14-Ma’ruza: sql tili, uning mbbtdagi roli va imkoniyatlari sql tili standartlari. Reja

---

14-Ma’ruza: SQL tili, uning MBBTdagi roli va imkoniyatlari. SQL tili 
standartlari. 
Reja: 
1. SQL tili. 
2. SQLning MBBTdagi roli va imkoniyatlari. 
3. SQL tili standartlari. 
Annotatsiya: SQL tili, SQLning MBBTdagi roli va imkoniyatlari, SQL tili 
standartlari haqida ma’lumotlar berish, amaliy malaka-ko’nikmalarini rivojlantirish 
va mustahkamlash. 
SQL - kompyuter berilganlar bazasida saqlanuvchi ma’lumotlarni qayta 
ishlash va o’qish uchun muljallangan instrumentdir. SQL – bu strukturlashgan 
so’rovlar tilining (Structured Query Language) qisqartirilgan nomlanishidir. SQL 
abbreviaturasi odatda “sikvel” deb o’qiladi. Ba’zi xollarda, “ESKYUEL” talaffuzi 
xam SQL abbreviaturasini o’qishda ishlatiladi. Nomlanishidan ko’rinib turibdiki, 
SQL foydalanuvchining berilganlar bazasi bilan o’zaro aloqasini tashkil etish 
uchun qo’llaniluvchi dasturlashtirish tilidir. Xaqiqatda esa SQL faqat relyatsion 
deb nomlanuvchi bir turdagi berilganlar bazasi bilan ishlaydi.
 

 
 
 
 
 
 
SQL ni ishlash sxemasi tasvirlangan. 
Bu sxemaga muvofiq xisoblash sistemasi muxim ma’lumotlar saqlanuvchi 
berilganlar bazasiga ega bo’ladi. Agarda xisoblash sistemasi biznes doiraga tegishli 
bo’lsa berilganlar bazasida moddiy boyliklar, ishlab chiqariladigan maxsulotlar, 
sotish xajmi va ish xaqlari xaqidagi axborotlar saqlanadi.
Shaxsiy kompyuterdagi berilganlar bazasida cheklar, telefonlar va adreslar 
yoki nisbatan kattaroq bo’lgan xisoblash sistemalarining ma’lumotlari saqlanishi 
mumkin. Berilganlar bazasini boshqaruvchi kompyuter dasturi berilganlar bazasini 
boshqaruv sistemasi yoki MBBT deyiladi. 
Agarda foydalanuvchi berilganlar bazasidan ma’lumotlarni o’qimoqchi 
bo’lsa, u buni MBBT dan SQL yordamida so’raydi. MBBT so’rovga ishlov beradi,