7.O’zgarmas tok zanjirlarida elektr toki va kuchlanish
Elektr kuchlanish — elektr va tashqi kuchlarning birlik musbat zaryadni zanjirning aniq bir qismida koʻchirishida bajargan ishiga teng boʻlgan fizik kattalik. Elektr kuchlarning zanjir qismida birlik musbat zaryadni koʻchirishda bajargan ishi shu qism uchlaridagi potensiallar farqi (f,—F2ʼʼ) ga teng. Tashqi kuchlarning birlik musbat zaryadni koʻchirishda bajargan ishi esa zanjirning shu qismidagi elektr yurituvchi kuch (e.yu.k.) ye ga teng. SI da Elektr kuchlanish ning birligi volt. Elektr kuchlanishni voltmetr yordamida oʻlchanadi.
8.Ko’mir bilan ishlaydigan elektr stansiyasi
Ko’mir bilan ishlaydigan elektr stansiyasiga IES – issiqlik elektr stansiyasini misol qilib olsak bo’ladi. IESlar, odatda, qattiq, suyuq yoki gaz holatdagi arzon yoqilgʻi koni yaqinida quriladi. Stansiya generatorlaridan olingan elektr energiyasining asosiy qismi bir necha 100 km masofadagi isteʼmolchilarga kuchaytiruvchi transformator va yuqori voltli elektr uzatish liniyalari vositasida yetkaziladi, qolgan qismi esa stansiyaning oʻz generator kuchlanishida yoki pasaytiruvchi transformator orqali beriladi (yana qarang: Issshushk elektr markazi).
Elektr energiyasi bilan taʼminlash koʻlamiga qarab, issiqlik elektr stansiyasi tuman, sanoat korxonalari, qishloq, shahar miqyosida, kommunal xoʻjalikda, t.-yil transportida foydalaniladigan xillarga boʻlinadi. Issiqlik elektr stansiyasi yaxlit elektr tizilmalarga birlashtirilib yoki alohida ishlatilishi mumkin.
1.Issiqlik va elektr energiyasining istemolchilari
Issiqlik energetikasi - issiklik texnikasi tarmog’i; issiklikni, asosan, mexanik va elektr energiyasiga aylantirishga asoslangan energetika. Issiqlikni mekanik energiyaga aylantirishda asosiy qismi issiklik dvigatellaridan iborat bo'Igan issiklik quriImalari qo'llanıladi. Bu qurilmalarda hosil qilingan mexanik energıya turli xil ish mashinalari (metall kesish stanokları, konveyerlar va b.) ni yoki elektr energiyasi ishlab chiqaruvchı elektr mexanik generatorlarni ishga tushiradi. O‘zbekistonda issiqlik energetıkasi 20-asr 20-y. larida dizel va mayda bug’ turbinali elektr stansiyalar kurish yo’naIishida rivojlandi. Dizel elektr stansiyalari umumiy maqsadlarda ham, paxta zavodlari, nasos stansiyalari. kanatlar va issiqlik energiyasiga ehtiyoji bo‘Igan boshqa korxonalar qoshida ham qurildi.
Dostları ilə paylaş: |
