materiyadan tashkil topgan. Materiya esa tо‘rt unsur: olov, suv, havo va
tuproqdan iboratdir. Materiya doimiy harakatdadir, harakat esa
narsalarning bir turdan ikkinchi turga о‘tishidan iboratdir. Bu о‘z
navbatida о‘zgarish demakdir. Al-Kindi harakatni olti turga bо‘ladi: 1)
paydo bо‘lish; 2) yо‘q bо‘lish; 3) uzayish; 4) qisqarish; 5) о‘zgarish va
nihoyat; 6) siljish. Har qanday harakat esa ma’lum bir vaqt ichida sodir
bо‘ladi. Vaqt harakatning sekin yoki tezligidan iborat bо‘lib, u о‘tgan
zamon bilan kelgusi zamonni bog‘laydi. Materiya shaklga ham ega, faqat
shakliy tafovut tufayli u yoki bu narsalar boshqa narsalardan farq qiladi.
Al-Kindiy borliqning makon atributini ham e’tirof etadi. Makon,
deb u
jismni о‘z ichiga oladigan, jismdan tashqaridagi sathga aytamiz, deydi.
Makon bilan uni tо‘ldirib turadigan narsa bir-biriga bog‘liq, deydi u. Agar
makon bо‘lsa, uni tо‘ldiruvchi biron narsa bо‘lishi kerak va aksincha, agar
makonni tо‘ldirib turuvchi narsa bо‘lsa, albatta, makon bо‘lishi kerak.
Dostları ilə paylaş: