1. Axborot texnologiyalari haqida tushuncha. Informatikaning jamiyatdagi o’rni

Symphony, Framework, Lotus 1,2,3 va boshqalar bunga misol bo'ladi.
Kprxonaning ma'lumotlar omborida uning shtat ro'yxati, ishchi
xizmatchilar haqidagi ma'lumotlar, ish jadvallari, moddiy iklar,
xomashyo va kerakli qismlarni keltirish, ombordagi g'armalar,
tayyor mahsulotlarni chiqarish, buyruqlar, noyishlar va boshqa
ma'lumotlar saqlanadi. Agar ma'lumotlar omborda bo'lsa, ularni
ma'lumotlar omborini boshqarish tizim-Yordamida qayta ishlash
murnkinligi oldingi bobda aytib o'tildi.
Lekin ma'lumotlar bir nechta kompyuterlarda, hatto turli joylardagjj
kompyuterlarda joylashgan bo'lsa-chi? Bunda biror ma'lumotdagj
kichik o'zgarish boshqa joydagilarining keskin o'zgarishiga olib kelishi
mumkin. Masalan, biror ishchi mansabini ko'tarish haqidagi buyruq,
nafaqat shu ishchining shaxsiy ishidagi o'zgarishga, balki ish haqini
to'lash qaydnomalari, korxonaning ish haqlaridagi ma'lumotlar, dam
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com

---

---

olish ta'tili grafiklari va shu kabi hujjatlarning o'zgarishiga olid keladi.

Axborotlar turli joylardagi kompyuterlarda saqlanganda taqsim 
langan ma 'lumotlar omboridan foydalaniladi. Bunda biror ахborotdan
foydalanish uchun kompyuterlar bir-biri bilan axborot tarmog`i deb
ataluvchi aloqa tizimlari orqali birlashtiriladi.
Barcha axborot tizimlarida axborotlarni saqlash, o'zgartirish va
qayta ishlash uchun oldingi bobda o'rganilgan ma'lumotlar omboridan
foydalaniladi. Axborot tizimlari va ma'lumot omborlari o'rtasida qat'iy
chegara yo'q. Har qanday axborot tizimida biror-bir maqsad uchun
yaratilgan ma'lumotlar ombori ishlatiladi.
Ma'lumotlar omborini yaratishning eng muhim xossalaridan biri
axborotning
aniqligidir.
Albatta,
kompyuterga
kiritilayotgan
malumotlarda xatoliklar ro'y berishi mumkin. Shu bois, axborot
tizimi xatolarni tuzatish va tashxis qilish vositaiariga ega bo'ladi.
Ko'pgina ma'lumotlar bir yoki bir necha faylga kiritilishiga
qaramay, o'zaro mantiqan bog'lanishga ega bo'ladi.
Har bir axborot tizimida standart nazariy vositalar mavjud bolib,
ularning vazifasiga kiritilayotgan ma'lumotlardagi mantiqiy va
sintaktik xatolarni aniqiash va ular haqida foydalanuvchiga xabar berlsh
kiradi.
Axborotlar tizimida muayyan satrga kiritiladigan ma'lumotlar uchun u
qabul qiladigan qiymatlarning shartlari ko'rsatiladi. Kiritiladigan
elementlarushbu shartni qanoatlantirmasa, tizim bu haqda ma'lumot
beradi va uni omborga kiritmaydi. Bunday holga ma lumotlarni chegtrish 
deyiladi.
Bundan tashqari, arifmetik xatoliklar ham uchrab turadi. Arifmetik
xatoliklar darajasini belgilash ancha murakkab ish hisoblanadi. Biror
amal natijasini hisoblashda uning aniqlik darajasi (kasr qismi, verguldan
so'ng nechta raqam olinishi)ni belgilash foydalanuvchining xohishiga
bog'liq va u tez-gez o'zgarib turadi. Shuningdek, matnli ma'lumotlar
xohishiga kiritilayotganda, Muhamedov A.T. o'rniga.Muhamedov A.P.
yozib ketilishi mumkin. Bunday holda axborot tizimining ishonchliligi
pasayisi mumkin. Bunday hollarning oldini olish uchun maxsus
dasturlare qo'llashga to'g'ri keladi.
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com

---

---