1-Ma’ruza Mavzu: Multimedia tushunchasi. Multimedianing xususiyatlari Reja
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
Maruza. Mavzu:
Multiservisli aloqa tarmoqlarining axborot xavfsizligini ta’minlash. Zamonaviy multiservisli aloqa tarmoqlarini rivojlanishi, birinchi navbatda ularni inson xayot faoliyatini barcha jabhalariga kirishi va globallashishi bilan tavsiflanadi. Bunga misol sifatida – Internet. Biroq, Internet tarmoqlari noyob yangilik va “butun dunyo axborotini tashuvchi” hisoblanib, shaxsga, davlatga va jamiyatga alohida va o‘ziga xos tahdidlarning yangi to‘plamini o‘zining foydalanuvchilariga (axborot xizmatlaridan foydalanuvchilarga) taqdim etdi. Jarayonni bunday rivojlanishi multiservisli aloqa tarmoqlarida, shuningdek Internet tarmoqlarida axborotni himoyalash muammolarini keskinlashtirdi. Bundan tashqari, multiservisli aloqa tarmoqlarining axborot xavfsizligini (AX) ta’minlash bo‘yicha vositalar va takliflarning ko‘pligi, ishlab chiqaruvchilarni axborot xavfsizligi arxitekturasini yaratishga olib keldi. 1.1. Axborot xavfsizligini ta’minlash zarurati Multiservisli aloqa tarmoqlarini yaratishda, axborot uzatishni turli vositalarini qo‘llab va turli abonent terminallari yordamida yuqori sifatli axborot almashishni ta’minlovchi funksiyalarning zarur to‘plamini kiritadi. Axborot almashishni tashkil etishda xatoliklar yuz berishi ehtimoli mavjud, ularning yuzaga kelishi butun tarmoqni va aloxida tarmoqni dasturiy-qurilmali komplekslarini ishlashining samaradorligi, shuningdek aloqa kanallaridagi (liniyalardagi) halaqitli muhit sabab bo‘ladi. Ushbu bo‘limda bunday xatoliklardan himoyalanish choralari ko‘rib chiqilmaydi. Lekin, bugungi kunda multiservisli aloqa tarmoqlarining funksional xatoliklari ostiga yashiringan, faol xujum usullari mavjud. Butun dunyo tarixi shuni ko‘rsatadiki, turli axborotlarni izlash bo‘yicha josuslik faoliyati har qanday davlat siyosatining “asosiy asosi” hisoblanadi. Insonni bilib bo‘lmaydi, bir tomondan - atrof muhit uni, aniq shaxslar tomonidan kirish chegaralangan maxfiy axborotni izlashga jalb etishi mumkin. Boshqa tomondan – har qanday maxfiy axborotning egasi uni begonalar xavfidan saqlashni xoxlaydi. Aynan multiservisli aloqa tarmoqlarini ishlashida va foydalanishda inson omilining mavjudligi, ochiq tizimlar uchun standart vazifalar to‘plamini to‘ldirish zaruratini yuzaga keltiradi, ya’ni multiservisli aloqa tarmoqlarining xavfsizligini ta’minlash vazifasi. Elektron kommunikatsiya insonlarni yaqinlashtiradi: vaqt va masofa yo‘qoladi. Ya’ni, xalqaro Internet Yerning millionlab aholisini birlashtiradi va juda katta axborotlar soniga ishlov beradi. Shuning uchun Internet, kompyuter josusi sohasidagi mutaxassislar uchun “faoliyat yuritishning keng maydoni” hisoblanadi. Internet axborotni himoyalash bo‘yicha keng xizmatlar spektrini taqdim etadi. Internet foydalanuvchilari uchun shuni bilish zarurki, AQShda davlat Prezidentining “Jamiyatda shifrlashni boshqarish” (Public Encryption Management) direktivasi mavjud bo‘lib, chiqariluvchi (davlatdan tashqariga) axborotlarni himoyalashni kriptografik vositalari AQShni elektron razvedka tashkilotlari uchun axborotlarni izlashga to‘siq bo‘lmasligi kerak. Ya’ni, Internetda qo‘llaniladigan axborotni himoyalashning har qanday dasturiy va qurilmali vositalari, AQShning maxsus xizmatlari uchun “shaffof” hisoblanadi. Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|