1. Sanlı izbe-izlik dep natural sanlar toplaminda anıqlanǵan hám haqıyqıy bahalar qabıl etiwshi


1 3 , ... , 1 , ... nuqtalardan iborat to'plam (bu to'plam faqat bitta n



Yüklə 197,33 Kb.
səhifə17/17
tarix05.12.2023
ölçüsü197,33 Kb.
#174175
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   17
1. Sanl izbe-izlik dep natural sanlar toplaminda an qlan an h m

2


1
3 , ... ,
1
, ... nuqtalardan iborat to'plam (bu to'plam faqat bitta

n


a = 0 limit nuqtaga ega va biz uni to'plam elementlariga qo'shib qo'ydik; uning
boshqa barcha nuqtalari yakkalangan);
3) [a, b] kesma.


Lekin (a, b) interval kompakt emas, chunki u, chegaralangan bo'lishiga qaramasdan, yopiq to'plam emas. Yarim to'g'ri chiziq [0, + ) ham kompakt emas, chunki u, yopiq bo'lishiga qaramasdan, chegaralangan to'plam emas.
Zamonaviy matematik tahlilda kompakt to'plamlar xossalaridan juda keng foydalaniladi.

2.8. Misollar





  1. - Misol. Agar xn > 0 ketma-ketlik uchun biror n nomerdan boshlab

xn+1

n
x q < 1
tengsizlik o'rinli bo'lsa, lim xn = 0 ekanini isbotlang.

Ko'rsatma. Ushbu
n<x
< c qn tengsizlikdan foydalaning.

0 n




  1. n
    - Misol. Tenglikni isbotlang:

1 n


lim
= 0, (a > 0).

n→∞ n! e + a

Ko'rsatma. Quyidagi tengsizlikdan foydalaning:



1 n n
e n


<

.
n! e + a e + a



  1. - Misol. Tenglikni isbotlang:


a >
lim an = 0 (
n→∞ n!
Ko'rsatma. Agar xn = an/n! desak,
0).

xn+1 = a
< q < 1

tengsizlikdan foydalaing.


xn n + 1


  1. - Misol. Agar a > 1 bo'lsa, istalgan r soni uchun

lim nr = 0
n→∞ an
(2.8.1)

ekanini ko'rsating.





Ko'rsatma. Agar xn = nr/an desak, biror n nomerdan boshlab

xn+1 xn

= 1 1 + 1


r
a n


< q < 1

tengsizlik bajarilishini ko'rsating.



  1. - Misol. Tenglikni isbotlang:



lim


n→∞
n n = 1. (2.8.2)

Ko'rsatma. Ushbu (2.8.2) tenglikni ko'rsatish uchun
lim ln n = 0 (2.8.3)
n→∞ n

≤ ≤ { }

≤ ≤
munosabatni isbotlash yetarli. Agar mn butun sonlar mn ln n mn + 1 shartni qanoatlantirsa, emn n emn+1 bo'ladi. Endi mn ketma-ketlikni chksiz katta ekanini ko'rsating. Shuni hisobga olib, (2.8.3) ni isbotlash uchun (2.8.1) dan foydalaning.




  1. a1 + ak+1 k
    - Misol. Istalgan musbat sonlar ketma-ketligi {ak}k=1 uchun




tengsizlikni isbotlang.
lim
k→∞ ak
e (2.8.4)



Ko'rsatma. Agar (2.8.4) tengsizlikning teskarisini bajariladi deb faraz qilsak, ya'ni
a1 + ak+1 k

< 1



lim


k→∞



desak, biror N nomerdan boshlab
ak

k
k + 1 k

a1 + ak+1 k

ak


k + 1 k





< 1, k N,

bo'ladi. Bundan chiqdi, shu nomerdan boshlab,

tengsizlik bajariladi, ya'ni
a1 + ak+1

ak


k + 1

<


k

a1
k + 1

< ak k


ak+1
k + 1

bo'ladi. Bu tengsizlik yordamida garmonik qator yaqinlashadi degan ziddiyatga keling.

Eslatma. Agar istalgan ε > 0 uchun


a1 = ε, ak = k, k = 2, 3, ...


ketma-ketlikni aniqlasak, ravshanki,



lim


k→∞
a1 + ak+1 k
ak


= lim


k→∞

1 +


1 + ε k

k




= e1+ε

bo'ladi. Bundan (2.8.4) tengsizlikning aniq ekanligi kelib chiqadi.





  1. - Misol. Agar

bo'lsa, ushbu


xn =

1 +


1 sin2 πn


n
n 4

inf{xn}, sup{xn}, lim xn, lim xn

kattaliklarni toping.
n→∞
n→∞

Ko'rsatma. Quyidagi limitlardan foydalaning:
lim x4k = 0, lim x4k+2 = e.
k→∞ k→∞

  1. - Misol. Koshi kriteriysidan foydalanib,

1 1 1


xn = 1 + 3a + 5a + · · · + (2n 1)a , a < 1
ketma-ketlikni yaqinlashishga tekshiring.
Ko'rsatma. Biror nomerdan boshlab quyidagi tengsizlik bajarilishini ko'rsating:
x2n xn > 1.

  1. - Misol. Koshi kriteriysidan foydalanib,

1 1 1


xn = 1 + 3a + 5a + · · · + (2n 1)a , a ≥ 2
ketma-ketlikni yaqinlashishga tekshiring.
Ko'rsatma. Quyidagi munosabatdan foydalaning:

1 1 1 1


(2n + 1)a < (2n + 1)2n = 2n 2n + 1 .

  1. - Misol. Agar a1a2a3 ≥ · · · ≥ an ≥ · · · va aj ≥ 0 bo'lsa,

xn = a1 + a2 + · · · + an
ketma-ketlik, faqat va faqat
yn = a1 + 2a2 + · · · + 2na2n (2.8.5) ketma-ketlik yaqinlashganda, yaqinlashishini ko'rsating.
Ko'rsatma. Quyidagi

tengsizlikni isbotlang.
1
2 yn < x2n < yn




  1. - Misol. 10 - Misoldan foydalanib,

1 1


xn = 1 + 2p + · · · + np , p > 1
ketma-ketlikni yaqinlashishga tekshiring.
Ko'rsatma. Bu holda (2.8.5) ketma-ketlik maxraji birdan kichik bo'lgan geometrik progressiyaning qismiy yig'indisi bo'lishini ko'rsating.




  1. - Misol. 10 - Misoldan foydalanib,

1 1 1


xn = 2 ln 2 + 3 ln 3 + · · · n ln n
ketma-ketlikning uzoqlashishini ko'rsating.
Ko'rsatma. Bu holda (2.8.5) ketma-ketlik uchun

y 1 · · · + 1 1


tenglikdan foydalaning.
n = 1 + 2 +
n ln 2




  1. - Misol. 10 - Misoldan foydalanib,

1 1 1


xn = 2(ln 2)p + 3(ln 3)p + · · · + n(ln n)p , p > 1
ketma-ketlikni yaqinlashishga tekshiring.

np
Ko'rsatma. Bu holda (2.8.5) ketma-ketlik


n

(ln 2)p

2p
y = 1 1 + 1

+ · · · + 1


ko'rinishga ega ekanidan foydalaning.
Yüklə 197,33 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   17




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin