2. C++ dasturlash tili haqida; Konsol oynada natija beruvchi oddiy C++ dastur yozish

Bajariluvchi 
kodni ishga 
tushirish 
Natija 
Kutub-
xona 
kodi 
#include  
using namespace std; 
int main () 
{ 
//Konsol oynada C++ga xush kelibsiz degan yozuv chiqadi 
cout<< “C++ga xush kelibsiz”<return 0; 
} 
Diskda 
saqlangan 
Ob’yekt fayl yaratildi (M.: Welcome.obj) 
Diskga yozildi 
Diskga yozildi 
Diskga yozildi 
Bajariluvchi fayl yaratildi (M.: Welcome.exe) 
K
o
m
p
il
y
a
ts
iy
a
d
a
 
x
a
to
li
k
 y
u
z 
y
u
z 
b
er
sa
 

---

IDE (Integrated development environment – Birlashtirilgan yaratish 
muhiti (BYM)). C++ dasturini buyruqlar oynasi (command window) yoki BYM 
orqali yaratish mumkin. C++da dastur kodini yozish, kompilyatsiya qilish, 
bajariluvchi faylni hosil qilish va onlayn yordam amallari bitta foydalanuvchi 
interfeysi – BYMda birlashtirilgan. Hozirda ommabob BYMlarga misol sifatida 
Microsoft Visual C++, Dev-C++, Eclipse va NetBeanslarni keltirish mumkin. 
5. Dasturlashdagi xatoliklar tavsifi 
Key point. Dasturlashdagi xatoliklarni uch guruhga ajratish mumkin: 
sintaksis xatolik, bajarilishdagi xatolik va mantiqiy xatolik. 
5.1. Sintaksis xatolik. Kompilyator tomonidan aniqlangan xatoliklar 
sintaksis xatoliklar yoki kompilyatsiya xatoliklari deyiladi.
Sintaksis xatolik dastur kodini mashina kodiga kompilyatsiya qilish 
jarayonida kompilyator tomonidan aniqlanadi. Sintaksis xatolik kod tuzilishi 
buzilganda, kalit so`zlardagi xatolik, zaruriy belgilarni tashlab ketish, qo`llanilishi 
mumkin bo`lmagan belgilar yozilganda, faqat dastur kodini terishda ishlatiladigan 
kalit so`zlar dastur ichida oddiy so`z sifatida qo`llanilganda va boshqa shu kabi 
hollarda yuz beradi.
Sintaksis xatolikka quyidagi dastur va xatolik to`g`risidagi kompilyator 
uzatgan ma’lumotni taqdim etamiz: 
1 #include  
2 using namespace std; 
3 
4 int main () 
5 { 
6 cout << “Dasturlash kursi << endl; 
7 
8 return 0; 
9 }
Ushbu dastur Visual C++ muhitida kompilyatsiya qilinsa, u quyidagi 
xatoliklarni ko`rsatadi: 
1>Test.cpp(4): error C2144: syntax error : ‘int’ should 
be preceded by ‘;’ 
1>
Test.cpp(6): error C2001: newline in constant 
1>Test.cpp(8): error C2143: syntax error : missing ';' 
before 'return' 
Bu yerda asosiy ikki xatolik yuz bergan. Birinchidan, 4-satrning so`ngida “;” 
belgisi tushirib qoldirilgan. Ikkinchidan, 6-satrda ochilgan qo`shtirnoq yopilmagan. 

---