ÛÛÛ Cild Í ß Ñ È Ì È À Ä Û Í À Ä È Ë × È Ë È Ê È Í Ñ Ò È Ò Ó Ò Ó ÀÇßÐÁÀÉÚÀÍ Ä È Ë È Í È Í È Ç À Ù Ë Û
Yüklə 11,43 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
ÓÒ èñ. [ôð.] Ãÿäèì ôðàíñûç õàëã ðÿãñè âÿ áó ðÿãñ ö÷öí éàçûëìûø ìóñèãè ÿñÿðè. ÃÀÂÐÀÌÀ
“Ãàâðàìàã”äàí ô.èñ. ÃÀÂÐÀÌÀÃ
ô. Áàøà äöøìÿê, àíëàìàã, äÿðê åòìÿê. Áèç úèñìè íÿ ãÿäÿð òàì äóéñàã, îíó î ãÿäÿð òàì ãàâðàéûðûã. – Ýåò-ýåäÿ äèí- úÿëìÿéÿ âÿ ãûçûí éåêíÿñÿã ñþçëÿðèíè ãàâðà- ìàüà áàøëàéûðäûì. Ì.Ñ.Îðäóáàäè. Êèòàáäà äÿðèí áèð àíàëèç âÿ áèð ÷îõ äà ôÿëñÿôè ôèêèðëÿð âàðäûð êè, îõóúó áèðäÿí-áèðÿ ãàâðàéà áèëìÿç. Ú.Úàááàðëû. ÃÀÂÐÀÍ(ÛË)ÌÀ “Ãàâðàí(ûë)ìàã”äàí ô.èñ. ÃÀÂÐÀÍ(ÛË)ÌÀà ìÿúù. Äÿðê åäèëìÿê, áàøà äöøöëìÿê, àíëàøûëìàã. ÃÀÂÐÀÍÛËÌÀÇ ñèô. Ãàâðàíûëà áèëìÿéÿí, äÿðê åäèëÿ áèëìÿéÿí. ÃÀÂÐÀÍÛËÌÀÇËÛà èñ. Ãàâðàíûëìàç øå- éèí ùàëû, êåéôèééÿòè, õàññÿñè; äÿðêåäèëìÿçëèê. ÃÀÂÐÀÉÛØ
èñ. Ùÿãèãè âàðëûüûí èíñàí òÿ- ðÿôèíäÿí áèëàâàñèòÿ ùèññÿí ãàâðàíûëìàñû; õà- ðèúè àëÿìèí ùàäèñÿëÿðèíè ãàâðàìàã, äÿðê åò- ìÿê, ôÿðãëÿíäèðìÿê âÿ àíëàìàã ãàáèëèééÿòè; ãàâðàìàã èøè, ãàâðàìàã ãàáèëèééÿòè. ßýÿð äóéüó âÿ ãàâðàéûø êèôàéÿò ãÿäÿð ãöââÿòëè îëñà, î ùàëäà úèñìèí ñóðÿòèíè, ùÿìèí úèñèì ãàðøû- ìûçäà îëìàäûãäà áåëÿ, òÿñÿââöðëÿð øÿêëèíäÿ óçóí ìöääÿò ùèôç åäÿ áèëÿðèê. Ùàúûéåâ. 77 ÃÀÒÌÀ-ÃÀÐÛØÛÃ ÃÀÂÐÀÉÛØ ÃÀÂÐÀÉÛØËÛ ñèô. Ãàâðàìàéà ãàáèë îëàí; àñàí ãàâðàíûëà áèëÿí; ÿùàòÿëè, ýåíèø. ÃÀÉÀ
èñ. 1. Äàøëûã âÿ ñàðï äàü; äàøëûã ó÷ó- ðóì, éàðüàí. [Àéäÿìèð:] Àëëàù þçö áèëèð êè, î êå÷èëìÿç ìåøÿëÿðäÿ, î ÷ûõûëìàç ãàéàëàðäà Àéäÿìèð áèðúÿ ñÿíèí õÿéàëûíëà éàøàéûð. Ú.Úàááàðëû. Áèð ýöí äàüûí áàøûíäà îòóðóá äÿùøÿòëè ãàéàëàðûìûçà âÿ îíëàðûí àðàñûíäàí øàããûëòû èëÿ àõàí ÷àéëûüà òàìàøà åäèðäèì. Ñ.Ñ.Àõóíäîâ. Êèìäèð ãàðòàë êèìè ãàéàäà éàòàí; Ïÿíúÿñè äöøìÿíèí ýþçöíÿ áàòàí? Ñ.Âóðüóí. 2. ×îõ èðè âÿ ñÿðò äàø. Äÿíèç êÿíàðûíäà èðè ãàéàëàð âàðäûð. Ãàéûã ãàéàéà òîõóíóá ïàð- ÷àëàíäû. ÃÀÉÀÁÀØÛ
èñ. ìÿù. ×îáàíëàðûí ãàéà áà- øûíäà îõóäóãëàðû áèð ìàùíû àäû. ÃÀÉÀÚÛà èñ. Êè÷èê ãàéà. ÃÀÉÀÃÀÏÀÍ èñ. ìÿù. Êÿðòÿíêÿëÿ. ÃÀÉÀËÛà èñ. Ãàéà îëàí éåð, ãàéà. ×ûõà- ëûì Áóçîâíàäà êè÷èê ãàéàëûãëàðà; Ñåéð åäÿëèì áèð àðà. Ì.Ìöøôèã. Áèð àç êÿíàðäà ãàéàëûã- ëàð ýþçÿ äÿéèð. Ì.Èáðàùèìîâ. Ýöí ÷ûõàíäà Ðöñòÿì ãàéàëûã âÿ ìåøÿëèéèí àðàñû èëÿ èðÿëèëÿ- éèð, çöìçöìÿ åäèðäè. Ñ.Ðÿùèìîâ. ÃÀÉÀÉÀÐÏÀÜÛ èñ. ìÿù. áîò. Õþðÿéÿ èø- ëÿíÿí èðè, éàøûë éàðïàüû îëàí ãàéà áèòêèñè. ÃÀÉ×Û èñ. 1. Îðòàäàí ãàäàãëà áèð-áèðèíÿ ÷àðïàç áÿíä åäèëìèø èêè ùèññÿäÿí èáàðÿò êÿ- ñèúè àëÿò. Äÿðçè ãàé÷ûñû. Äÿëëÿê ãàé÷ûñû. Áàü- áàí ãàé÷ûñû. – ..Òöòöí÷öîüëó öëýöú âÿ ãàé÷ûíû ÷ûõàðûá Ìîëëà Ãóðáàíûí áûüëàðûíû âÿ ñàããàëûíû ãûðõäû. Ì.Ñ.Îðäóáàäè. 2. ìÿú. èãòèñ. Èêè øåé àðàñûíäà óéüóíñóçëóã. ÃÀÉ×ÛÁÀÒÌÀÇ èñ. á à õ ãàé÷ûêÿñìÿç 2-úè ìÿíàäà. ÃÀÉ×ÛÝÞÐÌßÌÈØ ñèô. äàí. Êÿñèëìÿìèø, èøëÿíìÿìèø, áöòþâ ùàëäà ãàëìûø. ÃÀÉ×ÛÊßÑßÍ èñ. çîîë. Òîðïàã àëòûíäà éà- øàéàí, áàø òÿðÿôèíäÿ ìèøàð êèìè äèøëÿðè îëàí ãàé÷ûéà áÿíçÿð áèð ãóðä, áþúÿê. ÃÀÉ×ÛÊßÑÌßÇ èñ. 1. åòíîãð. Êþùíÿ ìÿè- øÿòäÿ: òîé ïàëòàðëàðûíû êÿñìÿê ÿñíàñûíäà äö- øÿðëèê îëàðàã èñòÿíèëÿí ãàé÷û ùàããû, ïàð÷à, õÿ- ëÿò âÿ ñ. 2. Éåðëèéè áÿðê, ïàðëàã, øàõ èïÿê ïàð÷à. ..Íÿ áèëèì êèìèí àðâàäû ãàé÷ûêÿñìÿçäÿí òóìàí òèêèá. Í.Âÿçèðîâ. ÃÀÉ×ÛËÀÌÀ “Ãàé÷ûëàìàã”äàí ô.èñ. ÃÀÉ×ÛËÀÌÀà ô. Ãàé÷û èëÿ êÿñìÿê, ãàé÷û èëÿ öçäÿí ýþòöðìÿê; ãàé÷û èëÿ áóäàìàã. Óøà- üûí ñà÷ëàðûíû ãàé÷ûëàìàã. Áàüáàí àüàúûí ãóðó áóäàãëàðûíû ãàé÷ûëàäû. Ãîéóíóí éóíóíó ãàé÷ûëàìàã. – [Õîðòäàí:] Áóíó äåéèá, þç ÿëè èëÿ Íÿñðÿääèí øàùûí áûüûíûí ãàáàüûíû ãàé÷û- ëàäû. ß.Ùàãâåðäèéåâ. Éåêÿ áèð ãàé÷û àëûá ïà- ïàãëàðû ãàé÷ûëàìàüà áàøëàäûì, ÷öíêè óñòàì ãàëûíòöêëö ïàïàãëàðû ãàé÷ûëàéàíäà ýþðìöø- äöì. Ù.Ñàðàáñêè. ÃÀÉ×ÛËÀÍÌÀ “Ãàé÷ûëàíìàã”äàí ô.èñ. ÃÀÉ×ÛËÀÍÌÀà ìÿúù. Ãàé÷û èëÿ êÿñèë- ìÿê, âóðóëìàã, áóäàíìàã. Àüàúûí áóäàã- ëàðû ãàé÷ûëàíìàëûäûð. ÃÀÉ×ÛËÀÒÌÀ “Ãàé÷ûëàòìàã”äàí ô.èñ. ÃÀÉ×ÛËÀÒÌÀà èúá. Ãàé÷û èëÿ êÿñäèð- ìÿê, âóðäóðìàã, áóäàòìàã. Àðòûã ñà÷û ãàé- ÷ûëàòìàã. Ìåéíÿëÿðè ãàé÷ûëàòìàã. ÃÀÉÄÀ
èñ. [ÿð.] 1. Íèçàì, ñÿëèãÿ; áèð øå- éèí äöçýöí âÿçèééÿòè, íèçàìäà îëìàñû. Ãàé- äàéà ñàëìàã. Øåéëÿðè ãàéäàäà ñàõëàìàã. Ãàéäà éàðàòìàã. Îòàã òàì ãàéäàäàäûð. 2. Áèð øåéèí éåðèíÿ éåòèðèëìÿñè ö÷öí ìöÿé- éÿí öñóëëàð ýþñòÿðÿí ãÿðàð âÿ ñ. Ñå÷êè ãàé- äàëàðû. Äàõèëè èíòèçàì ãàéäàëàðû. Åëåêòðèê ãöâ- âÿñèíäÿí èñòèôàäÿ ãàéäàëàðû. Àëè ìÿêòÿáëÿðÿ ãÿáóë ãàéäàëàðû. Èìëà ãàéäàëàðû. Êö÷ÿ ùÿðÿ- êÿòè ãàéäàëàðû. 3. Öñóë, éîë, òÿðç. Ìÿãàëÿ ìöçàêèðÿ ãàé- äàñû èëÿ áóðàõûëûð. Áóíäàí ñîíðà éåíè ãàéäà èëÿ èøëÿìÿëè. – [Øàùáàç áÿé:] Ýÿëÿí èë áèð þçýÿ ãàéäà èëÿ ïàëòàð ýåéÿúÿêëÿð. Ì.Ô.Àõóíäçàäÿ. Áó ãàéäà èëÿ – áó öñóë èëÿ, áó úöð. [Ìÿììÿäíÿñèð:] ..Àòàì þëÿíäÿ ìÿíÿ íÿñèùÿò åäèá äåäè: “Áàëà, ñÿí äÿ áàúàð ìÿíèì êèìè, äþâëÿòëèëÿðèí ïóëëàðûíû ÷ÿê, þòöð è÷ÿðè”. Áó ãàéäà èëÿ èêè åâ âÿ äöêàí ñàùèáè îëìóøàì. ß.Ùàãâåðäèéåâ. Þç ãàéäàñûíúà – þç éîëó èëÿ. Äöíéàäà ùÿð èø þç ãàéäàñûíúà ýåäèð. Ú.Ìÿììÿäãóëóçàäÿ. ..Éåëêÿíäÿ îõóéóá- ÷àëàíëàðäàí áàøãà ùå÷ áèð êÿñ éîõ èäè. Øÿðàá ñöôðÿñè äÿ þç ãàéäàñûíúà äöçÿëäèëìèøäè. Ì.Ñ.Îðäóáàäè. 4. Àäÿò, äÿá. Õóìàð-õóìàð áàõìàã ýþç ãàéäàñûäûð; Ëàëÿòÿê ãûçàðìàã öç ãàéäàñûäûð. Ì.Ï.Âàãèô. // “Ãàéäàäûð” øÿêëèíäÿ – àäÿò- äèð, õàñèééÿòäèð. Íàìÿðääÿ ãàéäàäûð êÿñÿð basdûüûn; Ùÿð êÿñ ùåñàá ÷ÿêñèí þç àðàñûíäà. Àøûã ßëÿñýÿð. 78 ÃÀÂÐÀÉÛØËÛ ÃÀÉÄÀ ÃÀÉÄÀ-ÃÀÍÓÍ èñ. Íèçàì âÿ èíòèçàì; öñóë, ãàéäà. Ãàéäà-ãàíóí ãîéìàã. Ãàéäà- ãàíóíó ïîçìàã. Ãàéäà-ãàíóí ýþçëÿìÿê. – [Òàùèð:] Ìÿíèì ôèêðèìè àçäûðìà, ìÿí úÿá- ùÿíè äåìèðÿì. Îðàíûí þç ãàéäà-ãàíóíó âàð. Ì.Ùöñåéí. // ßââÿëúÿäÿí ãÿáóë åäèëìèø, ÿí- ÿíÿ ùàëûíû àëìûø öñóë. Ëàêèí èíñàíëàðà äþâ- ëÿò âÿ ãàéäà-ãàíóí ëàçûìäûð, äþâëÿò èñÿ ðÿù- áÿðñèç êå÷èíÿ áèëìÿç, ÷öíêè ÿäàëÿò âÿ ãàéäà- ãàíóí îëìàäûãäà ðóçè éåéÿí àäàì ðóçè âå- ðÿíèí ãÿäèð-ãèéìÿòèíè áèëìÿç. “Ãàáóñíàìÿ”. ÃÀÉÄÀËÛ ñèô. Ãàéäàéà, öñóëà ìöâàôèã; ñÿëèãÿëè, ìöíòÿçÿì, äöçýöí, éàõøû äöçÿëäèë- ìèø. Ãàéäàëû èø. Ãàéäàëû îòàã. Ãàéäàëû ùÿðÿ- êÿò. Ãàéäàëû (ç.) îòóð. – Àüúàõàíûì äà îéíà- ìàüà áàøëàäû. Áóíóí îéíàìàüû ýþçÿë âÿ ãàé- äàëû (ç.) èäè. Ñ.Ñ.Àõóíäîâ. [Êíéàç:] Ñöëåéìàí áÿé, áóðàäà ìÿíÿ ãîíàãñûíûç. Ìÿí ñèçÿ ãàé- äàëû ýöðúö íàùàðû âåðÿúÿéÿì. ß.Ùàãâåðäèéåâ. ÃÀÉÄÀÌÀÃ
