yardımın keyyyətinin qiymətləndirilməsi
1. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı tərəndən 2011 -ci ildə Evaluating the quality of care for severe pregnancy complications: the WHO near-miss approach for maternal health © Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı, 2011 Bu sənədin tərcüməsi və azərbaycan dilində nəşri üzrə hüquqlar Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının Baş direktoru tərəndən Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzinə verilmişdir. İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzi azərbaycan dilində nəşrə görə tam məsuliyyət daşıyır. Hamiləlik ağırlaşmaları. 2.Mamalıq xidmətləri. 3.Hamiləliyin nəticəsi. 4.Ana ölümü. 5.Körpə ölümü. Ağır hamiləlik və mamalıq fəsadlarında tibbi yardımın keyyyətinin qiymətləndirilməsi: ÜST-nin ölümlə nəticələnməyən ciddi hamiləlik və mamalıq ağırlaşmalarının tədqiqinə dair yanaşması. © İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzi, Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyi , 2015 Mündəricat Xüsusi təşəkkürlər ......................................................................................................................... 2 Qısa icmal ...................................................................................................................................... 3 1. Giriş ........................................................................................................................................... 4 2. ÜST-nin “Ölümlə nəticələnməyən hamiləlik ağırlaşmaları və mamalıq fəsadlarının tədqiqi metodikası”nın tətbiqi (“near-miss case review”) ............................................................. 6 3. Gözlənilən nəticələr ................................................................................................................. 17 4. Ölümlə nəticələnməyən hamiləlik ağırlaşmaları və mamalıq fəsadlarının tədqiqi metodikasının şəhər/rayon və ya ölkənin səhiyyə sistemi səviyyəsində tətbiqi .......................... 17 5. Nəticələrin paylaşılması və davamlı fəaliyyət ......................................................................... 19 Biblioqrafiya ................................................................................................................................ 20 Əlavə 1. Ölümlə nəticələnməyən hamiləlik ağırlaşmaları və mamalıq fəsadlarını müəyyən edən meyarların izahlı lüğəti ....................................................................................................... 22 Əlavə 2. Məlumatların toplanılması üçün sorğu vərəqi .............................................................. 24 Əlavə 3. Cədvəllər və onların interpretasiyası ............................................................................ 25
Hamiləlik ağırlaşmaları və mamalıq fəsadlarında tibbi yardımın keyfiyyətinin qiymətləndirilməsi. ÜST-nin "Ölümlə nəticələnməyən hamiləlik ağırlaşmaları və mamalıq fəsadlarının tədqiqi metodikası" 2
Bu məlumat kitabçası ÜST-nin Ana Ölümü və Xəstəliklərin təsnifatı üzərində çalışan İşçi qrupu və ÜST- nin Ana və Yenidoğulmuşların Sağlamlığının Tədqiqatı Qrupunun Çoxsaylı Ölkələr üzrə Sorğusu əsasında João Paulo Souza (ÜST), Lale Say (WHO), Robert Pattinson və Ahmet Metin Gülmezoglu (ÜST) və həmçinin Linda Bartlett, Jon Barret, José Guilherme Cecatti, Bukola Fawole, Anoma Jayathilaka (ÜST, Şri Lanka), Pisake Lumbiganon, Rintaro Mori, Idi Nafiou və Mohamed Cherine Ramadanın əməkdaşlığı ilə hazırlanmışdır. ÜST Ailə Sağlamlıq Bürosunun heyətinə, Şri-Lankanın Səhiyyə Nazirliyinə və Braziliyanın Ağır Mamalıq Xəstəliklərinə Nəzarət Şəbəkəsinə öz minnətdarlığını bildirir. Kitabçanın əvvəlki variantlarına öz rəyini bildirdiyinə görə