1. San’at tushunchasini izohlang

46.Qadimgi rim tasviriy san’ati haqida gapirib bering.
Qadimgi Rim san'ati - bu Rim respublikasi va imperiyasi davrida yaratilgan tasviriy san'atni tavsiflash uchun ishlatiladigan atama. Rimliklarga yunonlar va etrusklar katta ta'sir ko'rsatdi, ammo ular o'zlarining noyob badiiy uslublarini ham rivojlantirdilar.
Qadimgi Rim san'atining eng muhim turlaridan biri haykaltaroshlik edi. Rimliklar o'zlarining imperatorlari, xudolari va boshqa muhim shaxslarning katta, real haykallarini yaratdilar. Ushbu haykallar ko'pincha marmar yoki bronzadan yasalgan va kuch va hokimiyatni etkazish uchun yaratilgan.
Qadimgi Rim sanʼatining yana bir koʻrinishi mozaika edi. Mozaikalar mayda, rangli toshlar yoki shisha bo'laklarni murakkab dizaynlarga joylashtirish orqali qilingan. Ular ko'pincha jamoat binolari va boy uylarda pol va devorlarni bezash uchun ishlatilgan.
Rim me'morchiligi ham san'atning asosiy turi edi. Rimliklar Kolizey va Panteon kabi ta'sirchan inshootlarni qurdilar, ular bugungi kunda ham muhandisligi va dizayni bilan hayratda. Shuningdek, ular o'zlarining me'morchiligiga boshqa madaniyatlarning elementlarini, masalan, yunon ustunlari va Misr obelisklarini kiritdilar.
Rim san'ati qadimgi Rim san'atining muhim shakli bo'lgan, ammo bugungi kungacha bir nechta misollar saqlanib qolgan. Rim rasmlari ko'pincha mifologiya yoki kundalik hayotdan sahnalarni tasvirlaydi va odatda freska yoki enkaustik usullardan foydalangan holda yaratilgan.
Rimliklar san'atning ushbu asosiy turlaridan tashqari zargarlik buyumlari, kulolchilik va shisha idishlar yaratishda ham ustunlik qilishgan. Umuman olganda, qadimgi Rim san'ati o'zining ulug'vorligi, tafsilotlarga e'tibor berish va turli xil madaniy ta'sirlarni o'z ichiga olganligi bilan ajralib turardi.
47.Qadimgi rim tasviriy san’atining o’ziga xos hususiyatlari.
Qadimgi Rim tasviriy san'ati - bu dunyo tarixidagi eng nufuzli imperiyalardan birining badiiy va madaniy yutuqlari haqida ma'lumot beradigan ajoyib mavzu. Qadimgi Rim san'ati o'zining realizmi, ulug'vorligi va tafsilotlarga e'tiborliligi bilan mashhur bo'lib, keyingi davrlar va madaniyatlarning badiiy an'analariga ta'sir ko'rsatdi.
Qadimgi Rim tasviriy sanʼatining eng yorqin xususiyatlaridan biri uning realizmga urgʻu berishdir. Rim rassomlari o'z ob'ektlarining jismoniy xususiyatlarini, yuzlaridagi ajinlardan tortib kiyimlarining burmalarigacha juda batafsil tasvirlashga intilganlar. Ushbu realizm imperatorlar, sarkardalar va boshqa taniqli shaxslarning hayotiy portretlarini, shuningdek, kundalik hayotdan sahnalarni yaratishda ishlatilgan.
Qadimgi Rim sanʼatining yana bir eʼtiborga molik xususiyati uning ulugʻvorligidir. Rim rassomlari katta hajmdagi asarlar yaratishdan qo'rqmadilar, ular tomoshabinlarni o'zlarining buyukligi va ulug'vorligi bilan hayratda qoldirish uchun mo'ljallangan. Bu Rim davrida yaratilgan Kolizey, Panteon, Titus arkasi kabi ko'plab haykallar va jamoat yodgorliklarida yaqqol ko'rinadi.
Rim tasviriy san'atining eng qiziqarli jihatlaridan biri bu Rim davlatining qudrati va hokimiyatini mustahkamlash uchun ishlatilganligidir. Masalan, butun imperiya bo'ylab o'rnatilgan ko'plab zafar arklari va g'alaba ustunlari harbiy g'alabalarni nishonlash va fuqarolarga Rimning qudrati va shon-shuhratini eslatish uchun mo'ljallangan. Xuddi shunday, imperatorlar va boshqa yuqori martabali amaldorlarning ko'plab portretlari ham Rim fuqarolariga, ham chet ellik mehmonlarga kuch va hokimiyat tuyg'usini etkazish uchun mo'ljallangan edi.
Va nihoyat, shuni ta'kidlash joizki, qadimgi Rim tasviriy san'ati faqat haykaltaroshlik va me'morchilik bilan cheklanmagan. Rim rassomlari rangtasvir, mozaika va boshqa bezak san'atida ham yuksak natijalarga erishdilar. Ushbu asarlarning aksariyati vaqt o'tishi bilan yo'qolgan, ammo ba'zi misollar hali ham saqlanib qolgan, masalan, Pompeyning go'zal freskalari va Sitsiliyadagi Villa Romana del Kasalening murakkab mozaikalari.
Xulosa qilib aytish mumkinki, qadimgi Rim tasviriy san’ati jahon tarixidagi eng muhim imperiyalardan birining badiiy va madaniy yutuqlarini aks ettiruvchi boy va murakkab mavzudir. Uning realizm, ulug‘vorlik va qudratga urg‘u berilgani butun dunyodagi badiiy an’analarga o‘z ta’sirini o‘tkazdi va shu kungacha rassom va olimlarni ilhomlantirishda davom etmoqda.