1-bob nima uchun aynan tadbirkorlik

Tayanch so'z va iboralar
Tadbirkorlik salohiyati, qirralari, ishbilarmonlik, tadhirkorlik rnada-niyati, korporativ madaniyat, yuqori mehnat qobiliyuli. o'z kvichiga ishonish. o'z kelajagini qurish, foyda olishga yo'nalganlik, maqsadga erishisliga imilish. tirishqoqlik, omadsi/liklarni barlaral'qila olish. qaytma aloqadan ftndalanish. tashabbuskorlik. eshitisii islagi, shaxsiy mezonlar. noaniqlik sharoiti. ishga but unlay berilish, islionchlilik va to'g'rilik, lavakkalchilik, lidcrlik. yetakchilik stillari. “Biznes-fond”, sug'una agentligi, avtokrat daraja. avtonom daraja. lokal-kollegial. intcgrativ-kollegial daraja. metakollegial daraja. boshqaruv qarorhirini layyorlash va qabul qilish operatsiyalari, qaror qabul qilisli.


NAZORAT SAVOLLARI
1. Tadhirkorlik salohiytui deganda nimani tushunasiz?
2. Qanday xususiyatlarga ko'ra, tadbirkorlik salohiyati baholanadi?
3. Tadhirkor qandav xarakter qirralariga ega bo'lishi mumkin?
4. Tadbirkorning shaxsiy xusLi^iyatlari qanday omillar ta'sirida shakllanadi?
5. Tadhirkorlik madaniyatining asosiy belgilari nimalarda ko'rinadi?
6. Tadbirkorlikka xos xususiyatlaiga nimalar kiradi?
7. Liderlik (yetakchilik) deganda nimani tushunasiz?
8. Tadbirkorlik faoliyatida yetakchilik siTaii qanday rol o'ynaydi?
9. O'zbekiston Rcspublikasida tadbirkorlikni rivojlantirishga ko'maklashuvchi qandav fondlar. agentliklar. jamg'armalarni bilasiz?
10. Tadbirkorlik faoliyatida qaror qabul qilishning roll qanday?
13- Mavzu: Tadbirkorlik uchun zarur bo'lgan qobiliyatlar


Muvaffaqiyatli tadbirkorlik uchun zarur bo'lgan qobiliyatlar tadbirkorni shakllantirishda juda muhim. Muvaffaqiyatli tadbirkorlik uchun zarur bo'lgan uch asosiy qobiliyat mavjud. Ular quyidagicha ta'riflanishi mutnkin:
• kerakli miqdordagi bilimlarga ega bo'lish;
• ko'nikmalar to’plamini ishlatib bilish;
• shaxsiy xususiyatlar to'plamiga ega bo'lish.
Ularni tartib bo'yicha ko'rib chiqamiz.
Bilimlar — kerakli paytda chaqirib olinishi mumkin bo'lgan, to'plangan axborot yig'imlari yoki hajmidan iborat, deb ta’riflangan edi. Biznes kontekstida, bilimlar quyidagi kabi jihatlar haqida ma'lumotlarga ega bo'lish (yoki tanishish) da namoyon bo'lishi mumkin:
• biznesda ochilayotgan imkoniyatlar;
• bozor;
• iste'molchilar;
• raqobatchilar;
• ishlab chiqarish jarayonlari;
• texnik detallar;
• biznesni boshqarish;
• yordam ko'rsatish manbalari.
Ammo inson faoliyatining biznes yoki tadbirkorJik kabi sohasini bilishning o'zi, hali o'z korxonasini tashkil etish va uni boshqarishda muvaffaqiyatga erishish uchun yetarli emas. xuddi shunday, masalan, samolyotni boshqarish, mashinani haydash yoki suzish haqida o'qish yoki ma’lumotlarni o'rganishning o'zi, siz sa­molyotni, mashinani boshqarishingiz yoki basseynda suzishingiz uchun yetarli bo'lmaydi.
Ko'nikmalar — bilimlarni ishlatib bilish qobiliyati, deb ta'riflangan edi; ular amaliy foaliyat orqali egallanisiii yoki rivojlanishi mumkin, masalan, samolyoini boshqarish, mashinani haydash yoki suzishni amalda bajarish yo'li bilan. Biznes kontekstida texnik va boshqaruv mazmundagi ko'nikmalar o'rtasida farqni ko'rish mumkin. Ba'zi misollar quyida keltirilgan:
Texnik Boshqaruv
• injenering marketing (jumladan, sodsh ham)
• kompynierlardan moliyaviy faoliyatni boshqarish
foydalanish
• duradgorlik san'ati • jarayonlarni tashkil qilish
• mexanika • rejalashtirish
• umumiy ovqatlanish • yetakchilik
Bilim va ko'nikmalarni ancha oson o'rganish yoki ularni o'zida rivojlantirish mumkin. Aksincha, ma'lum shaxsiy xusnsiyatlarni rivojlantirish bir qancha vaqt talab qiladi; ular osonlikcha o'zgarmaydi yoki ularga tez erishilmaydi.
Shaxsiy sifatlar (xususiyatlar) — ruhshunoslar tomonidan shaxsning o'ziga xosligini tashkil etuvchi shaxsiy xususiyatlar jamlanmasi, deb belgilangan. Tadbirkorning bu 14 shaxsiy sifati quyida keltirilgan: