1-bob nima uchun aynan tadbirkorlik

Moliyaviy prognoz
O'z korxonasini o'lchamiga loyiq buxgalteriya hisobini yurgizish tizimini yo'lga qo'ygan tadbirkor hozirgi kungacha Lining biznesi qanday rivojlanganligini bar doim biladi. Ammo tadbirkor kelgusida ham barcha majburiy to'lovlarni, masalan, ish haqini berish, materiallar haqini, foizlarni to'lash, ta'minotchi yoki bankka qarzni qaytarish va h.k., amalga oshira olishiga ishonchi komil bo'lishi kerak. Hisob tizimidan olingan raqamlar, ayniqsa, biz mavsumiy biznes bilan shug'ullanganimizda, bunday prognozlarni tuzishda juda yaxshi yordam beradi. Moliyaviy prognoz tuzishning sinalgan usullaridan biri pul oqimlari harakatining rejasidir. Nomidan tushunsa bo'ladiki, bu reja biznesga kirib keladigan pul oqimlari va biznesdan chiqadigan mablag'larni ko'rsatadi.
Pul oqimlari rejasini tuzganda, korxonaning bank hisobraqa-rnidagi pullar ham hisobga olinadi. Biznesga moliyaviy mablag'lar, odatda, mahsulotlar, tovarlar yoki xizmatlarni sotishdan kelib tushadi. Shuningdek, mablag'lar kirib kelishining boshqa manbalari ham mavjud, masalan, bank krediti, hisob raqamidagi pullarning ortiqcha ishlatilishi, eski asbob-uskunaning sotilishi, soliqlarning qaytarilishi va h.k.
Biznesdan moliyaviy mablag'laming chiqishi, asosan, mehnatga haq to'lashga, ishlab chiqarish va asosiy kapital xarajatlarini qoplashga ketadi. Qo'l ostida sotuvlar rejasi bor bo'lgan tadbirkor kutilayotgan kapital aylanmasini va rejalashtirilayotgan ishlab chiqarish va tovarlarni xarid qilish xarajatlarini ko'rib turadi. Pul oqimlari harakatining oyma-oy rejasi tadbirkor uchun biznesga har oyda kirib keladigan moliyaviy mablag'larni va undan chiqadigan mablag'larni kutilayotgan miqdorini baholash vositasidir. Bu tadbirkorning mablag'i tugab qolish holatlarini oldini olishga yordam beradi. Pul oqimlari harakatining rejasini qanday tuzish kerak?
Quyida keltirilgan jadvalda pul oqimlari harakati rejasining namunasi taqdim etilgan. Tadbirkorlar bunday rejani bir necha bosqichda tuzishadi.
1. Kassada mavjud bo'lgan naqd pulni hamda korxonaning bank hisob raqamidagi pullarni hisoblashadi va «Oy boshlanishidagi pul mablag'lari» qatorida «l-oy» ustunidagi katakka kiritishadi. O'z biznesini boshlayotgan tadbirkor uchun bu aylanma kapital sum-masi bo'ladi.
2. Sotuvlar rejasida mo'ljallangan tushum «Realizatsiyadan pul kirimi» qatoriga kiritiladi. Agar mahsulotning bir qismi kreditga sotilsa, shu qismi uchun to'lov bu oyga kiritilmaydi. Bu to'lov mijoz to'lovni amalga oshirgan paytda kiritiladi.
3. Boshqa manbalardan kutilayotgan mablag'lar, masalan, bank ssudasi yoki bankda saqlanayotgan mablag'ga hisoblangan foizlar «Boshqa manbalardan pul kirimi» qatoriga kiritiladi.
4. Bu qatorlarnig jami yakuniy naqd pul mablag'i bo'lib «Jami pul kirimi» qatoriga kiritiladi.
5. Xodimlarga bir oy davomida ketgan barcha xarajatlar, sug'urta xarajatlari va xodimlarga berilgan boshqa imtiyozlar hamda biznes egasining ish haqi bilan birga, «Naqd pul chiqimi — xodimlarga xarajatlar* qatoriga kiritiladi.
6. Ishlab chiqarish xarajatlari sotuvlar rejasiga qarab o'zgarib turadi, ayniqsa, tovar sotib olish xarajatlari yoki moddiy xarajatlar.