[ïîë., ÿñëè òöðê.] òàð. 1. ÕÂÛÛ- ÕÂÛÛÛ ÿñðëÿðäÿ ïîëéàê ìöëêÿäàðëàðû ÿëåé- ùèíÿ öñéàíäà èøòèðàê åòìèø óêðàéíàëû êàçàê. 2. 1918-úè èëäÿ Óêðàéíàäà âÿòÿíäàø ìö- ùàðèáÿñè äþâðöíäÿ: ìöõòÿëèô ÿêñèíãèëàá÷û äÿñ- òÿëÿðèí ÿñýÿðè. ÃÀÉÄÀÑÛÇ ñèô. Íèçàìñûç, ñÿëèãÿñèç, òÿðòèá- ñèç, ïîçüóí, äöçýöí îëìàéàí. Ãàéäàñûç èø. Ãàéäàñûç ùÿðÿêÿò. Ãàéäàñûç éåðèø. – Òÿúðö- áÿäÿí áèëèðèê êè, ìÿùñóëóí ãàéäàñûç (ç.) éû- üûëìàñû .. áþéöê çÿðÿð âóðóð. ß.Âÿëèéåâ. ÃÀÉÄÀÑÛÇËÛÃ èñ. Ãàéäà âÿ íèçàì îëìà- ìàñû, ñÿëèãÿñèçëèê, íèçàìñûçëûã, ïîçüóíëóã. ÃÀÉß
èñ. [ÿð.] Éöêñÿê ìÿãñÿä; áèð èøèí, òÿøÿááöñöí ñîí ìÿãñÿäè. [Ìÿùÿððÿì] ÷àëûø- ìàã, ÷àðïûøìàüûí çþâãöíö äàäìûø, éàøàäûüû äþâð âÿ ìöùèòèí ãàéÿñèíè àç-÷îõ àíëàìûøäû. À.Øàèã. Èíñàíëàðà áÿõòèéàðëûã, àüýöí, ñÿàäÿò! Ãàéÿìèç áóäóð àíúàã. Î.Ñàðûâÿëëè. // Öìó- ìèééÿòëÿ, ìÿãñÿä, ìÿðàì. Íèéÿ ãûéäûí ñÿí î ñîëüóí ìÿëÿêÿ? Áó âóðóá-éûõìàüûíûí ãàéÿñè íÿ? ß.Úàâàä. ÃÀÉßÑÈÇ
ñèô. Ùå÷ áèð ãàéÿñè îëìàéàí, ãàðøûñûíà ùå÷ áèð éöêñÿê ìÿãñÿä ãîéìàéàí; ìÿãñÿäñèç. Ãàéÿñèç, ìÿãñÿäñèç êå÷ÿí áèð èí- ñàí þìðö îíà [Êÿðèìõàíà] áèð ùåéâàí ùÿéà- òûíäàí ôÿðãëè ýþðöíìöðäö. Ì.Èáðàùèìîâ. ÃÀÉßÑÈÇËÈÊ èñ. Ùå÷ áèð ãàéÿñè, ìÿãñÿäè îëìàìà; ìÿãñÿäñèçëèê. ßìèðõàíû ãàéÿñèçëèê éåðäÿí ãîïàðäû; Àãðîíîìëóã ñÿíÿòèíÿ ýåò- ìÿäè äàùà. Ñ.Âóðüóí. ÃÀÉßÒ çÿðô [ÿð.] êþùí. ×îõ, ñîí äÿðÿúÿ, íÿùàéÿò äÿðÿúÿäÿ, îëäóãúà. Ãàéÿò øÿðì èëÿ âÿ àùÿñòÿ ñÿñ èëÿ ÿðç åòäèëÿð. Ì.Ô.Àõóíäçàäÿ. ßââÿë çàìàí êöððåéè-ÿðçèí ãàáûüû ãàéÿò íà- çèê îëóá. Ù.Çÿðäàáè. Äîüðóäàí äà Àñëàí ãàéÿò ãÿéóð, ÷àëûøãàí áèð óøàã èäè. Ú.Úàááàðëû. Òöêÿçáàí ãàéÿò ùèðñëè îëàðàã è÷ÿðè äàõèë îëäó. Íÿäÿíñÿ îâãàòû ÷îõ òÿëõ èäè. Á.Òàëûáëû. ÃÀÉÜÀÍÀÃ
èñ. ×àëûíûá âÿ éà áöòþâ ùàëäà éàüäà áèøèðèëìèø éóìóðòàäàí èáàðÿò éåìÿê. Ìÿøÿäè Èìàìÿëè íàùàðû ùàçûðëàäû âÿ ÷îõ ñÿ- ëèãÿëè âÿ ÷îõ ëÿççÿòëè ïëîâà âÿ áàë ãàéüàíà- üûíà áèçè ãîíàã åëÿäè. Ú.Ìÿììÿäãóëóçàäÿ. ÃÀÉÜÛ
èñ. 1. Áèðèíèí ðèôàùû ö÷öí ýþñòÿðèëÿí äèããÿò, éà ôÿàëèééÿò; áèðèíèí ôèêðèíè ÷ÿêìÿ, äÿðäèíÿ ãàëìà, ãåéäèíÿ ãàëìà. Áèëìÿäèì î ýöíöí àíè íÿøÿñè; Ìÿíÿ äÿðä îëàúàã þìðöì óçóíó; Áÿëêÿ åâ ãàéüûñû, þâëàä íÿôÿñè; Îëìàñà èíäè äÿ äóéìàçäûì áóíó. Ì.Àðàç. // Ôèêèð, ÿíäèøÿ, òÿëàø. Ùÿð ýöí îíóí [Ôèðèäóíóí] âàõòû ìèí áèð ãàéüû è÷ÿðèñèíäÿ êå÷èðäè. Ì.Èáðàùèìîâ. Ãàéüû ýþñòÿðìÿê (÷ÿêìÿê) – 1) áèðèíèí ðèôàùû ö÷öí ÷àëûøìàã, ôèêðèíè ÷ÿêìÿê, ãåé- äèíÿ ãàëìàã. [Ùàúû Íÿñèð:] ..Ìÿí ñÿíèí êèìè áèð êàñûá ãûçûíû äèëÿí÷èëèêäÿí ãóðòàðûá þçöìÿ àðâàä åòäèì êè, ñÿí äÿ î éàõøûëûüûí ÿâÿçèíäÿ áó óøàüà àíàëûã åäèá ãàéüûñûíû ÷ÿêÿñÿí, éîõñà îíóí ö÷öí úÿëëàä îëàñàí? Ñ.Ñ.Àõóíäîâ; 2) äÿðä ÷ÿêìÿê, ôèêèð ÷ÿêìÿê. Äöøìöøÿì äÿðäèíÿ, ÷îõ ìþùíÿòö ãàéüó ÷ÿêèðÿì; Äåéÿ áèëìÿì ñÿíÿ, àììà åëÿ ýèçëè ÷ÿêèðÿì. Ì.Ï.Âà- ãèô. Ãàéüûñûíà ãàëìàã – á à õ ãàéüû ýþñòÿð- ìÿê 1-úè ìÿíàäà. Íÿñèá äàéû îíóí [Çåé- íÿáèí] ùÿð äÿðäèíè áèëìÿê, ãàéüûñûíà ãàëìàã èñòÿéèðäè. È.Øûõëû. // Áàõìà, ãóëëóã åòìÿ, õèä- ìÿò åòìÿ. Ãàéüû îëñà áèòêèëÿð éàõøû áèòÿð. // ìÿú. Øÿôãÿò, íÿâàçèø. ßìèíÿ áèð áàúû ãàé- üûñû èëÿ ßæäÿðèí áàøûíäàêû ñàðüûëàðû äöçÿëòäè. Ñ.Ðÿùèìîâ. 2. Äÿðä, ìþùíÿò, ôèêèð, ãÿì. Îíóí ùå÷ áèð ãàéüûñû éîõäóð. – Ùàéûô, þìöð ãûñà, àðçó ýåíèø- äèð; Êèì áó ãàéüû èëÿ òèòðÿìÿìèøäèð. Ì.Ìöøôèã. ÃÀÉÜÛÁÈËÌßÇ ñèô. Äÿðäè, êÿäÿðè, ãàé- üûñû îëìàéàí; õîøáÿõò, ìÿñóä. Ñÿí áó ñÿð- áÿñò ýþéëÿðèí, ñÿðáÿñòúÿ éûëäûçûñàí; Ãàéüûñûç áèð þëêÿíèí, ãàéüûáèëìÿç ãûçûñàí! ß.Úàâàä. ÃÀÉÜÛÚÛË ñèô. ×îõ ãàéüûéà ãàëàí, ÷îõ ãàéüûêåø. ÃÀÉÜÛÚÛËËÛà èñ. Ãàéüûêåøëèê, ãåéäêåøëèê. 79 ÃÀÉÄÀ-ÃÀÍÓÍ ÃÀÉÜÛÚÛËËÛà ÃÀÉÜÛÊÅØ ñèô. Ãàéüû ÷ÿêÿí, ãàéüû ýþñ- òÿðÿí, ãàéüûéà ãàëàí. ßëè äàéàíäû, ñèôÿòèíÿ ãàéüûêåø áèð ýþðêÿì âåðäè. È.Øûõëû. Ôÿäàêàð, ãàéüûêåø áàüáàíû âàðñà; Áèð ýöëö ñîëñà äà, ìèí ýöë áèòèðÿð. Øÿùðèéàð. ÃÀÉÜÛÊÅØËÈÊ èñ. Ãàéüû ÷ÿêìÿ, ãåéäÿ ãàëìà, ãåéäêåøëèê. Ãîíàã ñÿðõîø îëäóãäàí ñîíðà ýåòìÿê èñòÿñÿ, áèð-èêè äÿôÿ ãàëìàñûíû õàùèø åò, ãàéüûêåøëèê ýþñòÿð, ãîéìà ýåòñèí, ö÷öíúö äÿôÿ èúàçÿ âåð ýåòñèí. “Ãàáóñíàìÿ”. ÃÀÉÜÛËÛ ñèô. 1. Ãàéüûñû îëàí, ãàéüû ÷ÿêÿí. Ãàéüûëû àíà. – Ãàéüûëûéà ñþùáÿò ùàðàìäûð. (Àòà. ñþçö). // Ãàéüûêåø. Ñåâÿí ùÿì ãàéüûëû, ùÿì äÿ ãàéüûñûç; Ñåâèí – ñÿíèíêèäèð áó áîéäà àëÿì. Ì.Àðàç. 2. Ãÿìëè, êÿäÿðëè, ãöññÿëè, ôèêèðëè. Ñÿôàñûç ñóôè äàèì ãàéüóëóäóð. Íÿñèìè. Ñàãèéà, úàì òóò îë àøèãÿ, êèì ãàéüóëóäóð; Ãàéüó ÷ÿêìÿê íÿ ö÷öí, úàì èëÿ àëÿì äîëóäóð. Ôöçóëè. Ãÿì- ëèäèð ýöíëÿðèìèç, ãàéüóëóäóð; Äÿðä èëÿ ùÿï äèðëèéèìèç äîëóäóð. À.Ñÿùùÿò. ÃÀÉÜÛÑÛÇ ñèô. 1. Ôèêðè, ãàéüûñû îëìàéàí, ùå÷ áèð øåéèí ôèêðèíè, ãåéäèíè ÷ÿêìÿéÿí; ôè- êèðñèç, ëàãåéä. [Êÿðèì õàí] Òåùðàíûí áîøàë- ìûø êö÷ÿëÿðèíÿ òàìàøà åäèð, ãàéüûñûç áèð àäàì êèìè éàâàø-éàâàø éåðèéèðäè. Ì.Èáðàùèìîâ. 2. Ãÿìñèç, êÿäÿðñèç, äÿðäñèç. Ãàéüûñûç àäàì ùå÷ êÿñèí äÿðäèíè ÷ÿêìÿç. – Áó ãàéüûñûç (ç.) éàøàìàüû, ÿëãÿðÿç; Áèð øåé èëÿ åòìÿê îëàðìû ÿâÿç? À.Ñÿùùÿò. [Áÿéïîëàä:] Ãàéüûñûç áèð ùÿéàòû, ÿúÿáà, ùàíñû ãûç èñòÿìÿç? Ù.Úàâèä. Ãöäðÿò áó ñþçëÿðè äÿ àäÿòè öçðÿ ãàéüûñûç áèð òÿáÿññöìëÿ ãàðøûëàäû. Ì.Ùöñåéí. 3. Ùèìàéÿñèç, êèìñÿñèç, áàõûìñûç. Þâëàä þçö äÿ ãàéüûñûç ãàëäûüûíû ýöìàí åòìÿìÿëèäèð. Ñ.Ðÿùèìîâ. ÃÀÉÜÛÑÛÇÚÀ çÿðô Ãàéüûñûç, ôèêèðñèç; ëà- ãåéä ñóðÿòäÿ. Ãàéüûñûçúà ÿòðàôà ýþç ýÿçäèð- ìÿê.
