1. Texniki diaqnostikanın əhəmiyyəti və məqsədi

6. Düz və dolayı diaqnostika parametrləri
Düz struktur parametrlər, məsələn, sürtünən elementlərin dağılması, uzlaşmada aralıqlar və s. obyektin texniki vəziyyətini bilavasitə xarakterizə edir. Dolayı parametr, məsələn, yağın temperaturu, işlənmiş qazlarda temperatur və CO₂ nin miqdarı texniki vəziyyəti dolayı yolla xarakterizə edir. Obyektin texniki vəziyyətinin dəyişməsini obyekti hissələrə ayırmadan onun diaqnostik parametrlərinin qiymətinə əsasən müəyyən etmək olar. Diaqnostik parametrlərin toplusu normativ sənədlərdə obyektin texniki diaqnostikasına əsasən və ya təcrübi olaraq müəyyən edilir. Diaqnostik parametrin kəmiyyət və keyfiyyət xarakteristikaları bu və ya digər qüsurun əlamətidir. Hər bir qüsurun bir neçə əlaməti ola bilər. Beləliklə, ilkin tədqiqatlar nəticəsində obyektin diaqnostik parametrlərinin xarakteristikaları ilə vəziyyəti arasında əlaqə yaradılaraq diaqnostik alqoritm işlənib hazırlanır ki, bu alqoritm diaqnozun qoyulması üçün müəyyən ardıcıllıqla yerinə yetirilir. İstismar müddətində sökülmədən(dağılmadan) diaqnostika metodlarından(ultrasəs, akustik-emission, maqnitli nəzarət, vibraakustik, elektrik, istilik və optik) daha çox istifadə olunur. Sökülməni tələb edən texniki diaqnostika metodları adətən, avadanlığın əsaslı təmiri müddətində onun elementlərinin imtinası vaxtı ətbiq olunur. Dağılmadan texniki diaqnostikanın əsas problemi məhdud informasiya şəraitində avadanlığın vəziyyətinin qiymətləndirilməsindən ibarətdir. Funksional vibrasiyalı diaqnostikanın mahiyyəti avadanlığın sökülmədən vəziyyətini qiymətləndirmək üçün vibrasiya parametrlərindən istifadə etməkdir. Funksional vibrasiyalı diaqnostikanın əsas cəhəti diaqnostik parametrlər kimi temperatur və təzyiq deyil, vibrayerdəyişmə, vibrasürət və vibratəcildən istifadə olunur. Yuxarıda göstərilən diaqnostik növlərdən başqa avadanlığın vəziyyətinin qiymətləndirilməsində dağıdıcı nəzarət metodları tətbiq olunur ki, bu metodlarda obyektin qismən dağılmasını, həmçinin avadanlığın tədqiqatı zamanı onun hissələrə ayrılması halında elementləri üzərində alətli ölçü nəzarətinin aparılmasını nəzərdə tutur.