93
xil quyum (dopusk) mavjud ekan: 1–quyum (dopusk) mashinani tayyorlash uchun
belgilangan, 2–quyum esa tayyor mashinani ishchi holatda qabul qilib olish
quyumi (dopusk). Bu quyum yana bir nechta bo‘laklarga bo‘linadi, bular:
1. Hisoblash qiyin bo‘lgan, ish bajaruvchi yuzalarning harakati orasidagi
bo‘shliqlarni (aniqlashda) belgilashda.
2. Kesuvchi kuch ta’sirida, detalning bikirligiga kesish haroratini o‘zgarishi,
ichki kuchlanishlarni o‘zaro taqsimlanishidan hosil bo‘lgan deformatsiyalarni
hisobga olish.
3. Birikmalarining yetarli bikirlikka ega bo‘lmasligini hisobga olish.
4. Mashinani yig‘ishga, detallarini tayyorlashga va xatoliklarni to‘g‘rilash,
ularni boshqarishni hisobga olish.
Yuqoridagilarni tayyor mashinani qabul qilib olish quyum (dopusk) deb
ataladi. Bu quyum ham ikkiga bo‘linadi: 1) Mashinani yig‘ishga va boshqarishga
quyum. 2) Mashina detallarini tayyorlash quyumiga bo‘linadi.
Mashinasozlik zavodlarida mashinaning sifatiga ta’sir qiluvchi omillar
ko‘pligi bilan, lekin mashinani ishlash jarayonidagi hodisalar to‘liq
o‘rganilmagani, quyumni kamaytirish yo‘li bilan, aniqlikka to‘liq erishib
bo‘lmaslik, kelajakda mashinaning sifatini oshirish bo‘yich muammolarni ijobiy
hal qilishga to‘g‘ri keladi. Quyumlarni mashina qisimlariga, detallariga taqsimlash,
texnik-iqtisodiy hisoblashlar asosida, bo‘lish kam harajatli va sifatli mashinalar
yaratishga qaratilishi kerak.
Dostları ilə paylaş: