Depozitlarni sug’urta qilish - banklar bankrot deb e’lon qilinganda yoki
to’lov qobiliyati yo’qolganda, omonatchilarning bankdagi pul mablag’larini ularga
qaytarilishini sug’urtalash. Bunda banklar sug’urtalanuvchilar hisoblanadi.
Sug’urtani maxsus sug’urta tashkilotlari amalga oshiradi. Depozitlarni sug’urtalash
chet mamlakatlarda keng tarqalgan. Masalan, AQShda depozit sug’urtasini
depozitlarni sug’urtalash federal korporatsiyasi amalga oshiradi. AQShda har bir
omonatchiga to’g’ri keladigan 100 ming AQSh dollari miqdoridagi depozitni
banklar majburiy sug’urtalaydi.
Dispasher - dengiz transportida umumiy avariya sodir bo’lganda ko’rilgan
zararni kema, yuk va fraxt o’rtasida taqsimlash bo’yicha hisob-kitoblarni tuzadigan
mutaxassis.
Rivojlangan
mamlakatlarda
dispasher
funktsiyasini
maxsus
kompaniyalar bajaradi. Zararlarni taqsimlash bo’yicha hisob-kitoblar dispasha
deyiladi va dispashani tuzganlik uchun xaqni manfaatdor tomonlar (kema egasi,
yuk egasi, yukni sotib oluvchi shaxs) to’laydi.
Evropolis - evropa iqtisodiy hamjamiyati mamlakatlarida sug’urta
shartnomasi tuzganlik faktini tasdiqlovchi sug’urta polisi.
Zahira fondi - joriy yilda kelib tushgan sug’urta mukofotlari hisobidan
sug’urta qoplamasini to’lash imkoniyati bo’lmaganda, ushbu sug’urta qoplamasini
to’lash uchun foydalaniladigan pul mablag’lari fondi. Ma’lumki, sug’urta
xodisalari tufayli ko’rilgan yo’qotishlar va zararlar miqdori har yili har-xil bo’ladi.
Ayrim yillari sug’urta xodisalari kam, boshqa yili esa ko’proq bo’lishi mumkin.
Agar sug’urta xodisalari soni ko’p bo’lib, ko’rilgan zarar miqdori joriy yilda kelib
tushgan sug’urta mukofotlaridan bir necha marta ko’p bo’lsa, ularning farqi zahira
fondi hisobidan qoplanadi.
Kargo - transport vositasida tashiladigan va sug’urtalanishi mumkin bo’lgan
yukning nomlanishi.
