1988-ci il noyabr – Ermənilərin Şuşanın Topxana meşələrini qırması Azərbaycanda
“Meydan hərəkatı” nın yüksəlişinə
səbəb oldu (17 noyabr – “Milli Dirçəliş günü”)
5.
1989-cu il yanvar-noyabr – Qarabağda vəziyyətə nəzarət məqsədilə mərkəz tərəfindən Qarabağda
“Xüsusi İdarəçilik Komitəsi” mövcud oldu.
6.
1989-cu il noyabr – Azərbaycanlıların tələbilə “Xüsusi İdarəçilik Komitəsi” ləğv edildi. Qarabağ Azərbaycanın
idarəetməsinə qaytarıldı və
“Azərbaycan Təşkilat Komitəsi” yaradıldı.
7.
1989-cu il dekabr – Ermənistan SSR Ali Soveti Qarabağın Ermənistana birləşdirilməsi haqqında qərar qəbul etməklə rəsmi
ərazi iddiasını irəli sürdü.
8.
1991-ci il sentyabr – Ermənilər DQMV və Goranboy ərazisinin bir hissəsini əhatə edən qondarma “Dağlıq Qarabağ
Respublikası”nı (Artsax dedikləri) yaratdıqlarını elan etdilər.
9.
1991-ci il noyabr – Azərbaycan DQMV-ni ləğv etdi.
10.
1991-ci il – Ermənistan elan edilməmiş müharibəni genişləndirdi.
Qeyd 1 :
1994-cü il may - Rusiyanın vasitəçiliyi ilə “
Bişkek prtokolu” nun imzalanması nəticəsində
atəşkəs elan edildi və
müharibə başa çatdı.
Qeyd 2 :
1988-1994-cü illəri əhatə edən I Qarabağ müharibəsində Azərbaycan məğlub edilərək 20% torpağı Ermənistan və
erməni separatçıları tərəfindən işğal edildi.
❖
Birinci və İkinci Qarabağ müharibəsi arasındakı dövr (1994-2020-ci illər)
1.
ATƏT-in Minsk qrupu ( üzvləri
:ABŞ,Rusiya,Fransa. 1994-cü ildə Budapeşt sammitində yaradılmışdı
.) münaqişənin
uzadılmasından başqa heç bir işə yaramadı və BMT Təhlükəsizlik Şurasının ermənilərin işğal etdikləri torpaqları qeyd-şərtsiz
olaraq tərk etməkləri haqqındakı qətnamələri yerinə yetirilmədi.
2. 1997-ci ildən etibarən ABŞ, Fransa və Rusiyanın həmsədrlik etdiyi Minsk qrupunun təkliflərindən ikisi Ermənistan tərəfindən
qəbul edilməmişdi. “Ümumi dövlət” prinsipi adı altında faktiki olaraq Qarabağın dağlıq hissəsində Azərbaycanın suveren
hüquqlarını heçə endirən üçüncü təklif isə Azərbaycan tərəfindən rədd edilmişdi.
3.