Antonio Francisco Oliveira Neto və Özge Tunçalpa da dərin təşəkkürlərimizi bildiririk. ÜST-nin Analıq və Yenidoğulmuşların Sağlamlıq Tədqiqatı protokolunun Çoxsaylı Ölkələr üzrə Tədqiqatının nəticəsi olan bu kitabça haqqında Olufemi T. Oladapo tərəfindən rəy verilib və protokol Braziliya, Qana və İraqda təcrübədən keçirilib. Bu iş USAİD və BMTİP/BMTƏF/ÜST və Dünya Bankının Xüsusi Tədqiqat, İnkişaf və İnsan Nəsilartırılmasına dair Araşdırma Təlimi tərəfindən maliyyələşdirilmişdir. Nəşrdən əvvəl mətnin redaktəsi Jitendra Khanna (ÜST) tərəfindən həyata keçirilmişdir. ÜST-nin Ana Ölümü və Xəstəliklərin Təsnifatı üzrə İşçi qrupu ÜST-nin Ana Ölümü və Xəstəliklərin Təsnifatı üzrə İşçi qrupunun fəaliyyətində aşağıdakı mütəxəssislər iştirak etmişdir: Jon Barret, Linda Bartlett, Nynke van den Broek, José Guilherme Cecatti, Veronique Filippi, Rogelio Gonzalez, Ahmet Metin Gülmezoglu (ÜST), Anoma Jayathilaka (ÜST Şri Lanka), Affette McCaw-Binns, Robert C Pattinson, Mohamed Cherine Ramadan, Cleone Rooney, João Paulo Souza (ÜST), Lale Say (ÜST), Mary Ellen Stanton və Buyanjargal Yadamsuren. ÜST-nin Ana və Yenidoğulmuş Sağlamlığının Tədqiqatı qrupunun Çoxsaylı Ölkələr üzrə Sorğusu ÜST-nın Ana və Yenidoğulmuş Sağlamlığının Tədqiqatı qrupunun Çoxsaylı Ölkələr üzrə Sorğusunda regional və ölkə səviyyəli əlaqələndiriciləri, xarici məsləhətçiləri və ÜST-nin heyətindən aşağıdakı şəxslər iştirak edib: Anthony Armson, Vicente Bataglia, Katherine Ba-Thike (ÜST), Eduardo Bergel (ÜST), Liana Campodonico, Guillermo Carroli, José Guilherme Cecatti, Nomita Chandhiok, Kannitha Cheang (ÜST Kamboca), Caroline Crowther, Cristina Cuesta, Bukola Fawole, Daniel Giordano, Ahmet Metin Gülmezoglu (ÜST), Bernardo Hernandez, Hoang Thi Bang (WHO Viet Nam), Carol Hogue, Kapila Jayaratne, Anoma Jayathilaka (ÜST Şri Lanka)), Malinee Laopaiboon, Gunilla Lindmark, Pisake Lumbiganon, Matthews Mathai (ÜST), Syeda Batool Mazhar, Mario Merialdi (ÜST), Suneeta Mittal, Rintaro Mori, Yvonne Mugerwa, Mir Lais Mustafa, Idi Nafiou, Juan Manuel Nardin, Alberto Narváez, Isilda Neves, Nguyen Thi My Huong (ÜST), Eduardo Ortiz-Panozo, Laxmi Raj Pathak, Robert Pattinson, Deepthi Perera, Ricardo Pérez- Cuevas, Zahida Qureshi, Tung Rathavy, Zenaida Recidoro, Malabika Roy, Pang Ruyan, Lale Say (ÜST), Naveen Shrestha, João Paulo Souza (ÜST), Mary Ellen Stanton, Surasak Taneepanichsku, Nguyen Viet Tien, Ganchimeg Togoobaatar, Eliette Valladares, Maria Julia Vaz Grave, Wang Yan, Jean-José Wolomby-Molondo, Buyanjargal Yadamsuren, Khalid Yunis və Nelly Zavaleta. 3
QISA İCMAL Hamiləlik dövründə ciddi kəskin ağırlaşmaları olan qadınlarda oxşar patoloji və gözlənilməyən təsadüfi faktorlar qeydə alınır. Bu qadınların bəziləri arasında ölüm halları baş versə də, həmin qadınların bir qismi ölümdən qurtulmuş olur. Baş verən ağır mamalıq fəsadlarının (hamiləliyin ölümlə nəticələnməyən ciddi ağırlaşmaları və ana ölümü) tədqiqi vasitəsi ilə hamilə qadınlara göstərilən qayğı (və ya onun çatışmazlığı) barəsində müvafiq məlumatlar əldə etmək mümkündür. Bu məlumat kitabçası səhiyyə işçiləri, proqram menecerləri və tibb müəssisələrində və ya səhiyyə sistemi çərçivəsində hamilələrə göstərilən tibbi xidmətin keyfiyyətinin təmin edilməsi sahəsində qərar qəbul edən şəxslər üçün nəzərdə tutulubdur. Burada hamilələrə göstərilən tibbi xidmət zamanı əsas müdaxilələrin həyata keçirilməsinə nəzarətin təşkilini özündə ehtiva edən ÜST-nin “Ölümlə nəticələnməyən hamiləlik ağırlaşmaları və mamalıq fəsadlarının tədqiqi metodikası” təsvir olunur və tibbi xidmətin keyfiyyətinin sistemli qiymətləndirilməsi üzrə müvafiq təkliflər verilir. ÜST-nin “Ölümlə nəticələnməyən hamiləlik ağırlaşmaları və mamalıq fəsadlarının tədqiqi