1.8-rasm. Kesuvchi asboblarni qirqishga kirish uzunligini aniqlash sxemasi. Parmalashda (1.8-rasm, b)
l kirish = 0,3
d parma bu yerda,
d parma parma diametri.
Pazni uzunasiga frezerlashda (1.8-rasm, c)
(1.6)
bu yerda,
d fr
- freza diametri.
t – frezalash chuqurligi.
Mavjud ko‘pchilik texnologik usullar uchun asosiy vaqtni aniqlash ifodalari
ishlab chiqilgan.
t yordamchi
- shunday yordamchi vaqtki, bu davrda asosiy ishlab
chiqarish ishlarini bajarilishini ta’minlovchi tadbirlar amalga oshiriladi. Mexanik
ishlov berishda
yordamchi vaqt bu stanokni boshqarish; zagotovkani o‘rnatib
mahkamlash; keskichni zagotovkaga olib kelish va qaytarish, o‘lchamni o‘lchash,
zagotovkani stanokdan bo‘shatib olish va h.k.larga ketgan vaqtdir. Uzel yoki
agregatni yig‘ishda bu detalni ko‘tarish va o‘rnatilishi lozim bo‘lgan joyga olib
qo‘yish, asbobni (klyuchni, pnevmo-bolgachani) olib ishlatish ish joyiga olib
kelish, ishlab bo‘lgach o‘z joyiga qo‘yish uchun ketgan vaqt. Bu yordamchi vaqt
asosiy vaqtga nisbatan (6-8)% hajmida hisoblanadi.
Asosiy va yordamchi vaqtlar yig‘indisiga operativ vaqt deyiladi.
(1.7)
bu yerda,
t as.k –“
k” qiymatidagi texnologik o‘tishning asosiy vaqti;
25
p -texnologik o‘tishlarning soni;
t yor.i –
i -qiymatidagi yordamchi vaqt;
g -yordamchi o‘tishlar soni.
Ish o‘rniga xizmat qilish vaqti - bu bir dona detal uchun ketgan vaqtning bir
qismidir.