1-Mavzu: Pedagogik ilmiy-tadqiqot jarayonini Modellashtirish fanining predmeti, maqsadi va vazifalari. Reja

Mavzu: 6. Pedagogik tadqiqotlarni olib borishda ijtimoiy madaniy yondshuv. Pedagogik kompetentlikning shakllanganlik darajasi.
Reja:

1. 
   Ilmiy izlanuvchining metodologik madaniyati
   
2. 
   Ilmiy izlanuvchining metododlogik madaniyati – kasbiy kompetentlikning tarkibiy qismi sifatida.
   
3. 
   Ilmiy izlanuvchida metodologik madaniyatni tarkib toptirish darajalari.
   
4. 
   Ilmiy izlanuvchida metododologik madaniyatni shakllantirish shart-sharoitlari.
   

XX asr o’zining yirik kashfiyotlari bilan odingi asrlardan tubdan farq qiladi. CHunki aynan XX asrda fan va texnika inqilobi ro’y berdi. Boz ustiga ikki marta jahon urushi b o’ldi.

XX asr biologiya, fizika, astronomiya, matematika fanlarining misli k o’rilmagan yutuqlarini keltirib chiqardi. Jumladan, shu asrda oqsil moddalarining (kislotalar) sintez qilinishi va shu asosda biologiya fanlari tarm o q larin in g rivojlanishi; fizika fani orqali b o’linmas zarrachalam ing kashf yetilishi, ularning xususiyatlarini o’rganilishi va yangi zarrachalarni kashf yetilishi, kosmik fazoni tadqiq qilishning yangi bosqichga k o’tarilishi, kibernetika, kom pyuterlar haqidagi tasavvurlarning o’zgarishi kabi sohalar fikrimizning dalilidir. XX asrda faqat tabiiy fanlar rivojlanibgina qolmay, balki ijtimoiy-gumanitar so h alar ham beqiyos darajada rivojlandi. Bu rivojlanish dunyo hodisalarini qayta tahlil qilishga majbur qildi va majbur qilmoqda. YAngi m uammolarni keltirib chiqarmoqda. Bu muammolar umuminsoniy muammolarga aylanmoqda. Hozirgi davrda loqayd b o’lmagan har bir inson ana shu umumbashariy muammolar haqida fikr bildirmasligi mumkin yemas. Zero, kelajakda yekologik, texnikaviy jarayonlar, oziq- ovqat mahsulotlari, yenergetik jarayonlar qiyofasi qanday bo’ladi, fan va texnikadan yana nirnalarni kutish mumkin. Inson xromosomasi tahlil qilinishi inson faoliyatini qanday o’zgarishlarga olib keladi, kabi savollar davrimizning savollaridir, ayni paytda umumbashariy yoki global muammolardir.
XX asrda yashab ijod qilgan akademik A.Saxarov kelajak haqida jo n kuydirib gapirgan yedi. Uning fikricha, keyingi yellik yillardan so’nggi hayot ko’pgina ziddiyatlarni keltirib chiqaradi. Insoniyatni yirik falokatlar kutadi, xavf-xatarlar ro’y beradi, m ashaqqatlar paydo b o’ladi. Lekin, b u n d ay h o latlarn in g o ld in i olish in so n n in g -insoniyatning aql- idrokiga b o g iiq . lnsonning aql- zakovati kelib chiqadigan falokatlarning oldini olishga qaratilishi lozim. Fan va texnika taraqqiyoti faqat hayratlanish uchun yemas, balki uning oqibatlari haqida ham qayg’urishni talab yetadi. (Voprosi filosofii, 1988 -yil 1- son).
BMT ning ma’lumotlariga qaraganda ( qanchalik talofatlar bo’lmasin) dunyo aholisi tez sur’atlar bilan ko’paymoqda. Hozir yer yuzida 6 milliard aholi istiqomat qiladi. 2025- yilga borib aholi soni 8 milliardga yetadi, degan taxm inlar bor. Hozirgi paytda yer yuzining aholisi bir kunda 275 ming kishiga k o’paymoqda. Bir yilda yesa 60 millionga o’sayotir. Aholining o’sishi tabiiy bo’lsa-da, yer yuzidagi tabiiy boyliklar: neft, toshko’mir, torf, toza suv, unum dor tuproq va boshqa foydali qazilmalar keskin kamayib borayotir. Birgina ichimlik suvini oladigan b o’lsak, bu suv yer yuzidagi suvning hajmini atigi 2 foizini tashkil yetadi. O’sib borayotgan aholi uchun, albatta, bu y yetarli d yeb b o’lm ay d i. D yem ak , g lo b a llash u v ja r a y o n i u sh b u muammolarni keltirib chiqarayotganligini hech kim inkor yetaolmaydi.
Globallashuv bu — umuminsoniy va umumjahon moddiy va ma’naviyrivojini va tamoyillarini tor doiradan chiqib keng miqyosda qamrab olinishidir.
D unyo aholisining to’xtovsiz k o’payib borayotganligi hozirgi davrning yeng muhim xususiyatlaridan biridir.