ÃÀÉÜÛÑÛÇËÛà èñ. Ùÿéàòäà ùÿð øåéÿ ãàé- üûñûç ìöíàñèáÿò; ëàãåéäëèê, ãåéäñèçëèê. Áöòöí î ãàéüûñûçëûã ïÿðäÿñè àëòûíäà ñåâÿí ãûç ãÿëáè íÿ ãÿäÿð áþéöê âÿ ôÿäàêàð áèð ìÿùÿááÿò ÿçèç- ëÿéèá áÿñëÿìèøäèð. ß.Ìÿììÿäõàíëû. ÃÀÉÛÄÀÍ ô.ñèô. õöñ. Ýåðè äþíÿí, èíèêàñ åäÿí. Ãàéûäàí òÿíëèê (ðèéàç.). Ãàéûäàí øöà. – Íÿäèð ýöíàùûíûç, à÷ûã äàíûøûí; Öñòöìÿ ãà- éûäàí éàçûëàðûì, ñèç! Ùàíñû áèð íàøûíûí, áèð àüëû ÷àøûí; ßëÿê áàõûøûíäàí êå÷ìÿìèñèíèç?! Ì.Àðàç. ÃÀÉÛÄÛØ
ô.èñ. Ãàéûòìàã èøè. [Êîíäóêòîð:] Ìöùàðèáÿ âàõòû Áàêûéà ýÿëìÿìèøñèíèç? [Íÿ- ðèìàí:] Èëê ãàéûäûøûìäûð. Ìèð Úÿëàë. Ýþðäö- ëÿð ãàéûäûá Ãàôóð äþéöøäÿí; ..Ýþðäöëÿð éîë- ëàð äà ÷ÿí-äóìàí äåéèë; Áó òîéëó-äöéöíëö ãàéûäûø ö÷öí; Éîëëàð ïÿðèøàí äåéèë. Í.Êÿñÿ- ìÿíëè. ◊ Ãàéûäûø íþâ ãðàì. – èøèí èø ýþðÿí öçÿ- ðèíäÿ èúðà îëóíäóüóíó áèëäèðÿí ôåèë íþâö. Äó- ìàí ÷ÿêèëäè. ÃÀÉÛà èñ. 1. Ñó íÿãëèééàò âàñèòÿñè. Ìî- òîðëó ãàéûã. Éåëêÿíëè ãàéûã. Áàëûã÷û ãàéûüû. Ãàéûãäà ýÿçìÿê. – Ãàéûãëàð, ýÿìèëÿð öçöð éàíàøû; Ñàëëàíàí áàéðàãëàð ÿêñ åäèð ñóéà. Ñ.Âóðüóí. Òàïäûã ïàëòàðëàðûíû êè÷èê ãàéûãäà ãîéóá ñóéà ýèðäè. ß.ßáöëùÿñÿí. 2. Ùÿðá ýÿìèëÿðèíèí áÿçè íþâëÿðèíèí àäû. Ñóàëòû ãàéûã. Êåøèê ãàéûüû. ÃÀÉÛÃ×Û
èñ. Ãàéûã èøëÿäÿí, ãàéûãäà êöðÿê ÷ÿêÿðÿê ãàéûüû ñöðÿí àäàì. Ãàéûã÷û áèçè ÷àéûí î òàéûíà êå÷èðäè. – ..Áèçÿ þç àäàìûìûç îëàí éàõøû ãàéûã÷û ëàçûìäûð. À.Øàèã. Ãàéûã÷ûíû ñÿñ- ëÿäè: – Òåç ìîòîðó èøÿ ñàë. Ì.Ñåéèäçàäÿ. ÃÀÉÛÃ×ÛËÛà èñ. Ãàéûã ñöðìÿê ïåøÿñè, ãàéûã÷û ñÿíÿòè. ÃÀÉÛÌ ñèô. êþùí. 1. Óúà, áÿðê, çèë. Ìîëëà Èáðàùèì Õÿëèë áó ùàëÿò èëÿ ýþðìÿêäÿí âÿúù åäèá, ãàéûì ñþâò èëÿ ÷ûüûðûðäû. Ì.Ô.Àõóíäçàäÿ. 2. Áÿðê, ìþùêÿì, àüûð, òóòàðëû. Òÿçÿúÿ äÿ- éÿíÿê àëûáñàí ÿëÿ; Ãàéûì òóò êè, íàýàù äöøÿð, àüëàðñàí. Ì.Â.Âèäàäè. [Âÿçèð:] ßëáÿòòÿ, ñà- áàù îíà áóíäàí ãàéûì ñþçëÿð äåéÿúÿéÿì. Ì.Ô.Àõóíäçàäÿ. Îäàáàøû ÿëèíè þë÷ÿ-þë÷ÿ ãà- éûì ñÿñ èëÿ áàøëàäû: – À êèøè, ñÿí àëëàù, çàðà- ôàò åëÿìÿ.. Ú.Ìÿììÿäãóëóçàäÿ. 3. Ñèìèú, õÿñèñ, áÿðê. [Çàëõà:] Íèéÿ ãàéûì îëìàéûì, ñÿíäÿí ìÿí íÿ õåéèð ýþðìöøÿì? Ì.Ô.Àõóíäçàäÿ. ãàéûì-ãàéûì çÿðô ìÿù. Áÿðê-áÿðê, ìþù- êÿì. Ìÿíèì êèìè áèð ñèðäàøûí éàíûíäà; Ãà- éûì-ãàéûì ñàðûíìàüûí íÿäÿíäèð? Ì.Ï.Âàãèô. ÃÀÉÛÍ
1 èñ. ßð âÿ éà àðâàäûí ãàðäàøû. Ùöì- ìÿò, Òàüû ÿìèíèí õàëàñû îüëó âÿ ùÿì äÿ ãàéíû èäè. Ñ.Ñ.Àõóíäîâ. [Éàõøû:] Ãàéíûì äöíÿí àðàáà èëÿ øÿùÿðÿ ýåäèá. Ú.Úàááàðëû. ÃÀÉÛÍ
2 , ÃÀÉÛÍÀÜÀÚÛ èñ. á à õ àüúà- ãàéûí.
ÃÀÉÛÍ 3 èñ. [ÿð. üàéûí] ßðÿá ÿëèôáàñûíäà “ ” èøàðÿñè èëÿ éàçûëàí ùÿðôèí àäû. 80 ÃÀÉÜÛÊÅØ
ÃÀÉÛÍ ÃÀÉÛÍÀÍÀ èñ. ßð âÿ éà àðâàäûí àíàñû. Ñîíà õàëà ýþçÿë áèð ýÿëèí ãàéûíàíàñû îëäó. Ñ.Ñ.Àõóíäîâ. Ãàéûíàíàëàðûíûçà ÷îõ äà öç âåðìÿéèí, åâèíèçÿ ïÿðõàøëûã ñàëàð. Ãàíòÿìèð. Ãàéûíàíàñûíûí îíà öðÿê-äèðÿê âåðìÿñèíÿ áàõ- ìàéàðàã, Äóðíà ãÿðàðñûç îëäó. È.ßôÿíäèéåâ. ÃÀÉÛÍÀÐÂÀÄÛ èñ. Ãàéûíûí àðâàäû. ÃÀÉÛÍÀÒÀ
èñ. ßð âÿ éà àðâàäûí àòàñû. Ùà- ìàí àõøàì êè, Âÿëèãóëó àíàñû èëÿ ñþçÿ ýÿëäè, ÷ûõûá öç ãîéäó äöç ãàéûíàòàñû Õóäàéàð áÿé- ýèëÿ. Ú.Ìÿììÿäãóëóçàäÿ. Áèð òÿðÿôäÿí ÿðè, î áèðè òÿðÿôäÿí äÿ ãàéûíàòàñû áöòöí àúûãëàðûíû Ýöëéàçäàí ÷ûõìàüà áàøëàäûëàð. Ì.Ùöñåéí. ÃÀÉÛÍÕÀÒÛÍÛ èñ. Ãàéûíàðâàäû. Áó äàð- âàçàíûí èõòèéàðû ßìèíÿíèí áþéöê äóë ãàéûí- õàòûíûñû Äöðäàíÿ õàíûìäà èäè. ß.ßáöëùÿñÿí. ÃÀÉÛÐÌÀ 1. “Ãàéûðìàã”äàí ô.èñ. 2. ñèô. Ñàõòà, óéäóðìà, ãîíäàðìà. ..Ñÿäð âÿ êàòèáèí èìçàëàðû äà ãàéûðìà âÿ óéäóðìà èìçàëàðäûð. Ì.Ñ.Îðäóáàäè. // Ñöíè. Ãàéûðìà äèø. – ..Áàëàúà áèð áèíàäà áîìáà ùàçûðëàíäû- üûíû ýþñòÿðÿí àëÿò âÿ ùèññÿëÿð âÿ áèð ãàéûðìà ñàããàë òàïäûëàð. Ï.Ìàêóëó. ...ãàéûðìà. Áÿçè èñèìëÿðÿ ãîøóëàðàã, èñìèí èôàäÿ åòäèéè øåéèí èñòåùñàëû èëÿ ÿëàãÿäàð îëàí ìöðÿêêÿá ñþçëÿð äöçÿëäèëèð; ìÿñ.: ìàøûíãà- éûðìà, äÿçýàùãàéûðìà âÿ ñ. ÃÀÉÛÐÌÀà ô. 1. Åìàë åòìÿê, ùàçûðëàìàã, èñòåùñàë åòìÿê. Áó ôàáðèêäÿ ìåáåë ãàéûðûðëàð. Ñöääÿí ïåíäèð ãàéûðûðëàð. Óñòà ýöçýö ãàéû- ðûð. – Øÿðù åäèð ýàù ñöä ãàéûðìàüû; Êè ãàòûã- äàí áåëÿ ÷ÿêèí éàüû. Ñ.ß.Øèðâàíè. 2. Áèíà åòìÿê, ãóðìàã, òèêìÿê. [Ìÿùÿì- ìÿäÿëè:] Åëÿ àðòûã ùåñàá äåéèë, àüà... Òÿíäèð- õàíà ó÷ìóøäó, îíó ãàéûðìûøàì. Í.Âÿçèðîâ. // Äöçÿëòìÿê, òÿøêèë åòìÿê. [Ìÿñòàí áÿéèí] þçöíÿ ùÿð òÿðÿôäÿí òÿçéèã åòäèëÿð âÿ àõûðäà äà åâèíè àëûá, êëóá ãàéûðäûëàð. Á.Òàëûáëû. 3. Ùàçûðëàìàã, äöçÿëòìÿê, ãóðìàã. [Áàé- ðàì:] ×îõ éàõøû, ÿýÿð ìÿí áèð ùèéëÿ ãàéûðàì êè, Òàðâåðäè àðàäàí ÷ûõà, ñÿí àçàä ãàëàñàí, îíà ðàçûñàíìû? Ì.Ô.Àõóíäçàäÿ. [Øàùíèñÿ:] Àé óøàã, úÿëä áèð îúàã ãàéûðûí, ãÿùâÿ è÷ÿê, – äåäè. ×ÿìÿíçÿìèíëè. 4. Òÿìèð åòìÿê, ÿéÿð-ÿñêèéèíè, ÷àòûøìà- éàí éåðëÿðèíè äöçÿëòìÿê. Äàìûí àõàí éåðèíè ãàéûðìàã. 5. Èø ýþðìÿê, áèð èøëÿ ìÿøüóë îëìàã. Îðàäà íÿ ãàéûðûðñàí? Áó âàõòà ãÿäÿð åâäÿ íÿ ãàéû- ðûðäûí? // Åòìÿê, áàúàðìàã, ÿëèíäÿí ýÿëìÿê. Úàìààòûí ãàáàüûíäà Ôÿðùàä áÿé íÿ ãàéûðà áèëÿð? Ãàíòÿìèð. Áó àéûãëûüûí ãàáàüûíäà [Úóìà] íÿ ãàéûðà áèëÿðäè? ß.ßáöëùÿñÿí. ÃÀÉÛÐÒÄÛÐÌÀ “Ãàéûðòäûðìàã”äàí ô.èñ. ÃÀÉÛÐÒÄÛÐÌÀà èúá. Áàøãàñûíà ãàéûðò- ìàã, äöçÿëòäèðìÿê, éàõóä òÿìèð åòäèðìÿê. Åâèí äàìûíû ãàéûðòäûðìàã. Àéàããàáûíû ãà- éûðòäûðìàüà âåðìÿê. ÃÀÉÛÐÒÌÀà “Ãàéûðìàã”äàí èúá. ÃÀÉÛØ èñ. 1. Áåëÿ áàüëàìàã, éàõóä áèð øåéè ñàðûéûá áàüëàìàã ö÷öí çîëàã øÿêëèíäÿ êÿñèë- ìèø äàð óçóí äÿðè âÿ ñ.; êÿìÿð. ×àìàäàí ãàéûøû. Éÿùÿð ãàéûøû. Ìÿôðÿø ãàéûøëàðû. ×àíòà ãàéûøû. – ßêñÿðÿí .. úèáëè êþéíÿê ýåéÿðÿê, áå- ëèíè ãàéûøëà áÿðêèòìèø êèøèëÿð àðàáàíûí éàí òÿðÿôèíÿ äîëìóø(äó). Ì.Èáðàùèìîâ. Àëëàùéàð êÿùÿðèí ãîëòóãàëòûñûíû éîõëàäû, ãàðûí ãàéûøûíû ÷ÿêèá áÿðêèòäè. È.Øûõëû. // Öëýöú èòèëÿìÿê ö÷öí åíñèç óçóí äÿðè. 2. òåõ. Ùÿðÿêÿòè áèð òÿêÿðäÿí î áèðèíÿ íÿãë åòìÿê ö÷öí áàø-áàøà òèêèëìèø óçóí äÿðè, ìþù- êÿì áðåçåíò âÿ ñ. çîëàüû. Èíòèãàë ãàéûøû. – Äþéöíÿí, ÷ûðïûíàí ãàéûøëû ÷àðõëàð; Ñàïñàðû ñó àõàí õûðäàúà àðõëàð.. Ñ.Âóðüóí. ◊ Ãàéûø êèìè – 1) ÷îõ áÿðê, ÷îõ ñÿðò; 2) ãîïàðûëìàç, ãîïìàç. ÃÀÉÛØÁÀËÄÛÐ ñèô. âÿ èñ. äàí. 1. Àðûã, ãû÷- ëàðû íàçèê, ëàêèí ÷îõ ãöââÿòëè âÿ éàïûøäûüû øåéäÿí àéûðìàã ìöìêöí îëìàéàí (àäàì). Ãàéûøáàëäûð àäàì. 2. ßôñàíÿëÿðäÿ: èíñàí âÿ éà ùåéâàíà éà- ïûøäûãäà îíäàí àéðûëìàéàí ìþâùóì áèð âö- úóä. Àõûðäà ãàéûøáàëäûðëàð øàëëàã ÷ÿêèá îíëàðû þëäöðäöëÿð. (Íàüûë). ÃÀÉÛØÃÛÐÀÍ èñ. ìÿù. áîò. ×îõ ìþùêÿì âÿ ãûðûëìàç êþêëÿðè îëàí áèð îò. ÃÀÉÛØÃÓÐÄ èñ. çîîë. Áàëûãëàðûí áÿäÿí áîøëóüóíäà ïàðàçèòëèê åäÿí ëåíòøÿêèëëè ãóðä. ÃÀÉÛÒÌÀ
“Ãàéûòìàã”äàí ô.èñ. ÃÀÉÛÒÌÀÃ
ô. 1. Ýåòäèéè éîëäàí âÿ éà éåð- äÿí ýåðèéÿ, ÿââÿëêè éåðèíÿ äþíìÿê. Î ýåò- äèéè éåðäÿí ãàéûòäû. Ñÿôÿðäÿí ãàéûòìàã. Ýåðè ãàéûòìàã. – [Àëìàç:] Éîëäàøëàð, ìÿí þçöì áó êÿíääÿíÿì. Ýåòìèøÿì, îõóìóøàì, éåíÿ äÿ ãàéûäûá áó êÿíäÿ, ñèçèí àðàíûçà ýÿëìèøÿì. Ú.Úàááàðëû. [Õóäàéàð áÿé:] Ãÿðÿç, êå÷èá, èíäè ùàâà ãàðàíëûãëàéûð, ìÿí äÿõè êÿíäÿ ãàéûäà áèëìÿðÿì. Ú.Ìÿììÿäãóëóçàäÿ. Ýöëíàç 81 ÃÀÉÛÍÀÍÀ ÃÀÉÛÒÌÀà êàáàá ýÿòèðäè, ñöôðÿéÿ ãîéóá ãàéûòìàã èñòÿäè. Ì.Èáðàùèìîâ. Ãàéûäàí áàø – ãàéûäàíäà, ýåðè äþíÿíäÿ. [Íàìàç:] Àüà, ïðèñòàâ ñÿùÿð áóðàäàí Õîúàáÿùìÿíëèéÿ àäëàéûá âÿ äåéèá- äèð êè, ãàéûäàí áàø Úàùàíýèð àüà èëÿ ýþðö- øÿúÿéÿì. ß.Ùàãâåðäèéåâ. 2. Äþíìÿê, éåíèäÿí ýÿëìÿê, éåíèäÿí áàø- ëàìàã, éåíèäÿí ìöðàúèÿò åòìÿê. Êþùíÿ èøèíÿ ãàéûòìàã. ßââÿëêè ôèêðèíÿ ãàéûòìàã. Áó ìþâ- çóéà ñîíðà éåíÿ ãàéûäàúàüûã. 3. Éåíèäÿí ìåéäàíà ýÿëìÿê, çàùèð îëìàã, òÿçÿëÿíìÿê, áÿðïà îëìàã. Ãöââÿì þçöìÿ ãàéûòäû. Õÿñòÿëèéè ãàéûòäû. 4. “Ãàéûäûá” øÿêëèíäÿ – 1) äþíöá, äþíÿ- ðÿê, öçöíö ÷åâèðÿðÿê; 2) úàâàá îëàðàã. Ãà- éûäûá äåäèì. – Ãàíóíó ÿéÿíäÿ; îíóí çèéàíû; Ãàéûäûá þçöíÿ äÿéÿúÿê éåíÿ... Á.Âàùàáçàäÿ. Ñàëàòûí ãàéûäûá äÿéÿéÿ ýèðäè. È.Øûõëû. ÃÀÉÛÒÌÀÇ
ñèô. 1. Äþíìÿç, ìþùêÿì. Ñåé- ðÿëòìÿéÿ õèéàáàíäà; Ãàéûòìàç ÿëëÿð éàðàøûð; Àëàíûí êþêöí êÿñìÿéÿ; Òîõàëàð, áåëëÿð éàðà- øûð. Àøûã ßëè. 2. Ãàéûòìàã ìöìêöí îëìàéàí, ýåäÿð- ýÿëìÿç; õÿòÿðëè, òÿùëöêÿëè. Ãûçûì, ìÿí ãàéûò- ìàç áèð åâÿ ýåäèðÿì, ñÿíè áàáàíà êèì àïàð- ñûí? Ñ.Ñ.Àõóíäîâ. Ã
èñ. [ðóñ.] òåõ. Áîëòëàðû áÿðêèòìÿê ö÷öí îíëàðûí áàøûíà êå÷èðèëÿí ÷îõöçëö éèâëè ùàëãà.
ÃÀÉÌÀ èñ. Áþéöê äàø ïàð÷àñû. Ãàéàäàí ãîïìóø áèð ãàéìàíû èø÷èëÿð éîëóí àüçûíäàí áèð òÿðÿôÿ ÷ÿêäèëÿð. ÃÀÉÌÀà èñ. 1. Áèøèðèëÿí, éà ñÿðèëÿí ñö- äöí, éàõóä ãàòûüûí öçöíÿ éûüûëàí ãàòûëàøìûø éàü ìàääÿñè. Úàìûø (ãîéóí èíÿê) ãàéìàüû. – Ñóâàðìàñàì éàíàð îòëàð, ÷è÷ÿêëÿð; Àú ãà- ëàíäà ñöä âåðìÿñÿ èíÿêëÿð; Íÿäÿí îëàð øîð, ïåíäèð, éàü, ãàéìàãëàð? À.Ñÿùùÿò. Ãàé-
ìàã áàüëàìàã – á à õ ãàéìàãëàíìàã. Ãàéìàã êèìè ìÿú. – 1) ÷îõ ëÿççÿòëè, äàäëû; 2) ñîí äÿðÿúÿ àü âÿ éóìøàã øåé ùàããûíäà. Ãàéìàã éàüû – ãàéìàãäàí àëûíàí éàü, ÿí ÿëà êÿðÿ éàüû. Àâðîïà øÿùÿðëÿðèíèí ÿòðàôûíäà éàü ÷àëõàëàéàíëàð êÿðÿ éàüû áèð íå÷ÿ ãèñèì åäèá, îíóí ÿëàñûíû éåìÿê ö÷öí ñàòûðëàð âÿ áåëÿ ÿëà éàüà ãàéìàã éàüû äåéèðëÿð. “ßêèí÷è”. 2. ìÿú. Ùÿð øåéèí ÿí éàõøû, ÿí ñå÷èëìèø ùèññÿñè. Úÿìèééÿòèí ãàéìàüû. 3. ìÿú. Ëÿççÿò ìÿíàñûíäà. [Ìóñà:] ×ÿêèë ýþçëÿðèìèí ñÿêèñèíäÿí, ìÿí òÿçÿ åøãèí ãàé- ìàüûíû éåìÿéÿ ýåäèðÿì. Ñ.Ðÿùìàí. ÃÀÉÌÀÃ×È×ßÊËÈËßÐ úÿì á à õ ãàé- ìàã÷è÷ÿéè. ÃÀÉÌÀÃ×È×ßÉÈ èñ. áîò. ×ÿìÿíëÿðäÿ, ìåøÿëÿðäÿ áèòÿí çÿùÿðëè ñàðû îò. Ãàéìàã-
÷è÷ÿéè ôÿñèëÿñè áîò. – áèð ÷îõ çÿùÿðëè íþâëÿðè îëàí ÷îõèëëèê, éà áèðèëëèê îòëàð. ÃÀÉÌÀÃËÀÍÌÀ “Ãàéìàãëàíìàã”äàí ô.èñ. ÃÀÉÌÀÃËÀÍÌÀà 1 ô. Ãàéìàã òóòìàã, ãàéìàã áàüëàìàã, öç òóòìàã. Ñöäöí öçö ãàéìàãëàíäû. ÃÀÉÍÀÄÛËÌÀ “Ãàéíàäûëìàã”äàí ô.èñ. ÃÀÉÍÀÄÛËÌÀà “Ãàéíàòìàã”äàí ìÿúù. Àõøàìà éàõûí áöòöí åâëÿðäÿ ñöôðÿëÿð ñàëûíàð, ñàìîâàð ãàéíàäûëàðäû. Ù.Ñàðàáñêè. ÃÀÉÍÀÄÛËÌÛØ á à õ ãàéíàíìûø. ÃÀÉÍÀà 1
éåð; ìÿíáÿ. Áó äÿðÿ áàøäàí-áàøà ñó ãàéíàüû èäè. À.Øàèã. “Ìÿðúàí ñóéó” ãàéíàüûí; Åëëÿð ñÿíèí îéíàüûí; Íÿ ýþçÿëäèð éàíàüûí; Ýÿëèí êèìè áàõàí Êöð! ß.Úàâàä. Ãàéíàãäàí áóëàí- äûðàí åëÿ áóëàíäûðäû êè; Ñóéóìóç äóðóëìàäû. Á.Âàùàáçàäÿ. // Éåðäÿí ãàéíàéûá ÷ûõàí áó- ëàã, ÷åøìÿ âÿ ñ. Àüáóëàã êÿíäèíèí àøàüû ñÿì- òèíäÿ, éàøûë ìåøÿëèéèí è÷èíäÿ ãàéíàéàí Òóðøñó ãàéíàüû ùàìûíûí äèããÿòèíè úÿëá åòìÿéÿ áàø- ëàäû. Ñ.Ðÿùèìîâ. Àëìàëû, àðìóäëó áó áàüëàð ñÿíèí; Ñÿàäÿò ãàéíàãëû áóëàãëàð ñÿíèí. Øÿù- ðèéàð. // ìÿú. Ìÿíáÿ, ìÿíøÿ ìÿíàñûíäà. Ñÿí þéëÿ çèéà ãàéíàüûñàí, åé ýþçÿë àôÿò; Éàíäûãúà î ùöñíöí øàìû, ïÿðâàíÿ ýöëöìñÿð. À.Øàèã. ÃÀÉÍÀà 2
(ãàéíàã îëóá) áèòèøÿí éåð. 2. Ìåòàë ùèññÿëÿðèí àðàëàðûíà ÿðýèí ìåòàë òþêìÿê éîëó èëÿ îíëàðû áèðëÿøäèðìÿ, áèòèøäèðìÿ öñóëó. Áîðóíóí ùèññÿëÿðè áèð-áèðèíÿ ãàéíàã åäèëäèêäÿ ìÿëóì îëäó êè, áóíëàðûí áÿçèëÿðè éîëäà çÿäÿëÿíìèøäèð. – Ãîðóéóúó áîðóëàð àäÿòÿí 6-10 ì óçóíëóüóíäà îëóá, áèð-áèðè èëÿ ãàéíàã âàñèòÿñèëÿ áèðëÿøäèðèëèð. Ãóëèéåâ. ÃÀÉÍÀÃ 3
ýÿëè, úàéíàã. Î íåúÿ ãóø èäè, ãàéàäà ñÿêÿð; Ãàéíàüû íåøòÿðäèð, ãàíûìû òþêÿð. Õÿñòÿ Ãàñûì. 2. ìÿú. ßë, ïÿíúÿ, ÷ÿíý, úàéíàã. Ìÿí îíó åëÿ ÿëèìÿ äîëàéàðàì êè, þìðö îëàíû ãàéíà- üûìäàí ãóðòàðà áèëìÿç. ß.Ùàãâåðäèéåâ. 82 ÃÀÉÛÒÌÀÇ ÃÀÉÍÀà ÃÀÉÍÀÃ×Û èñ. õöñ. Ãàéíàã èøèëÿ ìÿøüóë îëàí ôÿùëÿ (á à õ ãàéíàã 2 ). Áóðóãäà êÿìÿð åíäèðèëÿðêÿí, áîðóëàðû åéíè çàìàíäà èêè ãàé- íàã÷û ãàéíàãëàéûð. Ãóëèéåâ. ÃÀÉÍÀÃ×ÛËÛà èñ. Ãàéíàã÷ûíûí èøè, èõ- òèñàñû. ÃÀÉÍÀÃËÀÌÀ “Ãàéíàãëàìàã”äàí ô.èñ. ÃÀÉÍÀÃËÀÌÀà 1 ô. òåõ. Ãàéíàã åòìÿê, ãàéíàã åäèá áèòèøäèðìÿê, ãàéíàã âåðìÿê (á à õ ãàéíàã 2 ). Áîðóëàðû ãàéíàãëàìàã. – [Éóñèô:] Êàðêàñëàðû ãóðàøäûðäûã, áèð íå÷ÿ ñààòà áöòöí ìÿðòÿáÿ ùàçûð îëäó. Áó ñààò åëåê- òðèêëÿ ãàéíàãëàéûðëàð. Ñ.Ðÿùìàí. ÃÀÉÍÀÃËÀÌÀà 2 ô. Ãàéíàüûíà êå÷èðìÿê, ïÿíúÿñèíÿ êå÷èðìÿê. ÃÀÉÍÀÃËÀÍÄÛÐÛËÌÀà ìÿúù. òåõ. Ãàé- íàã åäèëìÿê, ãàéíàã åäèëèá áèòèøäèðèëìÿê. 1923-úö èëäÿ èëê äÿôÿ îëàðàã ãàçûìà áàëòà- ëàðû ñÿðò õÿëèòÿëÿðëÿ ãàéíàãëàíäûðûëìàüà áàø- ëàíäû. Ãóëèéåâ. ÃÀÉÍÀÃËÀÍÌÀ 1 “Ãàéíàãëàíìàã 1 ”äàí
ô.èñ. ÃÀÉÍÀÃËÀÍÌÀ 2 “Ãàéíàãëàíìàã 2 ”äàí
ô.èñ. ÃÀÉÍÀÃËÀÍÌÀÃ 1 ô. òåõ. Ãàéíàã òóò- ìàã, ãàéíàã îëóá áèðëÿøìÿê, áèòèøìÿê (á à õ ãàéíàã
2 ). ÃÀÉÍÀÃËÀÍÌÀà 2 ô. Ãàéíàüà êå÷èðèë- ìÿê, ïÿíúÿéÿ êå÷èðèëìÿê (á à õ ãàéíàã 3 ). ÃÀÉÍÀÃËÛ ñèô. õöñ. Ãàéíàüû îëàí, ãàé- íàãëà áèòèøäèðèëìèø. ÃÀÉÍÀÌÀ
1. “Ãàéíàìàã”äàí ô.èñ. Ñóéóí ãàéíàìà äÿðÿúÿñè. 2. èñ. Áóëàã, ÷åøìÿ. Î àüàúëàð, î äàäëû ãàé- íàìà äà; Ýöíäÿí àç ãàëäû ãîâðóëóá ñîëñóí. À.Ñÿùùÿò. ◊ Ãàéíàìà íþãòÿñè ôèç. – áèð úèñìèí áèð ùàëäàí áàøãà ùàëà (ìÿñÿëÿí, ñóéóí ãàéíàéà- ðàã áóõàð ùàëûíà) êå÷ìÿñè ö÷öí ëàçûì îëàí ùÿðàðÿò ùÿääè. ÃÀÉÍÀÌÀÃ
ô. 1. Áÿðê ãûçäûðûëìàã, éà ãûçìàã íÿòèúÿñèíäÿ áóõàðëàíàðàã ïûããûëäà- ìàã, ïàããûëäàìàã, ãÿëÿéàí åòìÿê, êþïöê- ëÿíìÿê (ìàéåëÿð ùàããûíäà). Ñó ãàéíàéûð. Ìöõòÿëèô ìàéåëÿð ìöõòÿëèô òåìïåðàòóðäà ãàé- íàéûð. // È÷èíäÿ ìàéå, õþðÿê ãàéíàéàí ãàá ùàããûíäà. Ãàçàí ãàéíàéûð. ×àéäàí ãàéíà- éûð. – Ñàìîâàð åëÿ øèääÿòëÿ ãàéíàéûð êè, ýóéà áó ñààò ùÿðÿêÿò åäÿúÿê. Ú.Ìÿììÿäãóëóçàäÿ. 2. Øèøèá ãàáàðìàã, òóðøóéóá ãàáàðìàã, ãûú- ãûðìàã. Öçöì øèðÿñè ãàéíàìàüà áàøëàäû. 3. ìÿú. Éåðäÿí øèääÿòëÿ ÷ûõûá ãàáàðìàã, ôûøãûðìàã, êþïöêëÿíìÿê, àõìàã. ×åøìÿ éåð- äÿí ãàéíàéûá àõûð. – Áóðàäàí ìÿí ýþðöðÿì ÷åøìÿëÿðè ãàéíàìàäà. À.Ñÿùùÿò. Åé îüëóì, þçöí äÿ áó ãàáàã òÿðÿôäÿ, ãàéíàéàí áóëàã- äàí ñÿðèí ñó è÷ÿðñÿí. Ñ.Ðÿùèìîâ. 4. ìÿú. Èíòèçàìñûç áèð ñóðÿòäÿ ùÿðÿêÿò åäÿí ñàéñûç-ùåñàáñûç àäàì âÿ éà ùåéâàí, ùÿøÿðàò âÿ ñ. êöòëÿñè ùàããûíäà. Êö÷ÿëÿð àäàìëà ãàé- íàéûð. – Éåíÿ ìÿí êå÷èðÿì êö÷ÿëÿðèíäÿí; Éåíÿ ãàéíàéûðñàí, ãîúàìàí øÿùÿð. Ñ.Âóðüóí. 5. ìÿú. Áèð øåéèí ÷îõ ýöúëö, øèääÿòëè, úîø- ãóí òÿçàùöðöíö èôàäÿ åäèð. Îíóí ñîëüóí éà- íàãëàðûíäà ãÿðèáÿ áèð ãûçàðòû, ýþçëÿðèíäÿ èñÿ êÿñêèí ïàðûëòû ãàéíàéûðäû. ß.ßáöëùÿñÿí. Ãîúà ÿõèíèí ñèíÿñè èñÿ ñàíêè òöêÿíìÿç áèð áóëàãäû, î äàèìà ãàéíàéûð.. ß.Ìÿììÿäõàíëû. 6. ìÿú. Äàèì ùÿðÿêÿòäÿ îëìàã, áèð àí ðà- ùàò îëìàìàã. Áó àäàìûí áèð äÿãèãÿ ðàùàò- ëûüû éîõäóð, äàèì ãàéíàéûð. // ìÿú. Äàëüà- ëàíìàã, úîøìàã, êþïöêëÿíìÿê, ãàáàðìàã. Äÿíèç ãàéíàéûð. ◊ Ãàéíàéûá-ãàðûøìàã (ãîâóøìàã) – èñè- íèøìÿê, öíñ òóòìàã, éàõûíëàøìàã, äîñòëàø- ìàã. Î, àäàìëà ãàéíàéûá-ãàðûøàí äåéèë. – Ìÿí áöòöí ãàíûì âÿ ðóùóìëà ãàéíàéûá ñèçÿ ãàðûøìûøàì. Ì.Ñ.Îðäóáàäè. [Ãÿùðÿìàí] íÿ ãÿäÿð ãàéüû ÷ÿêñÿ, òåõíèêóìóí èøè èëÿ ãàé- íàéûá-ãîâóøñà, éåíÿ áàëàúà Ñàáèðè óíóäà áèë- ìèðäè. Ñ.Ðÿùèìîâ. ÃÀÉÍÀÍÌÛØ ñèô. Ãàéíàìà äÿðÿúÿñèíÿ ÷àòäûðûëìûø, ãàéíàìà äÿðÿúÿñèíÿ ÷àòàíà ãÿ- äÿð ãûçäûðûëìûø. // Ãàéíàð ñóäà áèøèðèëìèø. Ãàéíàíìûø ÿò. – [Ýöëëè õàíûì:] Áàõ, áó ãàé- íàíìûø ñóäó. Ãàáëàðûíûçû äîëäóðóí. ßéÿð áàøãà áîø ãàáûíûç âàðñà, òåç ýÿòèðèí ýÿëèí, ñèçè ýþçëÿéèðÿì. È.Øûõëû. ÃÀÉÍÀÐ