metodikası” 3 standart mərhələ üzrə həyata keçirilir: (1) ilkin qiymətləndirmə (ya təkrar qiymətləndirmə); (2) vəziyyətin təhlili və (3) səhiyyənin təkmilləşdirilməsi ilə əlaqədar tədbirlər. İlkin qiymətləndirmə səhiyyə müəssisələrində və ya hər hansı şəhər və ya rayonun səhiyyə qurumu çərçivəsində və həmçinin ölkənin bütöv səhiyyə sistemində tətbiq oluna bilər. Bu yanaşmanın uğurlu tətbiqi tədqiqatın aparılması üçün hamiləliyin ölümlə nəticələnməyən ciddi ağırlaşmalarına daxil edilən halların müəyyənləşdirməsidir. Bütün müvafiq qadınların tədqiqatdan kənarda qalmaması üçün hamiləliyin ölümlə nəticələnməyən ciddi ağırlaşmalarının tədqiqi metodikasını tətbiq edən komanda tərəfindən bütün iştirak edən tibb müəssisələrinin növləri və xüsusiyyətlərini əks etdirən plan hazırlanmalıdır. Tədqiqat üçün lazım olan bütün məlumatlar seçilmiş xəstələrin xəstəlik tarixlərindən və ambulator kartlardan əldə edilir. Hər qadınla bağlı aşağıdakı məlumatlar toplanır; hamiləliklə bağlı ciddi ağırlaşmalar və baş vermiş ağır mamalıq fəsadları, müxtəlif klinik müdaxilələrin (invaziv və qeyri-invaziv, habelə farmakoloji) aparılması və intensiv terapiya və ya reanimasiya şöbəsinə qəbul edilmə. “Ölümlə nəticələnməyən hamiləlik ağırlaşmaları və mamalıq fəsadlarının tədqiqi”nə dair yanaşmanın praktikada tətbiqinin nəticələri tibb müəssisəsində mamalıq xidmətlərinin keyfiyyətini müəyyən etməyə imkan verir. Yanaşmanın tətbiqi ilə aşağıdakı nəticələr əldə edilir: ana ölümü, hamiləlik və doğuşdan sonrakı 42 gün ərzində qadınlar arasında xəstələnmə halları və onların xüsusiyyətləri, xəstələrin yönəldilməsi (qadın məsləhətxanaları, təcili tibbi yardım müəssisələri, poliklinikalar və s.) sisteminin fəaliyyətində güclü və zəif tərəflər, klinik və ya digər müdaxilələrin aparılması. Şəhər və ya rayon səviyyəsində mamalıq xidmətlərinin keyfiyyətinin qiymətləndirilməsi üçün doğuş keçirən və ya hamiləliklə bağlı ağırlaşmaların müalicəsini həyata keçirən bütün müəssisələr qiymətləndirilməyə daxil olmalıdır. İkinci və üçüncü səviyyəli səhiyyə xidmətləri göstərən tibb müəssisələri qiymətləndirmə prosesinə daxil edildikdə, onların qiymətləndirilməsi ilkin səhiyyə xidməti göstərən tibb müəssisələrində olduğu kimi aparılır. Mamalıq xidmətlərinin davamlı təkmilləşdirilməsi məqsədi ilə məsləhət görülür ki, ölümlə nəticələnməyən hamiləlik ağırlaşmalarının tədqiqi ilə bağlı metodika
Hamiləlik ağırlaşmaları və mamalıq fəsadlarında tibbi yardımın keyfiyyətinin qiymətləndirilməsi. ÜST-nin "Ölümlə nəticələnməyən hamiləlik ağırlaşmaları və mamalıq fəsadlarının tədqiqi metodikası" 4 yuxarıda təsvir olunmuş üç mərhələ üzrə yerinə yetirilsin. Tibbi xidmətin keyfiyyətinin qiymətləndirilməsində bu cür standartlaşdırılmış yanaşmanın tətbiqi müxtəlif müəssisələrdən toplanan məlumatların gələcəkdə müqayisəli təhlilinə imkan verir. Həmçinin həmin məlumatların ölkələr arasında müqayisəli təhlillərinin aparılması üçün istifadəsi də mümkündür. ÜST-nin “Ölümlə nəticələnməyən hamiləlik ağırlaşmaları və mamalıq fəsadlarının tədqiqi metodikası” əsasında aparılmış təhlillərin ümumiləşdirilmiş nəticələri geniş ictimaiyyət üçün açıq olmalıdır. Bu cür məlumatlar hamilə qadınlara göstərilən tibbi qayğının yaxşılaşdırılması məqsədilə geniş ictimai vəkillik fəaliyyətinin aparılmasında vətəndaş cəmiyyəti və peşəkar cəmiyyətlərin səfərbər olunması üçün xüsusilə faydalıdır. Həmçinin keyfiyyətli məlumatların paylaşılması mamalıq və perinatal xidmətlərin yaxşılaşdırılması üçün xarici donorların cəlb edilməsində yardım edə bilər. Bundan əlavə ÜST və digər təşkilatlar həmin məlumatları sistemli təhlillərdə istifadə edərək dünyada mamalıq xidmətlərinə olan ehtiyacları daha düzgün qiymətləndirə bilər.
Minilliyin İnkişaf Məqsədlərindən biri olan ana ölümünün azaldılması prosesi əzəldən ana ölümü yüksək olan əksər ölkələrdə çox ləng gedir və bu qlobal problemin təcili şəkildə həllinə ehtiyac vardır (1). Bu səbəbdən ÜST və digər təşkilatlar doğuş zamanı yaranan ağırlaşmaların effektiv müayinə və müalicəsi məqsədilə bütün doğuşların təcrübəli tibb mütəxəssisi tərəfindən aparılmasını tövsiyə edib (2). Bunun nəticəsində daha çox ölkə doğuşun tibbi müəssisələrində keçirilməsini təşviq edən milli siyasətlərini formalaşdırmışdır. Lakin aşağı və orta gəlirli ölkələrdə maliyyə resurslarının azlığı və peşəkar tibbi mütəxəssislərin çatışmazlığı səbəbindən bu cür siyasətlərin tətbiqi tibb müəssisələrinin həddən artıq yüklənməsinə gətirib çıxara bilər və göstərilən xidmətlərin keyfiyyətinə ciddi təsir edə bilər. Həmçinin bir çox aşağı və orta gəlirli ölkələrin bütün doğuşların tibb müəssisələrində aparılmasına qısa və orta müddət ərzində nail ola biləcəyi real görünmür və maliyyə resursları baxımından əlçatmazdır. Daha səmərəli və maliyyə tutumu daha az olan yanaşmalardan biri hamilə qadınlara göstərilməsi tələb olunan tibbi xidmətin gecikdirilməməsi ilə bağlı tədbirlərin görülməsi ola bilər (3). Hamiləlik zamanı ciddi ağırlaşmalarla qarşılaşmış qadınlar arasında oxşar patoloji və subyektiv faktorlar mövcuddur. Bu halların bir qismi hamilə qadınların ölümü ilə nəticələnsə də, digər bir qismi ölümdən qurtulmuş olur. Ağır mamalıq fəsadları ilə nəticələnmiş klinik halların, o cümlədən ölümlə nəticələnməyən hamiləlik ağırlaşmaları və ana ölümlərinin tədqiqi hamilə qadınlara göstərilən tibbi xidmətin mövcud durumunu və ya çatışmazlıqlarını qiymətləndirməyə imkan verir (4-6). Ölümlə nəticələnməyən hamiləlik ağırlaşmalarının standart tərifinin və diaqnostik meyarlarının müəyyən edilməsi məqsədi ilə 2007-ci ildə ÜST tərəfindən ginekoloqlar, mamalar, epidemioloqlar və ictimai səhiyyə mütəxəssislərindən ibarət texniki işçi qrupu yaradılmışdır. Məlumatların toplanılmasında potensial çətinlikləri və toplanmış məlumatla onun keyfiyyəti arasında balansın təmin olunmasını nəzərə alaraq, həmin işçi qrup yalnız ən ağır mamalıq hallarını, əsasən də orqanların çatışmazlığı ilə müşahidə olunan halları nəzərdən keçirmişdir. İşçi qrup tərəfindən ölümlə nəticələnməyən hamiləlik ağırlaşmalarının tərifi və diaqnostik meyarları sonradan müxtəlif səviyyələrdə sınaqdan keçirilmişdir. Həmin sınaqlarda bu meyarların Hamiləlik ağırlaşmaları və mamalıq fəsadlarında tibbi yardımın keyfiyyətinin qiymətləndirilməsi. ÜST-nin "Ölümlə nəticələnməyən hamiləlik ağırlaşmaları və mamalıq fəsadlarının tədqiqi metodikası"
