1. kimyanin ilk qanunlari. Stexiometrik qanunlqar

Homogen reaksiyanın sürəti vahid zamanda sistemin vahid həcmində reaksiyaya daxil olan və ya reaksiyadan alınan maddənin miqdarı ilə ölçülür.

υ_{homog. =} Δn / V Δt

n / V = C; Δn / V = ΔC; υ_homog. = ΔC / Δt

Maddə molları sayının sistemin vahid həcminə nisbəti molyar qatılığı (C) ifadə edir: ölçü vahidi - mol / sm³ ∙ dəq., mol / l ∙san.

Heterogen reaksiyanın sürəti isə vahid zamanda sistemin bərk fazasının vahid səthində reaksiyaya daxil olan və ya reaksiyadan alınan maddələrin miqdarı ilə ifadə olunur.

υ_heterog. = Δn / S Δt

n– reaksiya zamanı alınan maddə mollarının sayı; V – sistemin həcmi; t – zaman; S – faza səthinin sahəsi; Δ – isə dəyişilmə fərqidir; ( Δn = n₂ –n₁; Δt = t₂ – t₁ )

Maddə molları sayının sistemin vahid həcminə nisbəti onun molyar qatılığını (C) ifadə edir:

Reaksiyanın sürətinə təsir edən əsas amillər sırasına qatılıq, temperatur, katalizator, qaz halında maddələr üçün isə təzyiq daxildir. Reaksiya sürətinin qarşılıqlı təsirdə olan maddələrin qatılıqlarından asılılığı 1867 – ci ildə Norveç alimləri K.Quldberq və P.Vaage tərəfindən müəyyən edilmiş kütlələrin təsiri qanunu ilə ifadə olunur:

 Sabit temperaturda gedən reaksiyaların sürəti, reaksiyaya daxil olan maddələrin qatılıqları hasili ilə düz mütənasibdir.