ñèô. 1. Ãàéíàìà ùàëûíäà îëàí; éàíäûðûúû, ÷îõ éöêñÿê ùÿðàðÿòëè; äàü, áöðéàí. Ãàéíàð ñó. Ãàéíàð ÷àé. ×èé òÿðÿâÿçè âÿ ìåé- âÿíè õþðÿéÿ ñàëìàäàí ÿââÿë, éàõøû éóìàã âÿ öñòöíÿ ãàéíàð ñó òþêìÿê ëàçûìäûð. – Ñàáóí çàâîäóíäà èøëÿéÿí [Êÿðèì õàí Àçàäèíèí] àòàñû ãàéíàð ñàáóí ãàçàíûíà äöøöá ùÿëàê îë- äóüó çàìàí îíóí àëòû éàøû âàðäû. Ì.Èáðàùèìîâ. Áó çàìàí ãûç ãàéíàð ñàìîâàðû ýÿòèðèá ñöô- ðÿéÿ ãîéóá, ÷àé äÿìëÿéèá, ëÿá-ëÿá ñòÿêàíëàðà ÷àé òþêÿðÿê ãîíàãëàðûí ãàáàüûíà ãîéóð. 83 ÃÀÉÍÀÃ×Û ÃÀÉÍÀÐ Ù.Ñàðàáñêè. // ×îõ èñòè, ùÿðàðÿòëè, ãûçüûí, ãûç- ìàð. ßñÿí éåëëÿð, ÿòèð ñà÷ûð áèçèì ãàéíàð ÷þë- ëÿðÿ. Ñ.Âóðüóí. Éàé ýöíÿøè î ýöí ãàéíàð áèð îúàüû àíäûðûðäû. Ì.Äèëáàçè. 2. ìÿú. Îäëó-àëîâëó, úàíëû, åùòèðàñëû. Áàëàúà Ñàáèð áèð àí ôèêðÿ ýåäèð, ñîíðà äþíöá ãàé- íàð ýþçëÿðè èëÿ àòàñûíà áàõûðäû. Ñ.Ðÿùèìîâ. 3. ìÿú. Úîøãóí, ãûçüûí. Ñÿíÿò íÿäèð? Î, ùÿéàòûí ãàéíàð àõàí ÷åøìÿñèäèð. Ñ.Âóðüóí. Åëäÿí åëÿ, þëêÿäÿí þëêÿéÿ ýÿçäè àäû; Äîëó, ãàéíàð áèð ùÿéàò éàøàäû. Ð.Ðçà. 4. Ãàéíàéàí, ôûøãûðàí, ãàéíàéûá ÷ûõàí. Ëà- êèí áÿçÿí ÷ûõàð, ùöíäöð, ãàðëû äàü; Àëòûíäàí äà ÷îõ èñòè ãàéíàð áóëàã. À.Ñÿùùÿò. Éåíÿ äÿ éàìéàøûë ýåéèíèð äàüëàð; Ýþç êèìè äóðóëóð ãàéíàð áóëàãëàð. Ñ.Âóðüóí. ãàéíàð-ãàéíàð çÿðô Ãàéíàð ùàëäà, ÷îõ èñòè ùàëäà. ×àéû ãàéíàð-ãàéíàð è÷ìÿê. ÃÀÉÍÀÐËÛà èñ. 1. Ãàéíàð øåéèí ùàëû (á à õ ãàéíàð 1-úè ìÿíàäà). 2. ìÿú. Ãûçüûí ôÿàëèééÿò, èøäÿ ñöðÿò, àêòèâ- ëèê, úîøãóíëóã. Ùÿìèí áó ãàéíàðëûã Øåùëèäÿ äÿðçëÿðèí ÷îõëóüóíäàí äåéèë, ïàéûçûí íÿìèø- ëèéèíäÿí, ãûøûí òåç ýÿëÿúÿéè ãîðõóñóíäàí èäè. Ñ.Ðÿùèìîâ. ÃÀÉÍÀØÌÀ “Ãàéíàøìàã”äàí ô.èñ. Ãÿ- ñÿáÿ éåíè áèð ãàéíàøìà âÿ øÿíëèê ùèññ åäèðäè. – Áèðäÿí úàìààò è÷èíÿ ãàéíàøìà äöøäö. Ìèð Úÿëàë. ÃÀÉÍÀØÌÀà ô. 1. Á à õ ãàéíàìàã 4-úö ìÿíàäà. Êèøèëÿð, þâðÿòëÿð, óøàãëàð .. ãàðûøãà êèìè ãàéíàøûðëàð. Ú.Ìÿììÿäãóëóçàäÿ. Àäàìëàð ñòàíñèéàäà ãàéíàøûðäûëàð. À.Øàèã. [Ïèðè áàáà âÿ ãûçëàð] áèð áàøãà ïÿòÿéÿ ÷àò- äûãäà ýþðäöëÿð êè, áóðàíûí àðûëàðû ïÿòÿéèí àü- çûíäà ãàðûøãà êèìè ãàéíàøûðëàð. Ñ.Ñ.Àõóíäîâ. 2. Ùÿðÿêÿò åòìÿê, òÿðïÿøìÿê, áèð-áèðèíÿ ãàðûøìàã. Äàüëàðûí áàøûíäà áóëóä ãàéíàø- ìàüûíà áàõìàéàðàã, ùàâà èñòè èäè. ×ÿìÿí- çÿìèíëè. Äîüðóäàí äà éóõàðûäà ãÿðèáÿ áèð ìÿíçÿðÿ âàð èäè; äàüëàðûí çèðâÿñèíäÿ áóëóä- ëàð ãàéíàøûð. Ì.Ùöñåéí. 3. Á à õ ãàéíàìàã 6-úû ìÿíàäà. ÃÀÉÍÀÒÄÛÐÌÀ “Ãàéíàòäûðìàã”äàí ô.èñ. ÃÀÉÍÀÒÄÛÐÌÀà èúá. Ãàéíàòìà èøè ýþð- äöðìÿê. ÃÀÉÍÀÒÌÀ
1. “Ãàéíàòìàã”äàí ô.èñ. 2. ñèô. Ãàéíàäûëìûø, ãàéíàäûëàðàã áèøèðèë- ìèø. Ãàéíàòìà ùÿäèê. ÃÀÉÍÀÒÌÀà ô. 1. Áèð ìàéåíè îä öñòöí- äÿ ãàéíàìà äÿðÿúÿñèíÿ ÷àòäûðìàã, ãàéíàìà äÿðÿúÿñèíÿ ÷àòûíúàéà ãÿäÿð ãûçäûðìàã. Ñöäö ãàéíàòìàã. Ñóéó çÿðÿðñèçëÿøäèðìÿêäÿí þòðö ÿí ñàäÿ âÿ ÿí ÿëâåðèøëè öñóë îíó ãàéíàòìàã- äûð. // È÷ÿðèñèíäÿ ìàéå ãàéíàäûëàí ãàá ùàã- ãûíäà. Ñàìîâàðû ãàéíàò. ×àéíèêè ãàéíàäûá äàøäûðìàã. – Éåòÿð ñàìîâàðû ãàéíàäûá ýÿ- òèðäè. Ãàíòÿìèð. Óøàã, îòàüû òÿìèçëÿìÿêäÿ âÿ úèùàçëàðû ãàéíàäûá éåðèíÿ ãîéìàãäà îëàí àíàñûíûí ÿòÿéèíäÿí òóòóá äàðòûð.. Ì.Èáðàùèìîâ. 2. Áèð øåéè ãàéíàð ñóéóí è÷èíäÿ áèøèðìÿê, éàõóä ãàéíàð ñóéóí è÷èíäÿ ñàõëàìàã. Áîé- ìàäÿðÿíè ãàéíàäûá ñóéóíó øöøÿéÿ òþêäöëÿð. Ïàëòàðëàðû éóìàãäàí ÿââÿë ãàéíàòìàã. // õöñ. Ìåòàëäàí äöçÿëäèëìèø úÿððàùëûã âÿ áàøãà òèáá àëÿòëÿðèíè èøëÿòìÿäÿí ãàáàã îä öñòöíäÿ ãàé- íàð ñóéóí è÷ÿðèñèíäÿ ñàõëàéûá ìèêðîáñóçëàø- äûðìàã. 3. õöñ. Ìåòàë ïàð÷àëàðûíû ãûçàðäàðàã áèð- áèðèíÿ éàïûøäûðìàã, úàëàìàã, áèòèøäèðìÿê. Áàëòàíûí êöïöíö äÿìèð÷è êöðÿäÿ ãàéíàäûá àüçû èëÿ áèòèøäèðäè. ÃÀÉÐÛËÌÀ
“Ãàéðûëìàã”äàí ô.èñ. ÃÀÉÐÛËÌÀà ìÿúù. 1. Åìàë îëóíìàã, ùàçûðëàíìàã, äöçÿëäèëìÿê. Ùåéêÿë òóíúäàí ãàéðûëìûøäûð. Ãàçàí ìèñäÿí ãàéðûëìûøäûð. 2. Áèíà åäèëìÿê, òÿñèñ åäèëìÿê, èíøà îëóí- ìàã, ãóðóëìàã, òèêèëìÿê. Áó êþðïö íÿ çàìàí ãàéðûëìûøäûð? 3. Òÿìèð îëóíìàã, éàìàíìàã. Àéàããàáûíû ãàéðûëìàüà âåðìÿê. ÃÀÉÑÀà á à õ ãàñíàã. ..Ãàéñàüû ÿçÿíäÿ ùàâà âÿ ùÿðàðÿò òîðïàüû èñèäèð, ïàìáûã òåç áèòìÿéÿ áàøëàéûð. ß.Âÿëèéåâ. ÃÀÉÑÀÃËÀÌÀà á à õ ãàñíàãëàìàã. ÃÀÉÑÀÃËÀÍÌÀà á à õ ãàñíàãëàíìàã. ÃÀÉÑÀÃËÀÍÌÛØ á à õ ãàñíàãëàíìûø. Ïàéûç ýöíÿøèíäÿ ïàðûëäàéàí êîòàíëàð ãàéñàã- ëàíìûø ÿêèí éåðèíÿ áàòàðàã, òîðïàüû ëàé-ëàé øóìëàéàðàã óçàãëàøäû. Ì.Ùöñåéí. ÃÀÉÑÀÃËÛ
á à õ ãàñíàãëû. Áîñòàí òÿçÿ, áàü òÿçÿ; Ìàðàë òÿçÿ, äàü òÿçÿ; Ãàéñàãëû éà- ðàì öñòÿ; Éàð ÷ÿêèáäè äàü òÿçÿ. (Áàéàòû). ÃÀÉÑÀÂÀ
èñ. Ãàéñû ãóðóñóíäàí ùàçûð- ëàíàí éåìÿê; ïëîâóí õóðóøëàðûíäàí áèðè. Èòèí ÿáëÿùè ãàéñàâàäàí ïàé óìàð. (Àòà. ñþçö). Ýþé÷ÿíèí ãîíàüà ÷îõäó ùþðìÿòè; Ãàéñàâà, ãàéüàíàã âåðèð ëÿççÿòè; Ïëîâ, äîëìà, êàáàá, 84 ÃÀÉÍÀÐËÛà ÃÀÉÑÀÂÀ ÿìëèéèí ÿòè; Èíñàô åëÿ, òÿê ìîòàëäàí äàíûøìà! Àøûã ßëÿñýÿð. ÃÀÉÑÀÂÀËÛà ñèô. Ãàéñàâà áèøèðìÿê ö÷öí éàðàðëû. ÃÀÉÑÛ
èñ. Úÿíóáäà áèòÿí ùÿìèí àäëû àüà- úûí ñàðû, ÿòëè, ÷ÿéèðäÿêëè øèðèí ìåéâÿñè. Ãàéñû àüàúû. Ãàéñû ìöðÿááÿñè. Ãàéñû áàüû. – Àëëàù- éàð áåø-îí ýèðâÿíêÿ äöéö, êèøìèø, ãàéñû àëäû. Èêè êÿëëÿ ãÿíä ýþòöðäö. È.Øûõëû. ÃÀÉÒÀÜÛ
èñ. ìóñ. ×îõ èòè ñóðÿòäÿ èôà åäè- ëÿí Àçÿðáàéúàí õàëã ðÿãñè âÿ áó ðÿãñèí ùà- âàñû. Êÿíäèð öñòÿ îéíàíàí ðÿãñëÿð ãàéòàüû, òÿê÷àëìà âÿ ñàèðÿäèð. Ù.Ñàðàáñêè. ..Îðêåñòð “Ãàéòàüû” ÷àëäûãäà áèç áó ãàéòàüûíûí ùàâà- ñûíû (ìåëîäèéàñûíû) èëê äÿôÿ åøèòäèéèìèçÿ áàõ- ìàéàðàã, áó ìóñèãèíèí ìàðø âÿ òÿñíèô äåéèë, ìÿùç ãàéòàüû îëäóüóíó äöçýöí ñóðÿòäÿ òÿéèí åäÿ áèëèðèê. ß.Áÿäÿëáÿéëè. ◊ Ãàéòàüû îéíàìàã ìÿú. äàí. – àüðûäàí ãûâðûëìàã, ÷îõ ÿçèééÿò ÷ÿêìÿê. Ýåúÿ ñÿùÿðÿ ãÿäÿð äèø àüðûñûíäàí ãàéòàüû îéíàìûøàì. ÃÀÉÒÀà èñ. Áàü, áÿíä. ◊ Àüçûíûí ãàéòàüû éîõäóð – äàíûøûüûíû áèë- ìÿéÿí, àüçûíà ýÿëÿíè äàíûøàí àäàì ùàããûíäà. ÃÀÉÒÀÍ èñ. Éóìøàã èïëèêäÿí, èïÿêäÿí âÿ ñ.-äÿí ùþðöëìöø áàü, èï. Éóìðó ãàéòàí. Òóôëè ãàéòàíû. – Àüúàõàíûì éàðàäàí áèð î ãÿ- äÿð øèêàéÿò åòìèðäè. Éàðàäàí éóõàðû ãàéòàí èëÿ ìþùêÿì áàüëàíìûø éåðäÿí øèêàéÿò åäèðäè. Ñ.Ñ.Àõóíäîâ. Èíúÿ âÿ ÿëâàí èïÿêäÿí ýöëëÿð âÿ ÷è÷ÿêëÿð òèêèëìèø éàøûë äîíó ýåéäè, ãàáàãäàí èïÿê ãàéòàíëàðëà áàüëàäû. Ì.Ñ.Îðäóáàäè. Áó ìåéäàíäà ìÿí òàíûäûì áàüðû òîíãàë èýèäëÿðè; Àëíûíäàêû èïÿê ãàéòàí ãûðìûçû, àë èýèäëÿðè. Õ.Ðçà.
ÃÀÉÒÀÍËÀÌÀ “Ãàéòàíëàìàã”äàí ô.èñ. ÃÀÉÒÀÍËÀÌÀà ô. 1. Ãàéòàí êå÷èðìÿê, ãàéòàíëà áÿðêèòìÿê (áàüëàìàã). Àéàããàáû- ëàðû ãàéòàíëàìàã. 2. Ïàëòàðûí êÿíàðëàðûíà, ÿòÿéèíÿ âÿ éà òèêèø éåðëÿðèíÿ ãàéòàí ãîéìàã, ãàéòàí èëÿ ÷åâèð- ìÿê. Êå÷ìèøäÿ ãàäûíëàð ïàëòàðëàðûíû ãàéòàí- ëàðäûëàð. ÃÀÉÒÀÍËÀÍÌÀ “Ãàéòàíëàíìàã”äàí ô.èñ. ÃÀÉÒÀÍËÀÍÌÀà ìÿúù. Ãàéòàí êå÷èðèë- ìÿê, ãàéòàíëà áÿðêèäèëìÿê (áàüëàíìàã). ÃÀÉÒÀÍËÀÍÌÛØ ô.ñèô. Ãàéòàí êå÷èðèëìèø, ãàéòàíëà áÿðêèäèëìèø, áàüëàíìûø. Ãàéòàíëàí- ìûø àéàããàáû. Ãàéòàíëàíìûø äÿôòÿð. ÃÀÉÒÀÍËÛ
ñèô. Ãàéòàíû îëàí, ãàéòàíëà áàüëàíàí, ãàéòàíëà áàüëàíìûø. Àëòóí ãàéòàíëû ñààòëàðûí ÿãðÿáëÿðè ÷îõ òÿõèðëÿ ñöðöíöðäö. Ì.Ñ.Îðäóáàäè. Øàìõàë àéàüà äóðóá êÿìÿðèíè äàðàëòäû. Áîüàçû ãàéòàíëû êþéíÿéèíèí ãûðûø- ëàðûíû àðõàéà òÿðÿô éûüäû. È.Øûõëû. ÃÀÉÒÀÐÛÚÛ èñ. õöñ. Èøûã, éà èñòèëèê øöà- ëàðûíû, åëåêòðîìàãíèò äàëüàëàðûíû âÿ ñ.-íè ãàé- òàðìàã (ÿêñ åòäèðìÿê) ö÷öí ãóðüó, úèùàç. ÃÀÉÒÀÐÛËÌÀ “Ãàéòàðûëìàã”äàí ô.èñ. ÃÀÉÒÀÐÛËÌÀà “Ãàéòàðìàã”äàí ìÿúù. Áîðú ùÿëÿ äÿ ãàéòàðûëìàìûøäûð. – ..Áó ýö- çÿøòëÿðèí ìöãàáèëèíäÿ ßìèðÿëìþìèíèí Ãûçûë Àðñëàíëà áàüëàíìûø ÿùäíàìÿíèí ýåðè ãàéòà- ðûëìàñûíû òÿëÿá åäèð. Ì.Ñ.Îðäóáàäè. ÃÀÉÒÀÐÛËÌÀÇ ñèô. 1. Ãàéòàðûëìàéàí, ãàéòàðûëà áèëìÿéÿí. Ãàéòàðûëìàç èòêè. – Äöø- ìÿíèìèç àðõàëàíäû; Ñèëàùûíà, þç ýöúöíÿ; Çîðà òÿñëèì îëàí òîðïàã; Ãàéòàðûëìàç ñþç ýöúöíÿ. Á.Âàùàáçàäÿ. 2. Ýåðè ãàéòàðûëìàëû îëìàéàí, ùÿìèøÿëèê âåðèëÿí. Ãàéòàðûëìàç áîðú. ÃÀÉÒÀÐÛØ èñ. Ãàéòàðìà èøè, ãàéòàðìà, ãàéòàðûëìà. ÃÀÉÒÀÐÌÀ
èñ. 1. “Ãàéòàðìàã”äàí ô.èñ. 2. áîò. ×îõèëëèê ÷ÿìÿí áèòêèñè. 3. Îéóí ùàâàëàðûíäàí áèðèíèí àäû. ÃÀÉÒÀÐÌÀà ô. 1. Àëûíìûø, éàõóä ýþí- äÿðèëìèø áèð øåéè ýåðè âåðìÿê (ýþíäÿðìÿê). Êèòàáû îõóéóá ìÿíÿ ãàéòàð. Áîðúóíó ãàé- òàðìàã.
2. Õàùèøëÿ âÿ éà áàøãà áèð éîë èëÿ áèð éåðÿ ãàéûòìàüà, éàõóä ýåðè äþíìÿéÿ ìÿúáóð åò- ìÿê; ýåðè äþíäÿðìÿê. Éàðû éîëäàí ãàéòàð- ìàã. Ùÿëÿ óçàã ýåòìÿìèøêÿí ãàéòàð! – Ìÿ- øóãÿ ôÿíÿðè àëûá ãóëëóã÷óíó ãàéòàðäû. Ñ.Ðÿ- ùèìîâ.
3. Ðÿää åòìÿê, äÿô åòìÿê, áàøäàí ñîâìàã. Çÿðáÿíè ãàéòàðìàã. Ñþç, úàâàá ãàéòàð- ìàã – þçöíäÿí áþéöéöí äåäèêëÿðèíè âÿ éà ýþñòÿðèøëÿðèíè ãÿáóë åòìÿéÿðÿê, ãàáàúàñûíà ðÿää åòìÿê. [Íÿíÿì ìÿíÿ äåéÿðäè:] Áèç ñÿíè äÿðñÿ ãîéóðóã, ñÿí ôèêèð âåðìèðñÿí, ìîëëàíû àë- äàäûðñàí, îíà úàâàá ãàéòàðûðñàí. Ù.Ñàðàáñêè. ÃÀÇ 1
áþéöê, óçóíáîüàç, ÿòè éåéèëÿí ñó ãóøó. Ãàç ÿòè. Ãàç éóìóðòàñû. – Éåéÿðñÿí ãàç ÿòèíè, ýþ- ðÿðñÿí ëÿççÿòèíè. (Àòà. ñþçö). ßýÿð ìÿøóãÿ ìÿíçóðóíäó, ýåò áèð øàùáàç èñòÿ; Áó ìÿøùóð 85 ÃÀÉÑÀÂÀËÛà ÃÀÇ áèð ìÿñÿëäèð, Ñåééèäà, “Ãàç âóð, ãàçàí äîë- äóð”. Ñ.ß.Øèðâàíè. ◊ Ãàç éåðèøè éåðèìÿê – 1) ãàç êèìè éàí áàñà-áàñà éåðèìÿê; 2) òÿêÿááöðëÿ éåðèìÿê, òÿøÿõõöñëÿ éåðèìÿê. Ãàçäàí àéûã – ÷îõ àéûã, ýþçöà÷ûã âÿ èøèíè áèëÿí àäàì ùàããûíäà. ÃÀÇ 2
áèðè èëÿ ÷îõ çÿèô áàüëû îëàí âÿ ñÿðáÿñò ñóðÿòäÿ ùÿðÿêÿò åäèá ùÿð òÿðÿôè ãàïëàìàüà ãàáèë îëàí ôèçèêè úèñèì, ìàääÿ. Òÿáèè ãàç. Áîüóúó ãàç. – Ìÿäÿíëÿðäÿí, íåôò ãóéóëàðûíäàí ÷ûõàí ãàç- ëàðûí èøëÿíìÿñè íÿòèúÿñèíäÿ ãàç áåíçèíè àëû- íûð.. Ìÿììÿäÿëèéåâ. Éåðäÿí ÷ûõàí ãàçû ãÿ- äèì àäàìëàð èëàùè áèð øåé ùåñàá åäèðäèëÿð. Ì.Ùöñåéí. // Áèíàëàðû ãûçäûðìàã, èøûãëàíäûð- ìàã, éàõóä ìöùÿððèê ãöââÿ êèìè èøëÿòìÿê âÿ ñ. ìÿãñÿäëÿð ö÷öí èñòèôàäÿ åäèëÿí ãàçà âÿ éà áóüàîõøàð ìàääÿëÿðèí öìóìè àäû. Òåàòð ãàçëà èøûãëàíäûðûëûð. Òÿáèè ãàç ÿí óúóç éàíà- úàãäûð. Ãàç ôÿíÿðè. – Ëÿòèôÿ òåç-òÿëÿñèê ãàç ïè- ëÿòÿñèíè éàíäûðäû. Ì.Ùöñåéí. 2. Ìÿäÿäÿí ÷ûõàí ãàçàîõøàð èôðàç. ◊ Ãàçû ãà÷ìàã äàí. – èøè áàø òóòìàäûüûíà ýþðÿ ÿùâàëû ïîçóëìàã, ïÿðò îëìàã, îâãàòû òÿëõ îëìàã. Ìöäèðèí îâãàòû ãàðûøìûøäû; ..Íèúàòûí ãàçû ãà÷ìûøäû. Ìèð Úÿëàë. ÃÀÇ
3 èñ. [ôð.] Éàðûìøÿôôàô èïÿê ïàð÷à. // Áó ïàð÷àäàí òèêèëìèø âÿ éà ãàéðûëìûø. Ãàç þðòö. Ãàç øÿðô. ÃÀÇÀÜÛ 1
ïàëòàð. Ãàçàüû ïàïàã. ÃÀÇÀÜÛ
2 èñ. ìóñ. Àçÿðáàéúàí îéóí ùàâà- ëàðûíäàí áèðè (Àçÿðáàéúàíûí Ãàçàõ øÿùÿðèíèí àäûíäàí). ÃÀÇÀÕ èñ. Ãàçàõûñòàíûí ÿñàñ ÿùàëèñèíè òÿøêèë åäÿí òöðêäèëëè õàëã âÿ áó õàëãà ìÿí- ñóá àäàì. ÃÀÇÀÕÚÀ ñèô. âÿ çÿðô Ãàçàõ äèëèíäÿ. Ãà- çàõúà ãÿçåò. Ãàçàõúà äàíûøìàã. ÃÀÇÀÃ
èñ. 1. Á à õ êàçàê. 2. ×àð Ðóñèéàñûíäà: àéðûúà áèð òÿáÿãÿ òÿø- êèë åäÿí àòëû ãîøóíóí ñöâàðèñè, íÿôÿðè. Øóøà íà÷àëíèêèíèí ãàçàãëàðû Íÿáèíè àõòàðìàüà áàø- ëàäûëàð. “Ãà÷àã Íÿáè”. Øÿáàí ãàïûíû à÷äû. Íå÷ÿ íÿôÿð ïîëèñ ÿìÿëÿñè âÿ ãàçàãëàð äàõèë îë- äóëàð. ß.Ùàãâåðäèéåâ. Ùÿð ýöí êö÷ÿëÿðäÿ îõ êèìè ýþçöìöçÿ áàòàí ãîðîäîâîé âÿ ãàçàã- ëàðäàí ÿñÿð éîõ èäè. À.Øàèã. ÃÀÇÀÃÁÀØÛ èñ. òàð. Ãàçàã çàáèòè, ãàçàã äÿñòÿñèíèí áàø÷ûñû. ÃÀÇÀÃÉÀÍÀ èñ. åòíîãð. ìÿù. Êþùíÿ ìÿè- øÿòäÿ: òîé àäÿòëÿðèíäÿí áèðèíèí àäû. Ýÿëèí àïà- ðàí çàìàí î ìÿùÿëëÿíèí àäàìëàðû ôàéòîíóí ãàáàüûíû êÿñÿðäè. Îíëàð îüëàí àäàìûíäàí õÿëÿò àëìàéûíúà ýÿëèíè àïàðìàüà ãîéìàçäû- ëàð. Áó àäÿòèí àäûíà ãàçàãéàíà äåéÿðäèëÿð. Ù.Ñàðàáñêè. ÃÀÇÀËÀà 1
òÿêàòëû, èêèòÿêÿðëè àðàáà íþâö. Àáøåðîíäà ãà- çàëàã àäëàíàí áèð àðàáà äàéàíìûøäû éîëäà âÿ ßëèìöðñÿë êèøè èëÿ î ãàçàëàüà ìèíìèøäèê.. ß.Ìÿììÿäõàíëû. ÃÀÇÀËÀÃ 2
îò áèòèá, ýöë à÷ûá, éàç ýÿëèá, îõóð ãàçàëàã; Ãûøû ÷ûõàðäûá óøàãëàð, ãà÷ûðëàð ÷àé-÷ÿìÿíÿ. Øÿùðèéàð. ÃÀÇÀËÀÃ×Û èñ. ìÿù. êþùí. 1. Ãàçàëàã ñöðöúöñö, éàõóä ãàçàëàã ñàùèáè. 2. Ãàçàëàã ãàéûðàí óñòà. ÃÀÇÀÌÀÒ
èñ. [ÿñëè èòàë.] Äóñòàãõàíà, ùÿáñõàíà. Ãàçàìàò èñòèäèð, éàòà áèëìèðÿì; Ãû÷ûìäà ãàíäàëàã, ãà÷à áèëìèðÿì. “Ãà÷àã Íÿáè”. Äàü àøûá, äöçÿ ýÿëëÿì; Ñöðìÿ ÷ÿê ýþçÿ, ýÿëëÿì; Éöç èë ãàçàìàò ÷ÿêñÿì; ×ûõúà- üûí ñèçÿ ýÿëëÿì. (Áàéàòû). ÃÀÇÀÌÀÒÛ ñèô. êþùí. Ãàçàìàòà ìÿõñóñ, ìÿùáóñëàðà ìÿõñóñ. [Ñîíãóëó] ÿéíèíäÿ óçóí ãàçàìàòû øèíåë ùÿáñõàíàäàí ÷ûõàðêÿí, èçäè- ùàì áóíóí ìÿüðóðëóüóíà .. òÿÿúúöá åäèðäè. Ù.Ñàðàáñêè. ÃÀÇÀÍ èñ. È÷èíäÿ õþðÿê áèøèðìÿê, ñó ãàé- íàòìàã âÿ ñ. ö÷öí áþéöê ýèðäÿ ìåòàë ãàá. Ìèñ ãàçàí. Àø ãàçàíû. Ãóëïëó ãàçàí. Áóõàð ãàçàíû. – Ãàçàí îëìàéàí éåðäÿ ýöâÿú äÿ ãà- çàíäûð. (Àòà. ñþçö). Îúàã äàøûíûí öñòöíäÿ èðè ãàçàíäàí ïëîâ ãîõóñó ýÿëèðäè. ß.Âÿëèéåâ. Ãàçàí àñìàã – ãàçàíäà õþðÿê áèøèðìÿê. Îõóäóëàð ôàòèùÿ ÿìâàò ö÷öí; Íå÷ÿ ãàçàí àñ- äûëàð õåéðàò ö÷öí. Ñ.ß.Øèðâàíè. ◊ Ãàçàí ãàéíàòìàã – èø äöçÿëòìÿê, òÿ- øÿááöñ åòìÿê, ùàçûðëûã ýþðìÿê, çÿìèí ùà- çûðëàìàã. [Ìÿøÿäè Ïöñòÿ:] Ãîé, ãîíøóìóç Êÿáëÿ Ïàøàíûí éàñûíäàí áàøûì àéûëñûí, ìÿí áèð ãàçàí ãàéíàäàðàì êè. Ù.Ñàðàáñêè. ÃÀÇÀÍÀÎÕØÀÐ á à õ ãàçàíâàðè. Áó àäàìûí ÷îõ ýöëöíú ýþðöíöøö âàðäû. Áàøûíäà 86 ÃÀÇ
ÃÀÇÀÍÀÎÕØÀÐ ãàáëàìà ãàçàíàîõøàð Áóõàðà äÿðèñèíäÿí ãàðà ïàïàã âàð èäè. Ù.Ñàðàáñêè. ÃÀÇÀÍÚ èñ. 1. Ãàçàíûëàí, ÿëäÿ åäèëÿí øåé; ôàéäà, õåéèð. Áóíäàí ùå÷ áèð ãàçàíú éîõäóð. Áóíóí ãàçàíúû íÿäèð? – [Ôàòìà õàíûì:] Ìÿ- íèì àõûð ãàçàíúûì áóäóðìó? Í.Âÿçèðîâ. // Ãÿíèìÿò. Äöíéàäàí õîø êå÷ÿí áèð ýöí àïà- ðàã; Ãàçàíúäûð ýÿíúëèéèí ùÿð õîø íÿüìÿñè. Ñ.Âóðüóí. 2. Èøëÿìÿêëÿ, ÷àëûøìàãëà ÿëäÿ åäèëÿí øåé, íÿòèúÿ, ñÿìÿðÿ. Þç ÿìÿéèíèí ãàçàíúûíû ýþð- ìÿê. Ãàçàíú äàëûñûíúà ýåòìÿê. Ãàçàíúà
÷àòìàã – 1) õåéèð ÿëäÿ åòìÿê, ôàéäà ýþðìÿê. [Àëìàç:] Áó îíóí þç ôàéäàñûäûð. Ùÿì îõóéà- úàã, ùÿì äÿ ãàçàíúà ÷àòàúàãäûð. Ú.Úàááàðëû; 2) ãàçàíìàã, ãàçàíú ÿëäÿ åòìÿê. ßéìÿ ÿéÿð, ìÿíôÿÿò èëÿ ñàòàð; Ïóë ãàçàíàð, éàõøû ãàçàíúà ÷àòàð. À.Ñÿùùÿò. // Ýÿëèð, ìÿäàõèë. [Ùåéäÿð áÿé:] Äåéÿê êè, òîé èñòÿìÿäèí, àõûð ýÿðÿêìÿç êè, ìÿíèì áèð ãàçàíú éîëóì îëà, ÷þðÿê èñòÿ- ìÿçñÿíìè? Ì.Ô.Àõóíäçàäÿ. Àòàáàëà ñþçöíÿ äàâàì åäÿðÿê: – Áèëèðÿì, ìÿíèì àçàúûã ãà- çàíúûì ñÿíè éàõøû éàøàäà áèëìèð, – äåäè. À.Øàèã.