5 etibarlılığı və çox faydalı məlumat əldə etməyə imkan verdiyi təsdiq edilmişdir. ÜST-nin texniki işçi qrupu, həmçinin səhiyyə sistemi və ya fərdi tibbi müəssisəsi çərçivəsində tibbi xidmətlərin keyfiyyətini qiymətləndirməyə imkan verən göstəriciləri (indikatorları) də müəyyən etmişdir. Həmin göstəricilər (indikatorlar) müəssisənin daxili fəaliyyətini qiymətləndirməyə yardım edir. Onların köməyi ilə bütöv səhiyyə sisteminin qadınların müvafiq xidmətlərlə təmin edilməsi məqsədilə mövcud ləngimələri aradan qaldırmaq və ya digər tibb müəssisələrinə yönəltməklə bağlı fəaliyyətini dəyərləndirmək mümkündür. Ölümlə nəticələnməyən hamiləlik ağırlaşmalarının tədqiqi ilə tibbi xidmətlərin keyfiyyətinin qiymətləndirilməsinin hərtərəfli aparıldığına əmin olmaq üçün xüsusi proses indikatorları (prosesin aparıldığını müəyyən edən göstəricilər) da tərtib edilib. Həmin proses indikatorları klinik audit və ya xəstəlik tarixlərinin araşdırılması metodikasına əsaslanaraq təklif edilmişdir (9). Bu proses indikatorları hamiləlik və ya doğuşla bağlı baş verən ciddi ağırlaşmaların profilaktikası və müalicəsi prosesində yüksək effektivliyə malik müdaxilələrin cari və optimal istifadəsi arasındakı boşluqları qiymətləndirməyə imkan verir.
Bu metodik təlimat hamilə qadınların sağlamlığı və mamalıq xidmətlərinin keyfiyyətinə cavabdeh olan səhiyyə işçiləri, proqram rəhbərləri və səhiyyə siyasətinin formalaşdırılmasına məsuliyyət daşıyan mütəxəssislər üçün nəzərdə tutulub. Burada hamilə qadınların sağlamlığı, habelə mamalıqda istifadə edilən mühüm müdaxilələrin tətbiqinin monitorinqi və xidmətlərin keyfiyyətinin sistemli qiymətləndirilməsi təsvir olunur. Bütövlükdə bu təlimatda təqdim edilmiş metodlar və prosedurlar ÜST-nin “Ölümlə nəticələnməyən hamiləlik ağırlaşmaları və mamalıq fəsadlarının tədqiqi metodikası”nı təşkil edir. Bu yanaşmanın milli səhiyyə sistemləri daxilində göstərilən tibbi xidmətlərin qiymətləndirilməsi və təkmilləşdirilməsi üçün istifadəsi tövsiyə edilir (8). Bu yanaşmanın səhiyyə xidmətləri səviyyəsində tətbiqi aşağıdakılara nail olmağa imkan verir: ağır mamalıq fəsadları, ölümlə nəticələnməyən hamiləlik ağırlaşmaları və ana ölümü hallarının rast gəlinmə tezliyini müəyyənləşdirmək; ağır mamalıq fəsadları ilə müşahidə olunan halların azaldılmasında tibb müəssisələri və ya bütövlükdə səhiyyə sisteminin (yanaşmanın tətbiq edildiyi səviyyədən asılı olaraq) fəaliyyətini qiymətləndirmək; hamiləlik və doğuşla əlaqədar baş verən ağır fəsadların qarşısının alınması və müalicəsi məqsədi ilə əsas müdaxilələrin tətbiqinin tezliyini müəyyənləşdirmək və hamilələrin sağlamlığı və mamalıq xidmətlərinin keyfiyyətinə dair geniş maarifləndirmə aparmaq və onların təkmilləşdirilməsinə təkan vermək.
