1. Inklyuziv ta’lim va uning mohiyati. Inklyuziv ta’limning O‘zbekistonda joriy etilishi va ahamiyati

I. Eshitishi zaif bolalarni etarli savod olishlari uchun o’qituvchilar oldida
quyidagi
 
vazifalar
 
turadi:

Qulog’i yaxshi eshitmaydigan 
bolalarni nutqida
, ruhiyatidagi o’zgarishlarni
o’z vaqtida bilish lozim.

Bolaning eshitish qobiliyati darajasini bilish maqsadida zarur bo’lsa
davolash uchun mutaxassis ottolorengolog oldiga yuborish lozim.

Eng muhimi sinfda qulog’i uncha yaxshi eshitmaydigan bola borligini
hamisha esda tutish va bunday bolalarni 1-partaga o’tqazib qo’yish kerak.

O’qituvchi sinf o’quvchilarigamavzuni tushuntirayotganda, diktant matnini
o’qiyotganda o’quvchini mavzuni qanchalik fahmlaganini ko’rishi lozim.

Qulog’i yaxshi eshitmaydigan bolalarning ishini baholayotganda, xatolar
sifatini tahlil qilganda, qulog’i yaxshi eshitmasligi tufayli xatoga yo’l
qo’ygan bo’lsa, bahoni pasaytirmaslik lozim.

O’qituvchi bolaning ota-onasiga bolaning o’qishda uchraydigan
qiyinchiliklarining xususiyatlarini tushuntirish, o’quvchiga uy topshiriqlarini
tayyorlashda qay tariqa to’g’ri yordam ko’rsatishi kerakligini o’qitish.
II. Nutqida kamchiligi bor o’quvchilar bilan ishlashda.
o’qituvchi
 
quyidagilarga
 
e’tibor
 
berishi
 
zarur:

O’qituvchi noto’g’ri talaffuz qiladigan o’quvchilarga alohida e’tibor qilish,
hamda logoped mutaxassislaridan maslahat olishlari kerak.

---


Bolaning o’qish va yozishdagi xatolari uchun past baho qo’yib ranjitmaslik,
unga dalda berish, uning hulq atvoridagi ijobiy jihatlarga tayanish, unga
qiyinchiliklarni bartaraf qilish mumkin degan fikrni singdirish mihimdir.

Duduqlanuvchi bolalar bilan alohida suhbatlar qilish, ularning xarakter
xususiyatlarini o’rganish lozimdir. Sinf o’quvchilariga duduqlanuvchi
o’rtog’i ustidan kulmaslik, uning kamchiligini yuziga solmaslik, unga sinf
o’quvchilarining hayrihohligini tashkil qila bilish kerak.

Duduqlanuvchi o’quvchi savollarga og’zaki javob bergan vaqtida ularga
xushmuomalalik bilan yordam ko’rsatish, ulardan darhol katta uzun gaplar
tuzishni talab qilmaslik kerak.

Duduq o’quvchilarning bilimlariga, ularning yozma javobiga qarab baho
qo’yish ma’quldir.

Ulardan chet kishilar bo’lganda og’zaki javob berish talab qilinmaydi.

Duduq 
bolalarga baqirib gapirish
, masxara qilish, laqab qo’yish mutlaqo
noo’rindir.