3. Ãîéóëìóø õÿðú èëÿ ÿëäÿ åäèëÿí ýÿëèð àðà- ñûíäàêû ôÿðã; ìÿíôÿÿò. Ìàë ñàòûøûíäàí àëûíàí ãàçàíú. – [Ùàúû Ãàðà:] Áåø éöç ìàíàò íàüä ïóë âåðÿñÿí, ôàéäàñûíäàí, ãàçàíúûíäàí ÿë ÷ÿ- êÿñÿí, ìàéàí äà ÿëèíÿ ýÿëìÿéÿ, áó ùàðàäà ýþðöëöáäöð? Ì.Ô.Àõóíäçàäÿ. ÃÀÇÀÍÚËÛ ñèô. Ýÿëèðëè, ìÿäàõèëëè, ôàéäàëû, èñòèôàäÿëè, ìÿíôÿÿòëè. Ãàçàíúëû èø. – Êåéêàâó- ñóí äèí õàäèìëÿðèíÿ ìöíàñèáÿòè äÿ ãÿðèáÿäèð. Î, äèí õàäèìè îëìàüû ÿí ôàéäàëû, ÿí õåéèðëè âÿ ÿí ãàçàíúëû ñÿíÿò ùåñàá åäèð. “Ãàáóñíàìÿ”. ÃÀÇÀÍÚÑÛÇ ñèô. Ãàçàíúû, ýÿëèðè îëìàéàí; ýÿëèðñèç, ôàéäàñûç. ÃÀÇÀÍ×À
êè÷. Áàëàúà ãàçàí, éöíýöë ãà- çàí. Ñÿëèì .. éàíàøû èêè ãàðà äàø ãîéóá, ãà- çàí÷àíû îíëàðûí öñòöíäÿ àñìûøäû. Ì.Ùöñåéí. Ãàçàí÷àëàð äàíãûëäàäû, ãàøûãëàð úèíýèëäÿäè, ùÿðÿ áèð òÿðÿôÿ ñÿïÿëÿíèá àøïàçäàí àëäûãëàðû õþðÿéè éåìÿéÿ áàøëàäûëàð. È.Øûõëû. ÃÀÇÀÍ×Û èñ. 1. Ìèñ âÿ éà áàøãà ìåòàë- äàí ãàçàí ãàéûðàí óñòà. 2. Áóõàð ãàçàíëàðûíû ãóðàí óñòà. 3. Áóõàð ãàçàíëàðûíû ãûçäûðàí âÿ îíà ãóë- ëóã åäÿí ôÿùëÿ. ÃÀÇÀÍ×ÛËÛà èñ. Ãàçàí÷û ñÿíÿòè, ïåøÿñè. ÃÀÇÀÍÄÛÐÌÀ “Ãàçàíäûðìàã”äàí ô.èñ. ÃÀÇÀÍÄÛÐÌÀà ô. Ãàçàíìàñûíà, ÿëäÿ åò- ìÿñèíÿ, ÷àòìàñûíà ñÿáÿá îëìàã, âàñèòÿ îë- ìàã, êþìÿê åòìÿê, íàèë åòìÿê. Ñèç ìÿíÿ þìðöìäÿ [ýþðÿ] áèëìÿéÿúÿéèì áèð ñÿàäÿòè ãàçàíäûðäûíûç. Ì.Ñ.Îðäóáàäè. ÃÀÇÀÍÕÀÍÀ èñ. õöñ. Áóõàð ãàçàíëàðûíûí îëäóüó áèíà, éåð. [Ñàëàìîâ:] Àäÿ, .. ãàçàí- õàíàäàí äöíÿí ÷ûõìûøñàí, ãàçàìàòäàí áó ýöí ãà÷ìûøñàí, ñÿí äÿ ìÿíÿ êÿëÿê ýÿëèðñÿí! Ú.Úàááàðëû. [Ãÿùðÿìàí:] Ìÿí èñòÿéèðÿì, áè- çèì ìÿêòÿáèí òàõòàïóøóíäàí áàøëàìûø ãàçàí- õàíàñûíà ãÿäÿð ùÿð øåéè âÿ èøè þç éåðèíäÿ îë- ñóí. Ñ.Ðÿùèìîâ. ÃÀÇÀÍÛËÌÀ “Ãàçàíûëìàã”äàí ô.èñ. ÃÀÇÀÍÛËÌÀà ìÿúù. ßëäÿ åäèëìÿê. Áèëèê âÿ ìÿëóìàò ÷îõ ÿìÿê íÿòèúÿñèíäÿ ãàçàíûëûð. – [Ãÿòèáÿ Ùöñàìÿääèíÿ:] ßçèç äîñòóì, ùÿéàòäà ñû÷ðàìàã ãîðõóëó áèð úÿñàðÿòäèð. Ìÿðòÿáÿëÿð òÿäðèúè áèð ñóðÿòäÿ ãàçàíûëûð. Ì.Ñ.Îðäóáàäè. ÃÀÇÀÍÛËÌÛØ ô.ñèô. ßëäÿ åäèëìèø. [Ëà÷ûí áÿé:] Òàíûéûðàì, éàõøû òàíûéûðàì.. Òàìàì þìöðëÿðèíäÿ áèð ýöí-ýåúÿ ùàëàë çÿùìÿò èëÿ ãàçàíûëìûø òèêÿ éåìÿéèáëÿð.. Í.Âÿçèðîâ. [Êöðä ßùìÿä:] Ìÿðäèìàçàð÷ûëûãëà ãàçàíûëìûø áèð ÷þðÿéè éåéèá òîõ îëìàãäàíñà, àúûíäàí þëìÿê éàõøûäûð. Ì.Èáðàùèìîâ. ÃÀÇÀÍÌÀ
“Ãàçàíìàã”äàí ô.èñ. ÃÀÇÀÍÌÀÃ
ô. 1. Èøëÿìÿêëÿ, ÷àëûøìàãëà ÿëäÿ åòìÿê. Êÿðáÿëàéû Ìÿììÿäÿëè èêè èë éà- ðûìäûð êè, ãöðáÿòÿ ÷ûõûá, àç-÷îõ ÷þðÿê ïóëó ãàçàíñûí. Ú.Ìÿììÿäãóëóçàäÿ. // Ôàéäà ýþ- òöðìÿê, óäìàã. Îéóíó êèì ãàçàíäû? 2. Ãàçàíú ÿëäÿ åòìÿê, ãàçàíú ýþòöðìÿê. [Ñÿëèìè:] Àüàéè-Ùèêìÿò Èñôàùàíè, Òåùðàíäà îòóðìóøñóíóç, òèúàðÿò êîíòîðëàðûíûç èøëÿéèð, .. éöç ìèí òöìÿíëÿðëÿ ãàçàíûðñûíûç. Ì.Èáðàùèìîâ. 3. Öìóìèééÿòëÿ, ÿëäÿ åòìÿê, íàèë îëìàã. Ùþðìÿò ãàçàíìàã. Ìöâÿôôÿãèééÿò ãàçàí- ìàã. – [Ôèðèäóí] òåç áèð çàìàíäà äàðöëôöíóí òÿëÿáÿëÿðè àðàñûíäà þçöíÿ ùþðìÿò âÿ ìÿùÿá- áÿò ãàçàíìûøäû. Ì.Èáðàùèìîâ. Òàïäûã ãàç- ìà÷ûëàð àðàñûíäà þç ìåùðèáàí÷ûëûüû èëÿ øþù- ðÿò ãàçàíìûø ìÿøùóð áèð óñòà èäè. Ì.Ùöñåéí. // Éèéÿëÿíìÿê, ñàùèá îëìàã. Åëìö öðôàí ãà- çàíìàüà ýåòäèéè éåðäÿ; ßñèð îëäó, àøûã îëäó áèð ãóìðàë ãûçà. ß.Úàâàä. ÃÀÇÀÍÒßÌÈÇËßÉßÍ èñ. âÿ ñèô. õöñ. Çàâîä âÿ ñ. ñÿíàéå ìöÿññèñÿëÿðèíäÿ áóõàð 87 ÃÀÇÀÍÚ
ÃÀÇÀÍÒßÌÈÇËßÉßÍ ãàçàíëàðûíû òÿìèçëÿéÿí. Ôàéòîí äà èíäè áèð ÿòÿê ïóë èñòÿéèð, – äåéÿ ãàçàíòÿìèçëÿéÿí ßùìÿä äîíãóëäàíäû. Ú.Úàááàðëû. ÃÀÇÀÍÂÀÐÈ ñèô. Øÿêèëúÿ, ýþðöíöøúÿ ãà- çàíà îõøàéàí; ãàçàí êèìè. Áÿëêÿ Ìöãèì áÿé Úàâàíøèð þç äþøöà÷ûã êîñòéóìóíó ýåéÿéäè, áàøûíà ãàçàíâàðè ïàïàãëàðäàí áèðèíè ãîéàéäû, ÿëèíÿ äÿ õàíûìûí øÿùÿðäÿí ýÿòèðäèéè öñòö çÿðëÿ èøëÿíìèø ÷ÿëèéè ýþòöðÿéäè. Ñ.Ðÿùèìîâ. ÃÀÇÀÉÀÜÛ èñ. áîò. ßñàñÿí èñòè þëêÿëÿðäÿ éåòèøÿí âÿ àçàúûã êÿðÿâèç ãîõóñóíà ìàëèê îëàí éåéèëÿí áèð áèòêè. Íÿñèá äàéû þçöíäÿí èðè îëàí ãûçëàðäàí ýåðè ãàëìàìàüà ÷àëûøûð, áû÷à- üûíû ÷ûõàðäûá ýàù òàõûëûí è÷èíäÿ ãàçàéàüû äÿ- ðÿð, ýàù éîë êÿíàðûíäàêû èëàíîòóíó éîëàð, ýàù äà éåìëèê éåéÿðäè. È.Øûõëû. ÃÀÇÄÛÐÛËÌÀ “Ãàçäûðûëìàã”äàí ô.èñ. ÃÀÇÄÛÐÛËÌÀà “Ãàçäûðìàã”äàí ìÿúù. ÃÀÇÄÛÐÌÀ “Ãàçäûðìàã”äàí ô.èñ. ÃÀÇÄÛÐÌÀà èúá. 1. Ãàçìà èøè ýþðäöð- ìÿê. Ãóéó ãàçäûðìàã. Àðõ ãàçäûðìàã. 2. Ïîëàä ãÿëÿì âÿ ñ. èëÿ òàõòà, ìåòàë, äàø âÿ ñ. öçÿðèíäÿ íàõûø, îéóã à÷äûðìàã, ùÿêê åòäèð- ìÿê. Öçöéöí öçÿðèíäÿ þç àäûíû ãàçäûðìàã. ÃÀÇÅË èñ. [ðóñ.] Éöê àâòîìîáèëëÿðèíèí áèð íþâö. ÃÀÇÙÎËÄÅÐ èñ. [èíý.] òåõ. Ãàçëàðû òîï- ëàéûá ñàõëàìàã ö÷öí ýöëëÿéÿîõøàð àíáàð. ÃÀÇÛ èñ. [ÿð. ãàçè] Ìöñÿëìàíëàðäà äèíè ìÿùêÿìÿ èøëÿðèíÿ áàõàí ðóùàíè, øÿðèÿò ùà- êèìè. Ãàçûéà éàëíûç ýåäÿí ðàçû ýÿëÿð. (Àòà. ñþçö). Øÿáàí ýåäèá ãàçûäàí òÿâÿããå åòäè êè, îíó áèð íþâ Ìÿøÿäè Ìÿììÿä Âÿëè èëÿ áàðûø- äûðñûí. ß.Ùàãâåðäèéåâ. ÃÀÇÛÚÛ
ñèô. âÿ èñ. 1. Ãàçàí, éåðãàçàí. Ãàçûúû ìàøûí. 2. Ùÿêê åäÿí, íàõûøà÷àí, îéàí, îéóúó. ÃÀÇÛÕÀÍÀ
èñ. [ÿð. ãàçè âÿ ôàðñ. ...õàíÿ] Ãàçû äèâàíõàíàñû, øÿðèÿò ìÿùêÿìÿñè. [Øà- ìàìà õàíûì:] ßýÿð ñèç èñòÿéèðñèç, ìÿí áó ñààò þçöì ýåäèì ãàçûõàíàéà. Í.Âÿçèðîâ. ÃÀÇÛÃ ñèô. Ãàçûëìûø, ÷óõóð. Ãàçûã éåð. ãàçûã-ãàçûã 1) çÿðô Ãàçûã-ãàçûã åòìÿê. Òÿïÿíèí áèð ñàæûí ýåíèøëèéèíäÿ éåðè ãàçûã-ãàçûã îëìóøäó. Ù.Íÿçÿðëè; 2) ñèô. á à õ ãàçûã. Ãà- çûã-ãàçûã éåðëÿð. ÃÀÇÛÃÓÌÓÃ èñ. Äàüûñòàí õàëãëàðûíäàí áèðèíèí àäû âÿ áó õàëãà ìÿíñóá àäàì. ÃÀÇÛËÛÃ
èñ. äèí. Ãàçûíûí èøè, âÿçèôÿñè. ÃÀÇÛËÌÀ
“Ãàçûëìàã”äàí (1-úè ìÿíàäà) ô.èñ.
