1-tema. Buxgalteriya esabiniń predmeti hám metodi

4.2 súwret. Buxgalteriya esabın shólkemlestiriw sistemasiniń tiykarǵı elementleri
Kárxananiń finans-xojalıq xizmetin basqariw talaplarına muwapiq, buxgalteriya apparatiniń aldina tómendegi talaplar qoyiladi:

• 
  kárxana xizmeti hám oniń nátiyjeleri tuwrisinda tolıq hám isenimli maǵliwmatlardi qáliplestiriw;
  
• 
  kárxananiń xizmetin qadaǵalaw hám basqariw ushın ishki hám sirtqi paydalaniwshilardi zárúr informaciyalar menen támiyinlew;
  
• 
  finans-xojalıq xizmetindegi qolaysiz jaǵdaylardiń óz waqtinda aldin aliw, ishki imkániyatlardi aniqlaw hám saparbar etiw;
  
• 
  kárxana xizmetiniń finanslıq nátiyjelerin esapta tuwri sáwlelendiriw;
  
• 
  kárxana xizmetkerleriniń miynnetine haqi tólewdi qadaǵalaw;
  
• 
  finanslıq esabatti dúziw ushın zárúr maǵliwmatlardi aliw hám óz waqtinda usinis etiw.
  

Belgilengen waziypalardi sheshiw processinde kárxana esap siyasatinda belgilengen talaplarǵa ámel qiliw zárúr(16.2- súwret).


4.3. súwret. Buxgalteriya esabın shólkemlestiriw aldina qoyilatuǵın tiykarǵı talaplar


4.4. Buxgalteriya esabın shólkemlestiriwdi rejelestiriw sistemasi
Buxgalteriya esabın aqilǵa muwapiq shólkemlestiriwdi támiyinlewde rejelestiriw sistemasi zárúrli áhmiyetke iye bolip, óz-aldina jumis túrleri boyınsha rejelerdi islep shiǵıw hám orinlawdi óz ishine aladi (16.3-súwret).
Hújjetlestiriw rejesinde xojalıq operaciyaların esapqa aliw boyınsha dáslepki hújjetler blankalarına bolǵan mútájlik esap-kitabi dúziledi. Bunda xojalıq júritiwshi subekt dáslepki hújjetlerdiń úlgili formalarınan paydalaniwdi yamasa ózi ǵárezsiz islep shiqqan derek formaların qollawi múmkin.
Dáslepki hújjetler blankalarına bolǵan mútájlik aniqlanǵaninan soń olardi satip aliwǵa yamasa baspaxanada basip shiǵariwǵa buyirtpa beriledi. Dáslepki hújjetler blankaları menen oraylastirilǵan halda támiyinlewde olardi aliw ushın joqarı shólkem tárepinen buyirtpa beriledi.