1. Tilning jamiyatda tutgan orni

57. Rasmiy-idoraviy uslub hujjatlari.
Rasmiy uslub quyidagi turlarga bo`linadi: Sof qonunchilik uslubi (qonun, farmon, fuqarolik va jinoiy aktlar, nizomlar uslubi).
Idoraviy –devonxona uslubi (buyruq, ariza, talabnoma, bildirgi, tavsifnoma, tarjimayi hol, ishonchnoma, dalolatnoma); diрlomatik uslub (nota, bayonotnoma, bitim, konvensiya va boshqalar)
Diplomatik uslub- nota bayonnoma bitim konvensiya;
Rasmiy uslub ko‘rinishlariga ariza tilxat malumotnoma tavsiyanoma ishonch qogozi tarjimayi hol qaror buyruq farmoish bayonot e’lon hisobot shartnoma kabilar kiradi
58. Mutaxassis nutqining o`ziga xos xususiyatlari.
Nutqning аlоqаviy sifаti, uning mаqsаdgа muvоfiqligi mаdаniy nutqdаn tаlаb qilinuvchi аsоsiy mеzоn (o‘lchоvlаr) bilаn bеlgilаnаdi. Mаdаniy nutqning lingvistik vа nоlingvistik mеzоn (o‘lchоv)lаri quyidаgilаr: nutqning to‘g‘riligi, nutqning аniqligi, nutqning mаntiqiyligi vа tоzаligi, nutqning tа’sirchаnligi (оbrаzliligi), nutqning o‘rinliligi. Bu o‘lchоvlаr ko‘p qirrаli vа murаkkаb bo‘lib, o‘zаrо bir-biri bilаn chаmbаrchаs bоg‘lаngаn. Nutqdа ulаrdаn biri o‘z mе’yoridа bo‘lmаsа, tоm mа’nоdаgi mаdаniy nutq yuzаgа kеlmаydi.
Nutqiy mаdаniyatning muhim bеlgilаridаn biri fikrni to‘g‘ri, mаzmunli bаyon qilishdir. Nutqdа qo‘llаnаdigаn hаr qаndаy til vоsitаsining kuchi аdаbiy til mе’yorlаrigа tаyanilgаndаginа ruyobgа chiqаdi. Аdаbiy tilning fоnеtik-оrfоepik, lеksik-sеmаntik vа grаmmаtik mе’yorlаri tаlаblаrigа to‘lа mоs kеlаdigаn nutq to‘g‘ri nutqdir.
Nutqning tаlаffuz (оrfоepik) mаdаniyati til mаtеriаllаrini to‘g‘ri, ifоdаli tаlаffuz qilish bilаn bоg‘liqdir. Bungа so‘z vа ibоrаlаrning to‘g‘ri diktsiyasi, so‘z vа mаntiqiy urg‘u, intоnаtsiya (оhаng) hаmdа pаuzа (to‘xtаm)gа e’tibоr qilish оrqаli erishilаdi. Оrfоepik jihаtdаn nutqning to‘g‘ri bo‘lishi, аsоsаn, so‘z vа gаp urg‘usining to‘g‘ri ishlаtilishigа bоg‘liq.
59. Ko‘z – qalb oynasi deganda nimani tushunasiz?
Ko‘zlar qalb oynasi deyishadi. Inson turli vaziyatlarda yolg‘on gapirishi mumkin biroq, “ko‘zlar” sira aldamaydi. Hech qaysi sezgi organimiz sevgi, mehr, samimiyat, soxtalik hamda g‘azabni ko‘zchalik aytib bera olmaydi. Asosiy sezgi organlaridan biri ko'zlardir. Ular orqali biz dunyoni ko'ramiz. Bu shunday tanish jarayonki, biz bu qobiliyatni yo'qotganimizdagina uning ma'nosini tushuna boshlaymiz. Inson, afsuski, mukammal emas va o'ziga nisbatan beparvo munosabat ko'pincha azob-uqubatlarga olib keladi.
Bu odatda inson ruhi bilan bog'liq bo'lgan ko'zlardir. Nega bunday? Balki ular yolg'on gapira olmaganlari uchundir. Axir, siz yuz ifodalari yoki hatti-harakat yordami bilan aldashingiz mumkin , lekin nigoh bilan emas. Insonning nigohi ba’zan shu qadar ta’sirchan bo‘ladiki, u qo‘shimcha so‘zlarni talab qilmaydi. Insonga shunday qarashning o'zi kifoya va u darhol hamma narsani tushunadi.
Ko'rinish ham salbiy, ham ijobiy his-tuyg'ularni etkazishi mumkin. Ko'zlar "tabassum" yoki "porlashi" mumkin. Bunday ko'rinishga ega odam darhol olomon orasida ajralib turadi. U g'alaba qozonishga, ishonchni ilhomlantirishga qodir, chunki boshqalar uni baxtli va mehribon inson deb bilishadi. Sevishganlar yorqin misol - ularning ko'zlari porlaydi va buni yashirish mumkin emas.