Tezlanish vektorining oniy qiymatini xisoblashda kichik vaqt oraligi uchun yuqoridagi ifodadan limit olinadi:
Demak, MN ning tezlanishi uning tezligidan vaqt buyicha olingan birinchi tartibli hosilaga yoki radius vektordan vaqt buyicha olingan ikkinchi tartibli hosilaga teng ekan. Tezlanish vektorini xam koordinata uklari buylab yunalgan uchta tashqil etuvchilarga ajratish mumkin.
bo’ladi. Agar tezlik vektorining ortirmasi ΔV>0 bulsa harakat tezlanuvchan va ΔV<0 bulsa harakat sekinlanuvchan bo’ladi. Yoki tezlanish vektori yunalishi tezlik vektori yunalishi bilan bir xil bulsa harakat tezlanuvchan, qarama-qarshi yunalishlarda esa sekinlanuvchan bo’ladi. To’g’ri chiziqli uzgaruvchan harakatda tezlik vektorining yunalishi o’zgarmas, mikdori uzgaruvchan bo’ladi. SHuning uchun (13) dan
tenglamani dV=a dt ko’rinishida uzgartirib, uni harakatning berilgan vaqt chegarasida integrallaymiz:
Umuman, tezlanish vaqtga bog’liq uzgarishi mumkin. Agar harakat to’g’ri chiziqli tekis uzgaruvchan bulsa tezlanish vektorining yunalishi va mikdori vaqt buyicha o’zgarmas (a = sonst ) bo’ladi va yuqoridagi ifodadan V = Vo ± at tenglamani olamiz. Bunda vo MN boshlangich tezligi (+ ishora a > 0, - ishorasi esa a < 0 xol uchun ). Bu ifodani (11) ga kuysak
hosil bo’ladi. (+) - tekis tezlanuvchan, (-) ligi tekis sekinlanuvchan harakat xollarda bosib utilgan yul tenglamalaridir. Agar tezlik m/s, vaqt (s) sekundlarda ulchansa tezlanish birligi [ a ] = m/s2, o’lchamligi
Sharchaning tezligi qiya tekislik burchagiga bog’liq, burchagi qancha katta bo’lsa uning tezligi shuncha tez ortadi, ya’ni tezlanishi ortib boradi, aks holda erkin tushayotgan sharning harakati bilan bir xil bo’lardi, ammo, bu mumkin emas.(5-rasm)5