Bu metodik təlimat meyarlara əsaslanan klinik audit və ya xəstəlik tarixlərinin təhlili konsepsiyasına əsaslanır. Onun hazırlanmasında aşağıdakı prinsiplərə riayət olunub: istifadədə asan olması, tətbiqə yol açan nəticələr və maliyyə tutumluluğunun az olması. Metodikanın əsaslandığı mühüm fərziyə ondan ibarətdir ki, bütün ana ölümü halları həyat üçün təhlükə törədən ən azı bir pozuntu (orqanların çatışmazlığı) ilə müşayiət olunur. Həmçinin güman edilir ki, həyat üçün təhlükə törədən pozuntusu olan qadınların bir qismi hamiləliklə bağlı ciddi ağırlaşması olan (məs., ağır postpartum və ya zahılıq dövrünün qanaxması, ağır pre-eklampsiya, eklampsiya, sepsis və ya Hamiləlik ağırlaşmaları və mamalıq fəsadlarında tibbi yardımın keyfiyyətinin qiymətləndirilməsi. ÜST-nin "Ölümlə nəticələnməyən hamiləlik ağırlaşmaları və mamalıq fəsadlarının tədqiqi metodikası"
6 uşaqlığın cırılması) və ya intensiv terapiya və ya digər müdaxilələr almış (məs., qan transfuziyası, laparotomiya, intensiv terapiya şöbəsinə qəbul edilmə) qadınlardır. “Ölümlə nəticələnməyən hamiləlik ağırlaşmaları və mamalıq fəsadlarının tədqiqi metodikası” səhiyyə sistemi çərçivəsində hamilələrə göstərilən tibbi xidmətlərin keyfiyyətinin qiymətləndirilməsi üçün faydalı olsa da, onun məhz ayrı-ayrı tibb müəssisələrində tətbiqi daha məqsədəuyğundur. İdeal şəraitdə bu metodika səhiyyə sisteminin gücləndirilməsi, tibbi xidmətlərin keyfiyyətinin monitorinqi, mühüm klinik müdaxilələrin tətbiq edilməsinin qiymətləndirilməsi və səhiyyə sisteminin bütün səviyyələrinin təkmilləşdirilməsi üçün istifadə edilir. Hamilə qadınlara göstərilən tibbi xidmətlərin, o cümlədən mamalıq xidmətlərinin keyfiyyətinin qiymətləndirilməsi üçün bu metodika yalnız ən əsas indikatorlar üzərində qurulub. ÜST-nin texniki işçi qrupunun fikrincə ənənəvi olaraq sosial, demoqrafik və epidemioloji qiymətləndirmələr üçün hamilə qadınlara dair toplanan məlumatlar (məs., ananın yaşı, doğuşların sayı) tibbi xidmətlərin keyfiyyətinin qiymətləndirilməsi üçün heç də yararlı olmaya bilər. Həmçinin işçi qrupunun fikrincə tibbi xidmətlərin qiymətləndirilməsi üçün istifadə edilən göstəricilərin çox olması məlumatların toplanmasında çətinliklər yarada və məlumatların keyfiyyətinə təsir göstərə bilər. Lakin geniş və əhatəli qiymətləndirmə prosesi üçün istifadə edilən göstəricilər (indikatorlar) yerli ehtiyaclara və vəziyyətə uyğunlaşdırıla bilər. Qeyd olunduğu kimi bu metodika fərdi tibbi müəssisəsində tətbiq üçün nəzərdə tutulub. Buna baxmayaraq əgər doğuşların böyük bir hissəsi (>20%-dən çoxu) icmada, yəni tibb müəssisələrindən kənarda baş verirsə, bu zaman tibbi xidmətlərin keyfiyyətinin qiymətləndirilməsi üçün məlumatlar həm fərdi tibbi müəssisələrindən, həm də bir başa yerli icma üzvlərindən toplanmalıdır. “Ölümlə nəticələnməyən hamiləlik ağırlaşmaları və mamalıq fəsadlarının tədqiqi metodikası”nın əsas məqsədi qarşısı alına bilər hamiləlik ağırlaşmaları, mamalıqla bağlı ağır fəsadlar və ölüm hallarının profilaktikasına yönəlmiş sübuta əsaslanan klinik fəaliyyətin yaxşılaşdırılmasıdır. Buna görə də həmin metodika sübutlu təbabətə əsaslanan klinik tövsiyələr və təlimatlara (ÜST- nin tövsiyələri) əsaslanmalıdır.
Yüklə 1,29 Mb. Dostları ilə paylaş:
|