ÃÀÇÛËÌÀà 1. “Ãàçìàã”äàí ìÿúù. Òÿòèë áàøëàíàíäàí áèð íå÷ÿ ýöí ÿââÿë ãàçûëûá ãóð- òàðìûø òÿçÿ ãóéó ùÿëÿ äÿ ôîíòàí âóðóðäó. Ì.Ùöñåéí. 2. Íÿãø åäèëìÿê, ùÿêê åäèëìÿê. Ãûçûë ñóéó èëÿ öñòöíÿ úÿëè õÿòëÿð ãàçûëìûø. À.Ñÿùùÿò. Ñîëà âÿ ñàüà à÷ûëàí ãàïûëàðûí éàíûíäà ëàëÿ êèìè, äèâàðà ãàçûëìûø äþðäêöíúëö èøëÿìÿëÿð âàðäû. Ì.Èáðàùèìîâ. ÃÀÇÛÌÀ “Ãàçûìàã”äàí ô.èñ. ÃÀÇÛÌÀà ô. 1. Êÿñêèí áèð àëÿòëÿ áèð øåéèí ñÿòùèíäÿêè øåéè ãîïàðìàã, ãàøûéûá ÷ûõàðòìàã. Ãàçûéûá òÿìèçëÿìÿê. Òàõòàíû áû÷àãëà ãàçû- ìàã. Äÿôòÿðè ãàçûìàã îëìàç. 2. Á à õ ãàçìàã 1 .
ñèíè ñîéìàã, ãîïàðìàã. ÃÀÇÛÍÌÀÃ
á à õ ãàçûëìàã 2-úè ìÿíàäà. ÃÀÇÛÍÒÛ
1 èñ. 1. Éåð àëòûíäàí ãàçûìàãëà ÷ûõàðûëàí ìÿäÿí âÿ ñ. ôàéäàëû ñöõóðëàð. Òÿáè- ÿòäÿ ôàéäàëû ãàçûíòûëàðà éà àéðû-àéðû ìèíå- ðàëëàð, éà äà áèð ìèíåðàëäàí èáàðÿò îëàí ñö- õóðëàð øÿêëèíäÿ òÿñàäöô åäèëèð. Ì.Ãàøãàé. 2. Ãÿäèì äþâðëÿðÿ àèä ìàääè ìÿäÿíèééÿò ÿñÿðëÿðèíè, éàõóä ùåéâàí ãàëûãëàðûíû éåð àëòûí- äàí ãàçûá ÷ûõàðìà èøè. Ãàçûíòû èøëÿðè. Ãàçûíòû íÿòèúÿñèíäÿ òàïûëàí ãÿäèì øÿùÿðèí ãàëûãëàðû. – Òöðáÿíèí äàõèëèíäÿ àïàðûëàí ãàçûíòû çàìàíû äþøÿìÿíèí àëòûíäà ãÿáèðëÿð à÷ûëìûø âÿ áóðàäà äÿôí åäèëìèø 7 àäàìûí ñêåëåòëÿðè ìåéäàíà ÷û- õàðûëìûøäûð. Ñàëàìçàäÿ. // ßí ãÿäèì ýåîëîæè äþâðëÿðäÿ éàøàìûø, èíäè èñÿ éåðèí äÿðèí ãàò- ëàðûíäàí òàïûëàí ùåéâàíëàðûí, áèòêèëÿðèí ãà- ëûãëàðû. Ùåéâàíëàðûí ãàçûíòû ùàëûíäà òàïûëàí ãàëûãëàðû ýþñòÿðèð êè, êå÷ìèø çàìàíëàðäà éà- øàìûø ùåéâàíëàð èíäè éàøàéàí ùåéâàíëàðäàí ôÿðãëè èìèøëÿð. “Öìóìè çîîòåõíèéà”. ÃÀÇÛÍÒÛ 2
çûëìàñûíäàí ùàñèë îëàí ãûðûíòû, òþð-òþêöíòö. ßò òàõòàñû ãàçûíòûñû. Òÿêíÿ ãàçûíòûñû. 2. Éàçûíûí ãàçûëìûø, áû÷àã âÿ ñ. èëÿ ïî- çóëìóø éåðè. ÃÀÇÛÒ(ÄÛÐ)ÌÀ “Ãàçûò(äûð)ìàã”äàí ô.èñ. ÃÀÇÛÒ(ÄÛÐ)ÌÀà èúá. Ãàçäûðìà èøè ýþð- äöðìÿê. ÃÀÇÈ
1 èñ. [ÿð.] á à õ ãàçû. 88 ÃÀÇÀÍÂÀÐÈ ÃÀÇÈ ÃÀÇÈ 2 ñèô. âÿ èñ. êþùí. Ãÿçà åäÿí, äöø- ìÿíÿ ãàðøû ìöùàðèáÿ åäÿðÿê ãàëèá ýÿëÿí (õö- ñóñèëÿ äèí éîëóíäà ìöùàðèáÿ åäÿí). ..Ãàçèëÿð äåéÿí øàù ìÿíÿì. Õÿòàéè. ÃÀÇÈËÈÊ
1 á à õ ãàçûëûã. ÃÀÇÈËÈÊ 2
2 ). Áèç èìàì ãóëëàðèéöç ñàäèãàíÿ; Øÿùèäëèê, ãàçè- ëèê íèøàíûìûçäûð. Õÿòàéè. ÃÀÇ-ÃÀÇ
á à õ ãàç 3 . ÃÀÇËÀÍÌÀ “Ãàçëàíìàã”äàí ô.èñ. ÃÀÇËÀÍÌÀà ô. 1. Á à õ ãàçëàøìàã. // Êþïöêëÿíìÿê, ãàáàðúûãëàð ÿìÿëÿ ýÿëìÿê. 2. ìÿúù. Áèð ìàéåíèí è÷ÿðèñèíÿ ãàç äàõèë åäèëìÿê. 3. äàí. Þéöíìÿê, ãöððÿëÿíìÿê, òÿøÿõõöñ- ëÿíìÿê, úîøìàã, õîðóçëàíìàã. ÃÀÇËÀØÄÛÐÛËÌÀ “Ãàçëàøäûðûëìàã”äàí ô.èñ.
ÃÀÇËÀØÄÛÐÛËÌÀà ìÿúù. õöñ. 1. Ãàç ùà- ëûíà ñàëûíìàã, ãàçà ÷åâðèëìÿê. 2. Ìàéåíèí è÷ÿðèñèíÿ ãàç äàõèë åäèëìÿê, ãàç ùîïäóðóëìàã. Èíäèéÿäÿê éàðûì ìèëéîí øöøÿäÿí ÷îõ ãàçëàøäûðûëìûø áàäàìëû ñàòûëìûø- äûð. (Ãÿçåòëÿðäÿí). ÃÀÇËÀØÄÛÐÌÀ “Ãàçëàøäûðìàã”äàí ô.èñ. ÃÀÇËÀØÄÛÐÌÀà ô. õöñ. 1. Ãàç ùàëûíà ÷åâèðìÿê, ãàçà ÷åâèðìÿê. 2. Áèð ìàéåíèí è÷ÿðèñèíÿ ãàç äàõèë åòìÿê, ãàç ùîïäóðìàã. ÃÀÇËÀØÌÀ õöñ. “Ãàçëàøìàã”äàí ô.èñ. Ãóéóäà ýþðöíÿí ãàçëàøìà âÿ éà ñó ýÿëìÿ ÿëàìÿòëÿðè ãóéóäà âÿçèééÿòèí ìöðÿêêÿáëÿøäè- éèíè ýþñòÿðèð. Ãóëèéåâ. ÃÀÇËÀØÌÀà ô. õöñ. Ãàç ùàëûíà ýÿëìÿê, ãàçà ÷åâðèëìÿê. ÃÀÇËÛ ñèô. 1. È÷ÿðèñèíäÿ ãàç îëàí. Êÿíäèí éàõûíëûüûíäà îëàí ãàçëû òîðïàãëàðûí àëîâóí- äà éàíäûðûëàí äàø êàðõàíàñûíûí õûðäà òîçëàðû Ñóðàõàíûíû ÿùÿíý éóâàñûíà ÷åâèðìèøäè. Ù.Ñà- ðàáñêè. // Ãàç ùîïäóðóëìóø, ãàç äàõèë åäèë- ìèø; êþïöêëÿíÿí. Ãàçëû ñóëàð. Ãàçëû ëèìîíàä. 2. ìÿú. äàí. Èääèàëû, òÿøÿõõöñëö, ëîâüà. Ãàçëû àäàì. Ãàçëû-ãàçëû (ç.) äàíûøìàã. ÃÀÇËÛËÛÃ
èñ. ýåîë. Ãàçëû øåéèí ùàëû, è÷èíäÿ ãàç îëìà. ÃÀÇËÈ´ÔÒ [èíý.] õöñ. Ñûõûëìûø íåôò ãàçûíûí òÿçéèãè èëÿ ãóéóäàí íåôò ÷ûõàðàí ãóðüó. ÃÀÇÌÀ
1 1. “Ãàçìàã 1 ”äàí ô.èñ. Ãàçìà òåõíèêàñûíûí èíêèøàôû. 2. ñèô. Îéóëìóø, ùÿêê îëóíìóø. Ãàçìà ìþùöð. Ãàçìà íàõûø. 3. ñèô. Ãóéó ãàçìàüà ìÿõñóñ; íåôò âÿ ñ. ãóéóñó ãàçàí. Ãàçìà òåõíèêàñû. Ãàçìà àëÿò- ëÿðè. Ãàçìà óñòàñû. – Òÿê-òÿíùà ãàçìà áóðóüó ñàùèëäÿí ÷îõ óçàãäà, äÿíèçèí îðòàñûíäà òè- êèëìèøäè. Ì.Èáðàùèìîâ. Ãàçìà óñòàñû Ãàôàð äàéû ãóéóíó áàøà ÷àòäûðìàã ö÷öí áèð íå÷ÿ ýöí èäè êè, åâÿ ýåòìÿìèøäè. Ì.Ñöëåéìàíîâ. 4. èñ. Íåôò âÿ ñ. ÷ûõàðìàã ö÷öí ãàçûëàí ãóéó; øàõòà. Íåôò ñàùÿëÿðèíèí äÿðèí êÿøôèééàò ãàçìàñûíäà äÿçýàùëàðûí ñàéû èêèãàò àðòìûøäûð. 5. èñ. Òîðïàã ãàçìàüà ìÿõñóñ ñàïëû àëÿò. ×ûõàð äàìÿ áåø-îí ôÿùëÿ, ÿëèíäÿ ãàçìà âÿ áàëòà. Ì.Ìþúöç. Ýöëäàíÿ èëÿ Áÿíþâøÿíèí ÿëèí- äÿ ãàçìà, .. Ýöëõàðëà Ýöëøÿíèí ÿëèíäÿ áåë âàð èäè. ß.Âÿëèéåâ. ÃÀÇÌÀ 2
ãàçûëìûø ìöâÿããÿòè, éà äàèìè èáòèäàè åâ, éà- øàéûø éåðè. Ýåúÿäÿí õåéëè êå÷ìèø, éåðàëòû ãàç- ìàäà ãûðûã áèð øàì èøûüûíäà Óëäóç àíàñûíà .. ìÿêòóá éàçûðäû. ß.Ìÿììÿäõàíëû. Êàøàíÿëÿð àüàëàðûí, ãàçìà áèçèì, âèðàí áèçèì; Åéø îí- ëàðûí, íóø îíëàðûí, çÿùÿð áèçèì, ãÿòðàí áèçèì. Ì.Ìöøôèã. ÃÀÇÌÀ×Û
èñ. Ãàçìà ãàçàí ôÿùëÿ, ìÿäÿí ãóéóñó ãàçàí ôÿùëÿ; øàõòà÷û. Ãàçìà÷ûëàð ÿéè- ëèá ãóéóéà áàõäûãäàí ñîíðà: – Áó ãóéó ãàðûí ñàëëàéûá, èíäèúÿ ó÷àúàüàì äåéèð. À.Øàèã. Äà- íûøàí ãàçìà÷û áèð íå÷ÿ êÿëìÿ èëÿ ñþçöíö ãóð- òàðäû. Ì.Èáðàùèìîâ. ÃÀÇÌÀ×ÛËÛà èñ. Ãàçìà÷û ñÿíÿòè, ãàçìà èøè. ÃÀÇÌÀÄÖÑßÐ èñ. ìÿù. Éåð ãàçìàüà ìÿõñóñ àëÿò. ßëèñà éàðûçàðàôàò, éàðû åùòèéàòëà ùÿðëÿíèá ãàçìàäöñÿð, áåë, áàëòà, êÿðêè, ìè- øàð âÿ ãåéðè êàðàñòû òîïëàíìûø àíáàðà ýèðäè. Ñ.Ðÿùèìîâ. ÃÀÇÌÀÃ
1 ô. 1. Ùÿð ùàíñû áèð àëÿò èëÿ òîð- ïàüû ãàëäûðûá éåðè îéìàã, îéóã à÷ìàã, äÿðèí- ëÿøäèðìÿê, ÷óõóðëàøäûðìàã. Ãóéó ãàçìàã. Àðõ ãàçìàã. Õÿíäÿê ãàçìàã. Ãÿáèð ãàçìàã. Àüàúûí äèáèíè ãàçìàã. Ñÿíýÿð ãàçìàã. – Áàêû øÿùÿðèíäÿ .. ãóéó ãàçäûãëàðû çàìàí äÿíèç ñÿò- ùèíäÿí àøàüûäà äàøëà äþøÿíìèø áèð éîë ÷ûõ- ìûøäûð. À.Áàêûõàíîâ. 2. Ïîëàä ãÿëÿì âÿ ñ. èëÿ îéìàã, ùÿêê åò- ìÿê, íàõûø à÷ìàã. Ìÿðìÿð öçÿðèíäÿ øàèðèí àäûíû ãàçìàã. Ìèñ öçÿðèíäÿ íàõûøëàð ãàçìàã. 89 ÃÀÇÈ
ÃÀÇÌÀà ÃÀÇÌÀà 2 èñ. Áèøìèøèí, ãàçàíûí, ãàáûí âÿ ñ.-íèí äèáèíÿ éàïûøûá áÿðêèøìèø ùèññÿñè, ãàçû- ëûá ÷ûõàðäûëàí ÿí ñîíóíúó ùèññÿñè. Àø ãàçìàüû. ×þðÿê ãàçìàüû. – Ïëîâóí äà ÿòðè åâè áöðö- éöá, [ìöñÿëìàí] ãàçàíûí ãàçìàüûíû çàðàò- çàðàò èëÿ ãîïàðäûðäû. Ú.Ìÿììÿäãóëóçàäÿ. ÃÀÇÌÀÃÚÛà êè÷. Íàçèê ãàçìàã, êè÷èê ãàçìàã.
ÃÀÇÌÀÃËÀÍÌÀ “Ãàçìàãëàíìàã”äàí ô.èñ. ÃÀÇÌÀÃËÀÍÌÀà ô. Ãàçìàã òóòìàã, ãàçìàã áàüëàìàã, äèá òóòìàã. Ãàçàíûí äèáè ãàçìàãëàíäû. ÃÀÇÌÀÃËÛ
ñèô. Ãàçìàüû îëàí, ãàçìàã áàüëàìûø. Ãàçìàãëû àø. Ãàçìàãëû ãóéìàã. ÃÀÇÍÀÃ èñ. Ãàçûëìûø éåð, ÷óõóð éåð; ãà- çûã, ÷óõóð. Òÿïÿíèí äèáèíäÿêè áóëàüûí öñòöíÿ åíäèì, ÿë âÿ öçöìö éóéóá ãàçíàüûí ãûðàüûíäà îòóðäóì. À.Äèâàíáÿéîüëó. ÃÀÇ(Î)ÝÅÍÅÐ Yüklə 11,43 Mb. Dostları ilə paylaş:
|