20- §. Sonli ketma-ketlik. N natural sonlar to’plamida aniqlanadigan cheksiz sonli ketma-ketlik sonli funksiya deyiladi. Bu funksiyada argument odatda n harfi bilan belgilanadi. Funksiyalarning o’zi indekslar yordamida an, bn, xn va hokazolar ko’rinishda bo’ladi.
an cheksiz ketma-ketlik a1, a2, a3,……..an,…. shaklda yoki qisqacha ko’rinishi (an) shaklda yoziladi.
a1, a2, a3,……..an ketma-ketlikning elementlari yoki hadlari deyiladi. Bunda a1birinchi had, a2 ikkinchi had, a3 uchinchi had, an – n chi hadi deyiladi.
Agar (an ) ketma-ketlikda a an b shartni qanoatlantiruvchi a va b sonlar mavjud bo’lsa, unda (an ) ketma-ketlik chegaralangan deyiladi. Bunda a soni (an ) ketma-ketlikni pastdan, b soni yuqoridan chegaralagan deyiladi.
Misol uchun an = ketma-ketlik uchun 0 1 o’rinli bo’ladi.
20-Mashq. 1.Ketma – ketkelgan 18 ta natural sonning yig’indisi qandaydir bir natural sonning kvadratiga tengdir. Bu imkoniyatni beruvchi va yig’indisi eng kichik bo’lgan ketma – ketlikning eng kichik natural soni nechaga teng?
A)4 B)21 C)10 D)18
2.Ketma – ket kelgan 18 ta natural sonning yig’indisi qandaydir bir natural sonning kvadratiga tengdir. Bu imkoniyatni beruvchi va yig’indisi eng kichik bo’lgan ketma – ketlikning eng katta natural soni nechaga teng?
A)4 B)21 C)10 D)18
3. a1=1 va a2n=n∙an shartlarni qanoatlantiruvchi a1, a2, a3,……… ketma – ketlik berilgan. Bu ketma – ketlikning hadi nechaga teng?
A) 21225 B) 21000 C) 21275 D) 21250 4. a1=1 va a2n=n∙an shartlarni qanoatlantiruvchi a1, a2, a3,……… ketma – ketlik berilgan. Bu ketma – ketlikning hadi nechaga teng?
A) 24950 B) 25000 C) 25025 D) 25050 5. a1=1 va a2n=n∙an shartlarni qanoatlantiruvchi a1, a2, a3,……… ketma – ketlik berilgan. Bu ketma – ketlikning hadi nechaga teng?
A) 219900 B) 22000 C) 220100 D) 220200 6. Agar {an} ketma – ketlikda a1= 2va an+1 = an + 2n (n≥ 1) shartlar bajarilsa, a50 hadining qiymatini toping.
A) 2452 B)2450 C)2552 D)2500
7.Agar {an} ketma – ketlikda a1=2 va an+1 = an + 2n (n≥ 1) shartlar bajarilsa, a100 hadining qiymatini toping.
A) 9900 B)9902 C)10002 D) 9002
8. Umumiy hadi ko’rinishda berilgan ketma – ketlik bo’yicha berilgan tariflardan qaysi biri o’rinli?
A) o’suvchi B) kamayuvchi C) chegaralangan D) aniqlabbo’lmaydi
9. Umumiy hadi ko’rinishda berilgan ketma – ketlik bo’yicha berilgan tariflardan qaysi biri o’rinli?
A) monoton o’suvchi B) monoton kamayuvchi C) chegaralangan D) aniqlabbo’lmaydi
10. Umumiy hadi ko’rinishda berilgan ketma – ketlik uchun n ning qanday qiymatlarida |xn– 2|< 0.1shart o’rinli bo’ladi?
A) n≥ 31B) n≥ 30 C) n≥ 301 D) aniqlab bo’lmaydi
11. Umumiy hadi xn =|n2 – 5n + 6| ko’rinishda berilgan ketma – ketlik uchun n ning nechta qiymatida 2 n< 6 shart o’rinli bo’ladi?
A) B) C) 1 D) bunday qiymat mavjud emas
12. Umumiy hadi xn = n2 – 5n +6 ko’rinishda berilgan ketma – ketlik uchun n ning qanday qiymatida xn+1>xn shart o’rinli bo’ladi?
A) n≥ 3B) n ≥ 2C) n ≥ 6 D) aniqlab bo’lmaydi
13. an ketma-ketlikda a1=2, an+1 = munosabat o’rinli bo’lsa, bu ketma-kelikni davriy ekanligini ko’rsating.
14. an ketma-ketlikda a1 = 1, a2 =2, an+2 = munosabat o’rinli bo’lsa, a2002 ni qiymatini toping.
A)1 B)2 C)0 D) aniqlab bo’lmaydi
15. (xn) ketma-ketlik quyidagi shartlarni qanoatlantiradi.
x1 =
Agar x1999 =5 ga teng bo’lsa, a ning qiymatini aniqlang.
A)1/3 B)2/3 C)2 D) bir tomonlama aniqlanmaydi
16. (xn) ketma-ketlikda ixtiyori n natural son uchun quyidagi shart o’rinli.
xn+1 = xn2 -2xn+2
Agar x6 =x1 tenglik o’rinli bo’lsa, x1 ning qiymatini aniqlang.
A)1 B)2 C) 1 yoki 2 D) aniqlab bo’lmaydi
17. (xn) ketma-ketlikda ixtiyori n natural son uchun quyidagi shart o’rinli.
xn+1 = xn3 -3xn2+3xn Agar x1000 =x2000 tenglik o’rinli bo’lsa, x1 ning qiymatini aniqlang.
A)0 B)1 C) 0 yoki 1 D) aniqlab bo’lmaydi
18. Agar (an) ketma-ketlik a1 =1, a2 =5, an+1 = 2an –an-1 (n>1) shartlarni qanoatlantirsa, bu ketma-ketlikning umumiy hadini aniqlang.
A) an =4n-3 B) an =2n+1 C) an =n+3 D) an =5n-3 19. Agar (an) ketma-ketlik a1 =2, a2 =6, an+1 = (n>1) shartlarni qanoatlantirsa, bu ketma-ketlikning umumiy hadini aniqlang.
A) an =2 B) an = C) an =2 D) an =5n-3
20. Agar (an) ketma-ketlik a1 =3, a2 =9, an+1 = 4an –3an-1 (n>1) shartlarni qanoatlantirsa, bu ketma-ketlikning umumiy hadini aniqlang.
A) an = B) an = C) an =2 D) an =5n-3
21. Agar (an) ketma-ketlik a1 =2, a2 =3, an+1 = 3an –2an-1 (n>1) shartlarni qanoatlantirsa, bu ketma-ketlikning umumiy hadini aniqlang.
A) an = B) an = C) an =2 D) an =4n-3
22. Agar (an) ketma-ketlik a1 =1, an+1 = (n>1) shartlarni qanoatlantirsa, bu ketma-ketlikning umumiy hadini aniqlang.
A) B) C) D) aniqlab bo’lmaydi
23. Agar (an) ketma-ketlik a1 =1, an+1 = an +8n (n>1) shartlarni qanoatlantirsa, bu ketma-ketlikning umumiy hadini aniqlang.
A) an = B) an =(2n+1)2 C) an =(2n-1)2 D) an =4n-3
24. Agar (an) ketma-ketlik a1 =6, an+1 = an +2n+5 (n>1) shartlarni qanoatlantirsa, bu ketma-ketlikning umumiy hadini aniqlang.
A) an =n2+4n-1 B) an =n2+4n-3 C) an =n2+4n+1 D) an =4n-3
25. Agar (xn) ketma-ketlik x1 =4, xn+1 = (n>1) shartlarni qanoatlantirsa, bu ketma-ketlikning umumiy hadini aniqlang.
A) an =2(n-1) B) an =2(n+1) C) an =n2+4n+1 D) an =4n+4
26. Agar (an) ketma-ketlik a1 =0, an+1 = (n>1) shartlarni qanoatlantirsa, bu ketma-ketlikning umumiy hadini aniqlang.
A) an = B) an = C) an = D) aniqlab bo’lmaydi
27. Agar (an) ketma-ketlik a3 =5, a8 =60, an+2 = an+1 +an (n>1) shartlarni qanoatlantirsa, bu ketma-ketlikning birinchi hadini aniqlang.
A) 3 B)2 C)1 D) aniqlab bo’lmaydi
28. Agar (xn) ketma-ketlik x1 =1, xn+1 = shartlarni qanoatlantirsa, bu ketma-ketlikning umumiy hadini aniqlang.
Javob: ( xn = sin )
29. Quyidagilarni doimo to’g’riligini ko’rsating.
29.1) 1+2+3+4+5+…+n=
29.2)
29.3)
29.4)
30. Yig’indini hisoblang.
S =(1+12) +(2+22)+(3+32)+…+(n+n2)
Javob: (
31. Yig’indini hisoblang.
(1+3 )+ (2+3 )+ (3+3 )+….+( (n+3 )
Javob: n(n+1)2 32. Yig’indini hisoblang.
2 +3 +4 +…..+(n+1)n2 Javob: ( n(n+1)(n+2)(3n+1)/12)
33. Yig’indini hisoblang.
1 2 n
Javob: ( n(n+1)(3n2+7n+8)/12)
34. Yig’indini hisoblang.
1
Javob : (n(n+1)(n+2)(n+3)/4)
35. Yig’indini hisoblang.
12+32+52+…..+(2n-1)2 Javob: ( n(4n2-1)/3)
36. Yig’indini hisoblang.
13+33+53+…..+(2n-1)3 Javob: ( n2 (2n2-1))
37. Yig’indini hisoblang.
1 +2 22+3 23+……+n 2n Javob: (n-1)2n+1+2
38. Yig’indini hisoblang.
1 +3 32+5 33+…..+(2n-1)3n Javob: ((n-1)3n+1+3)
39. Yig’indini hisoblang.
(12 +32+52+……+5972+5992) – (22+42+62+…+5982+6002)
Javob: (-180300)