• Основные стратегические варианты

7.1-rasm. Yangi tovarlar haqidagi g‘oyalarni saralash egri chizig‘i 
Innovatsiya jarayonining mazkur bosqichida baholash usullari sifatida chek-
varaqlar va baholash shkalasi qo‘llaniladi. 
Chek-varaqlar
tovar qanday hajmda talab 
qilinishi yoki umuman talab qilinmasligini aniqlashga imkon beradi. Chek-varaq 
savollariga javoblar batafsil beriladi, kerak bo‘lsa mos keluvchi tadqiqotlar keltiriladi. 
Chek-varaq tovarning innovatsiya jarayoni doirasida tavakkalchiliklarning qanday 
turlari mavjud bo‘lishini ko‘rsatadi. Chek-varaqdan foydalanish yuzaga kelish 
ehtimoli yuqori bo‘lgan tavakkalchiliklarning oldini olish imkoniyatlarini oldindan 
baholashga ko‘maklashadi. 
Baholash me’yori
uslubi g‘oyani uning barcha asosiy omillarining ahamiyatini 
chamalab, solishtirib, taqqoslab ko‘rish yo‘li bilan baholashga imkon beradi. 
Muhimlikni o‘lchash uchun 0, +1, +2 va — 1, —2 shkalasidan foydalaniladi. Bu 
uslub baholashni jadval shaklida yoki grafik chizma ko‘rinishida amalga oshirishga 
imkon yaratadi. Har bir omilning salmog‘ini miqdoriy baholashdan foydalanish 
imkoniyatining yo‘qligi bu usulning kamchiligi hisoblanadi (7.2-jadval).
Baholash me’yori uslubi tahlil qilinayotgan omillar mazkur g‘oyani xaridorlar 
uchun qiziqish uyg‘otadigan tovarga aylantirishga qay darajada xizmat qilishini 
baholashga imkon beradi. Har bir omil bir qator baholar olib, ulardan har biri 

---

145 
g‘oyaning zarur talablarga qanchalik mos kelishini ko‘rsatadi. Har bir omil bo‘yicha 
ballar summasi aniqlanib, ularning asosida g‘oya ko‘rib chiqilgan omillar bo‘yicha 
alohida yoki birgalikda baholanadi. Shu tariqa baholash shkalasi usuli yangi tovar 
g‘oyasini ma’lum bir ehtimolga ega bo‘lgan holda miqdoriy baholash imkonini 
beradi. 
7.2-jadval 
Baholash me’yori uslubi