1. Pedagoglik kasbining ijtimoiy qadri Jamiyat rivojlanishida ta'limning o'rni

Bugungi kunda zamonaviy mutaxassisga qo'yilayotgan talablar:
►mustaqil, tahliliy fikrlay oladigan;
► zamonaviy texnologiyalarni qo'llash orqali
uchragan muammolarni echa oladigan;
► olayotgan bilimlari unga qaerda kerak
bo'lishini aniq tasavvur qila oladigan;
► yangilik yarata oladigan, muammolarni hal etish yo'llarini o'ylab topa oladigan, muloqotga kirishuvchan, o'zining aqliy darajasi, ahloqi, madaniyati ustida ish olib bora oladigan bo'lishi kerak.
►hamkorlikda ishlash, o'zaro fikrlar bilan almashishni bilishi;
►yangi g'oyalarni qabul qila olishi;
►tahliliy fikrlash va yangi sharoitlarga moslasha olishi;
►o'z harakatlari uchun mas'uliyatni his qila olishi;
►boshqarishni bilishi zarur.
MS: Mutaxassisga qo'yilayotgan talablar va ta'lim o'rtasida qanday bog'liqlik mavjud?
Zamonaviy ishlab chiqarish mutaxassislar oldiga qo'yayotgan talablarning o'zgarishi dunyoning barcha mamlakatlari ta'lim tizimlarida XX asr o'rtalaridan boshlab katta islohot ishlari boshlanib ketishiga sabab bo'ldi. Bizning O'zbekistonimizda ham ta'lim sohasi davlat siyosatining ustuvor yo'nalishi deb belgilangandi va ta'lim tizimida ulkan islohotlar boshlab yuborildi. Ushbu yo'nalishdagi ishlarning izchil amalga oshirilishini esa “Ta'lim haqida”gi Qonun va “Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi” ta'minlab bermoqda.


MS: Xo'sh, bunday mutaxassislarni tayyorlashga har qanday pedagog ham qodirmi?
Faqatgina pedagogik mahoratga ega bo'lgan o'qituvchigina talab darajasidagi mutaxassisni tayyorlay oladi. Shunday ekan, pedagogik mahorat asoslarini bo'lajak o'qituvchilar oliy o'quv yurtidan boshlab egallashlari zarur.
FS: Sizningcha, pedagogik mahorat nima? “Faoliyat” va “mahorat” tushunchalarini o'zaro bog'lab bering.
Pedagogik faoliyat bu mazmunini o'quvchilarni o'qitish, tarbiyalash, rivojlantirish tashkil qilgan faoliyatdir.
Shuni yodda tutish kerakki, pedagogik faoliyat bu bir tomonlama emas, balki ikkitomonlama (hamkorlikdagi) faoliyatdir. Unda ikkita faol tomon ishtirok etadi: o'qituvchi – o'quvchi (talaba). Maqsad – o'quvchi, talaba shaxsi, uning rivojlanishidir.
Mohir pedagog deb ta'lim-tarbiya jarayonini samarali tashkillay oladigan, buning uchun talaba psixologiyasini yaxshi bilgan, o'zida pedagog uchun zarur bo'lgan kasbiy fazilatlarni mujassam etgan, ta'lim jarayonini zamonaviy pedagogik texnologiyalar qonuniyatlari asosida samarali tashkillay oladigan va olib boradigan pedagogga ayta olamiz (shu sababli pedagogik texnologiya va pedagogik mahorat fanlari bir o'quv faniga birlashtirilgandir).
Mahorat faoliyatda namoyon bo'ladi. Pedagogika fanida “pedagogik mahorat” tushunchasining turli ta'riflari mavjud:

Pedagogik mahorat mohiyati o'qituvchining ushbu jarayonni ta'minlab berayotgan shaxsiy fazilatlaridadir.

MS: Sizning fikringizcha, yuqorida “pedagogik mahorat” atamasiga berilgan ta'riflarning qaysi biri aniqroq?

Pedagogik mahorat asoslariga quyidagilar kiradi:

• 
  Umumiy madaniyatning yuqori darajasi, bilimdonlik va aql-zakovatning yuksak ko'rsatgichi;
  
• 
  Pedagogika, umumiy va pedagogik psixologiya kabi fanlar sohasidagi bilimlar bilan qurollanganlik, ularda o'qitish va tarbiyalash ishlari tajribasida erkin va ustalik bilan foydalana bilish;
  
• 
  O'quv-tarbiya ishlari metodikasini mukammal egallaganlik;
  
• 
  O'qitayotgan faniga doir keng va chuqur bilim sohibi bo'lishi